Nhà nước đang thúc đẩy phát triển các dự án điện năng lượng mới nhằm bổ sung nguồn cung điện ổn định và thân thiện với môi trường. Với các chính sách hỗ trợ cụ thể là cam kết cho phép dự án bán được ít nhất 70% sản lượng điện theo hợp đồng trong một khoảng thời gian nhất định. Bên cạnh đó, dự án còn được miễn giảm tiền sử dụng đất và biển trong giai đoạn xây dựng. Để được áp dụng các ưu đãi này, mỗi dự án cần đáp ứng đầy đủ các điều kiện theo quy định pháp luật hiện hành.
1. Thời hạn áp dụng mức sản lượng điện tối thiểu 70% là bao lâu?
Điểm c khoản 2 Điều 6 Nghị định 58/2025/NĐ-CP quy định:
Điều 6. Điều kiện và thời hạn áp dụng chính sách ưu đãi, hỗ trợ phát triển điện năng lượng mới
2. Dự án quy định tại khoản 1 Điều này được hưởng các cơ chế ưu đãi sau:
...
c) Sản lượng điện hợp đồng tối thiểu dài hạn là 70% trong thời hạn trả nợ gốc vốn vay nhưng không quá 12 năm, trừ trường hợp nhà đầu tư và bên mua điện có thỏa thuận khác. Không áp dụng cơ chế này trong trường hợp dự án không phát được sản lượng tối thiểu cam kết do nguyên nhân từ phía dự án hoặc do nhu cầu của phụ tải hoặc điều kiện kỹ thuật của hệ thống điện không tiêu thụ được hết sản lượng;
...
Theo quy định nêu trên, các dự án điện năng lượng mới đủ điều kiện sẽ được đảm bảo một mức sản lượng điện bán ra tối thiểu là 70% trong suốt thời gian trả nợ vốn gốc. Mục đích của quy định này là tạo sự ổn định về tài chính cho nhà đầu tư, giúp họ yên tâm hoàn trả vốn vay, đồng thời khuyến khích phát triển nguồn điện sạch.
Tuy nhiên, mức cam kết này có giới hạn tối đa là 12 năm, tính từ thời điểm bắt đầu trả nợ gốc. Nếu thời gian trả nợ thực tế dài hơn thì ưu đãi này cũng chỉ áp dụng trong 12 năm đầu tiên. Trong một số trường hợp đặc biệt, nhà đầu tư và bên mua điện có thể tự thỏa thuận khác về tỷ lệ và thời hạn áp dụng, miễn là không trái với quy định chung của pháp luật.
Cơ chế ưu đãi này sẽ không được áp dụng nếu dự án không thể phát đủ sản lượng như cam kết do lỗi kỹ thuật, thiếu hiệu quả hoặc các yếu tố khác. Ngoài ra, nếu bên mua điện (thường là đơn vị vận hành hệ thống điện) không thể tiếp nhận toàn bộ sản lượng do giới hạn kỹ thuật hoặc nhu cầu phụ tải thấp, thì cơ chế ưu đãi cũng không được áp dụng. Điều này nhằm đảm bảo công bằng và tránh lợi dụng chính sách.
Tình huống giả định:
Dự án bị mất ưu đãi do không đảm bảo sản lượng
Công ty Năng lượng sạch An Phú triển khai dự án điện hydrogen xanh tại tỉnh Bình Thuận vào đầu năm 2026, với thời hạn trả nợ gốc kéo dài 10 năm. Theo hợp đồng mua bán điện ký kết, dự án được áp dụng ưu đãi bán tối thiểu 70% sản lượng điện mỗi năm trong suốt thời gian trả nợ.
Tuy nhiên, chỉ sau 2 năm đi vào hoạt động, hệ thống vận hành thường xuyên gặp trục trặc do thiết kế kỹ thuật không phù hợp với điều kiện thời tiết địa phương. Sản lượng điện thực tế chỉ đạt khoảng 55%, khiến bên mua không thể tiêu thụ đủ theo mức ưu đãi. Do lỗi phát sinh từ phía dự án, cơ quan chức năng đã xác định An Phú không còn đủ điều kiện để tiếp tục hưởng chính sách cam kết sản lượng điện 70%.
(Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính chất tham khảo)
2. Điều kiện để được hưởng chính sách ưu đãi là gì?
Khoản 1 Điều 6 Nghị định 58/2025/NĐ-CP quy định:
Điều 6. Điều kiện và thời hạn áp dụng chính sách ưu đãi, hỗ trợ phát triển điện năng lượng mới
1. Dự án điện năng lượng mới được hưởng chính sách ưu đãi, hỗ trợ quy định tại khoản 2 Điều 23 Luật Điện lực khi đáp ứng các điều kiện sau:
a) Dự án điện năng lượng mới được sản xuất từ 100% hydrogen xanh hoặc 100% amoniac xanh hoặc 100% hỗn hợp của hydrogen xanh và amoniac xanh;
b) Dự án cung cấp điện cho hệ thống điện quốc gia;
c) Dự án đầu tiên cho từng loại hình điện năng lượng mới.
...
Để được hưởng ưu đãi, dự án điện năng lượng mới bắt buộc phải đáp ứng đủ ba điều kiện. Thứ nhất, dự án chỉ sử dụng 100% hydrogen xanh, amoniac xanh hoặc hỗn hợp hai loại này. Thứ hai, dự án phải hòa vào hệ thống điện quốc gia chứ không dùng riêng cho nội bộ. Thứ ba, dự án phải là công trình đầu tiên theo từng loại hình cụ thể (ví dụ: dự án điện hydrogen xanh đầu tiên tại Việt Nam).
Những điều kiện này nhằm bảo đảm chính sách ưu đãi chỉ áp dụng cho các dự án có tính mới, sử dụng năng lượng sạch hoàn toàn và góp phần tăng cường an ninh hệ thống điện quốc gia. Nếu không đáp ứng đủ cả ba tiêu chí, dự án sẽ không được hưởng các chính sách hỗ trợ về đất, biển hoặc sản lượng điện bán ra.
Tình huống giả định:
Dự án không đủ điều kiện do dùng hỗn hợp nhiên liệu sai quy định
Công ty CP Điện Xanh Tân Lộc dự kiến triển khai dự án nhà máy điện sử dụng kết hợp hydrogen xanh và khí tự nhiên tại tỉnh Sóc Trăng. Tuy được truyền thông là “điện sạch”, dự án này chỉ sử dụng khoảng 60% hydrogen xanh, phần còn lại là khí thiên nhiên để đảm bảo tính ổn định vận hành.
Khi làm hồ sơ xin hưởng chính sách ưu đãi, bao gồm miễn tiền thuê đất và ưu đãi sản lượng điện bán ra, công ty bị từ chối vì không đáp ứng điều kiện về nguồn nhiên liệu. Cơ quan chức năng xác định rằng dự án không sử dụng 100% hydrogen xanh, do đó không thuộc đối tượng được hỗ trợ theo khoản 1 Điều 6 Nghị định 58/2025/NĐ-CP. Ngoài ra, do trong cùng tỉnh đã có một dự án điện amoniac xanh khác đang hoạt động, nên kể cả khi chuyển công nghệ, dự án của Tân Lộc cũng không còn là dự án đầu tiên theo đúng nghĩa luật định.
(Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính chất tham khảo)
3. Kết luận
Chính sách ưu đãi sản lượng điện hợp đồng tối thiểu 70% được áp dụng trong suốt thời gian trả nợ gốc nhưng không quá 12 năm, nếu không có thỏa thuận khác. Để được hưởng chính sách này, dự án phải sử dụng hoàn toàn hydrogen xanh hoặc amoniac xanh, có hòa lưới điện quốc gia và là dự án đầu tiên theo loại hình. Đây là các điều kiện bắt buộc nếu chủ đầu tư muốn tiếp cận hỗ trợ từ Nhà nước trong lĩnh vực năng lượng mới.
