Giả danh sĩ quan quân đội dù không chiếm đoạt tài sản vẫn bị xử lý hình sự có thể bị phạt cải tạo không giam giữ hoặc phạt tù đến 2 năm.
Giả danh sĩ quan quân đội là hành vi xâm phạm đến uy tín, danh dự của lực lượng vũ trang nhân dân và có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng nếu bị lợi dụng cho mục đích trái pháp luật. Nhiều trường hợp người dân sử dụng trái phép quân phục, quân hiệu của Quân đội nhân dân Việt Nam mà không biết đây là hành vi bị nghiêm cấm. Bên cạnh đó, việc giả danh sĩ quan quân đội dù không nhằm chiếm đoạt tài sản vẫn có thể bị xử lý hình sự theo quy định.
1. Sử dụng trái phép trang phục của Quân đội có bị vi phạm không?
Trả lời vắn tắt: Có. Việc sử dụng trái phép trang phục, quân hiệu, cấp hiệu, phù hiệu của Quân đội nhân dân Việt Nam là hành vi bị nghiêm cấm và có thể bị xử lý hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự tùy theo mức độ vi phạm.
Khoản 3 Điều 4 Nghị định 82/2016/NĐ-CP quy định:
Nghị định 82/2016/NĐ-CP
Điều 4. Quản lý, sử dụng quân hiệu, cấp hiệu, phù hiệu và trang phục của Quân đội nhân dân Việt Nam
...
3. Nghiêm cấm cơ quan, đơn vị, tổ chức và cá nhân sản xuất, làm giả, làm nhái, tàng trữ, trao đổi, mua bán, cho, tặng và sử dụng trái phép quân hiệu, cấp hiệu, phù hiệu và trang phục của Quân đội nhân dân Việt Nam. Trường hợp vi phạm, tùy theo tính chất, mức độ sẽ bị xử lý kỷ luật, xử phạt vi phạm hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định của pháp luật.
Trang phục, quân hiệu và phù hiệu của Quân đội nhân dân Việt Nam là dấu hiệu nhận diện đặc trưng của lực lượng vũ trang, thể hiện kỷ luật, truyền thống và uy quyền của Nhà nước. Việc cá nhân tự ý sử dụng những yếu tố này có thể gây nhầm lẫn về thân phận hoặc chức vụ quân nhân làm ảnh hưởng đến uy tín và hình ảnh của Quân đội. Do đó, người dân không được mặc quân phục, đeo cấp hiệu hay phù hiệu quân đội nếu không thuộc đối tượng được phép. Hành vi vi phạm có thể bị xử phạt hành chính, tịch thu tang vật hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự nếu gây hậu quả nghiêm trọng.
Tình huống giả định:
-
Nguyễn Hữu Lâm mua quân phục qua mạng để quay video
Tháng 7/2025, Nguyễn Hữu Lâm (trú tại Thành phố Hồ Chí Minh) mua một bộ quân phục sĩ quan Quân đội nhân dân Việt Nam qua sàn thương mại điện tử với mục đích sử dụng trong các video đăng tải trên mạng xã hội. Bộ trang phục có đầy đủ quân hiệu, cấp hiệu và phù hiệu giống thật.
-
Công an phát hiện hành vi sử dụng trái phép trang phục Quân đội
Trong quá trình kiểm tra thông tin các tài khoản mạng xã hội, Công an Thành phố Hồ Chí Minh phát hiện Lâm xuất hiện trong nhiều video mặc quân phục, tự xưng là sĩ quan quân đội đã xuất ngũ. Sau khi xác minh, cơ quan chức năng xác định Lâm chưa từng phục vụ trong Quân đội và việc sử dụng trang phục này là trái phép.
-
Cơ quan xử lý vi phạm theo quy định của pháp luật
Cơ quan chức năng lập biên bản, xử phạt hành chính và tịch thu bộ quân phục mà Lâm sử dụng. Hành vi của Lâm bị xác định là vi phạm quy định về quản lý, sử dụng quân hiệu, cấp hiệu và trang phục của Quân đội nhân dân Việt Nam.
(Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.)
2. Giả danh sĩ quan quân đội lừa đảo chiếm đoạt tài sản có thể bị phạt tù bao lâu?
Trả lời vắn tắt: Người giả danh sĩ quan quân đội để chiếm đoạt tài sản sẽ bị xử lý về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản với mức phạt tù từ 06 tháng đến tù chung thân tùy vào giá trị tài sản chiếm đoạt và mức độ phạm tội.
Căn cứ Điều 174 Bộ luật Hình sự 2015 (được sửa đổi, bổ sung bởi điểm a và điểm c khoản 3 Điều 2 Luật sửa đổi Bộ luật Hình sự 2017) quy định:
Bộ luật Hình sự 2015
Điều 174. Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản
1. Người nào bằng thủ đoạn gian dối chiếm đoạt tài sản của người khác trị giá từ 2.000.000 đồng đến dưới 50.000.000 đồng hoặc dưới 2.000.000 đồng nhưng thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:
a) Đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi chiếm đoạt tài sản mà còn vi phạm;
b) Đã bị kết án về tội này hoặc về một trong các tội quy định tại các điều 168, 169, 170, 171, 172, 173, 175 và 290 của Bộ luật này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm;
c) Gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội;
d) Tài sản là phương tiện kiếm sống chính của người bị hại và gia đình họ.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm:
a) Có tổ chức;
b) Có tính chất chuyên nghiệp;
c) Chiếm đoạt tài sản trị giá từ 50.000.000 đồng đến dưới 200.000.000 đồng;
d) Tái phạm nguy hiểm;
đ) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn hoặc lợi dụng danh nghĩa cơ quan, tổ chức;
e) Dùng thủ đoạn xảo quyệt;
3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm:
a) Chiếm đoạt tài sản trị giá từ 200.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng;
b) Lợi dụng thiên tai, dịch bệnh.
4. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm hoặc tù chung thân:
a) Chiếm đoạt tài sản trị giá 500.000.000 đồng trở lên;
b) Lợi dụng hoàn cảnh chiến tranh, tình trạng khẩn cấp.
5. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.
3. Kết luận
Hành vi sử dụng trái phép trang phục, quân hiệu hoặc giả danh sĩ quan quân đội đều bị pháp luật nghiêm cấm nhằm bảo vệ uy tín và tính kỷ luật của lực lượng vũ trang nhân dân. Người vi phạm có thể bị xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự tùy theo tính chất, mức độ hành vi. Trường hợp giả danh sĩ quan quân đội dù không nhằm chiếm đoạt tài sản vẫn có thể bị phạt tù lên đến 2 năm.
