Diện tích bề mặt phản xạ của gương chiếu hậu được quy định ra sao?

Gương chiếu hậu là bộ phận bắt buộc trên xe mô tô, xe gắn máy, giúp người điều khiển quan sát phía sau một cách an toàn khi tham gia giao thông. Theo quy định trong quy chuẩn kỹ thuật mới, gương chiếu hậu được thiết kế với mục đích chính là phục vụ tầm nhìn phía sau cho người lái. Bên cạnh công dụng đó, diện tích của bề mặt phản xạ gương chiếu hậu cũng phải đạt tiêu chuẩn tối thiểu, đảm bảo hình ảnh quan sát đủ lớn và rõ nét. 

1. Công dụng của gương chiếu hậu là gì?

Căn cứ tiết 1.3.1 tiểu mục 1.3 Mục 1 QCVN 28:2024/BGTVT (ban hành kèm theo Thông tư 48/2024/TT-BGTVT) quy định:

QCVN 28:2024/BGTVT

1. QUY ĐỊNH CHUNG
...
1.3. Giải thích từ ngữ
1.3.1. Gương chiếu hậu: bộ phận được thiết kế dùng để quan sát phía sau.
1.3.2. Kiểu gương chiếu hậu: các gương chiếu hậu được coi là cùng kiểu nếu có cùng nhãn hiệu, nhà sản xuất, dây chuyền sản xuất và không có sự khác biệt về các đặc tính kỹ thuật chính sau đây:

1.3.2.1. Kích thước và bán kính cong bề mặt phản xạ của gương.
1.3.2.2. Kết cấu, hình dáng hoặc vật liệu chế tạo gương và các bộ phận liên kết với xe.
...

Gương chiếu hậu là thiết bị không thể thiếu trên xe mô tô, xe gắn máy vì đóng vai trò trực tiếp đến tầm quan sát và độ an toàn khi điều khiển phương tiện. Theo định nghĩa của QCVN 28:2024/BGTVT, đây là bộ phận có chức năng giúp người lái xe nhìn thấy các phương tiện, người đi đường và chướng ngại vật phía sau xe mà không cần quay đầu lại.

Tầm quan sát phía sau là yếu tố quan trọng khi tham gia giao thông, đặc biệt trong các tình huống như chuyển hướng, nhập làn, dừng đỗ hoặc tránh vượt. Nếu không có gương chiếu hậu hoặc gương không đảm bảo chất lượng, người điều khiển rất dễ rơi vào điểm mù, dẫn đến va chạm hoặc tai nạn giao thông nghiêm trọng.

Trên thực tế, gương chiếu hậu không chỉ là một thiết bị hỗ trợ, mà còn là bộ phận bắt buộc phải có đối với xe mô tô và xe gắn máy khi lưu thông hợp pháp. Thiếu gương hoặc sử dụng gương không đạt tiêu chuẩn kỹ thuật đều có thể bị xử phạt theo quy định về an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường.

Tình huống giả định:

Người điều khiển xe máy bị xử phạt vì không lắp gương chiếu hậu đúng quy định

• Điều khiển phương tiện thiếu gương chiếu hậu
  Ngày 2/7/2025, anh Nguyễn Thanh Tùng, trú tại Phường Trưng Vương, TP. Thái Nguyên, điều khiển xe máy trên đường Lương Ngọc Quyến thì bị lực lượng Cảnh sát giao thông ra hiệu dừng xe do phát hiện xe không có gương chiếu hậu bên trái là vị trí bắt buộc phải có gương theo quy định pháp luật.

• Lỗi phổ biến do không hiểu công dụng của gương
  Anh Tùng trình bày rằng bản thân “không quen dùng gương” và cho rằng không cần thiết. Tuy nhiên, theo lực lượng chức năng, gương không chỉ là thiết bị hỗ trợ quan sát mà còn là bộ phận bắt buộc giúp đảm bảo an toàn khi lái xe, đặc biệt trong môi trường giao thông đông đúc.

• Biện pháp xử lý và tuyên truyền pháp luật
  Anh Tùng bị xử phạt hành chính do điều khiển xe mô tô không có gương chiếu hậu bên trái. Ngoài ra, lực lượng chức năng cũng tuyên truyền về công dụng bắt buộc và giá trị pháp lý của gương chiếu hậu, giúp người điều khiển nhận thức rõ hơn về vai trò của thiết bị này đối với an toàn giao thông.

(Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.)

2. Diện tích bề mặt phản xạ của gương chiếu hậu được quy định ra sao?

Căn cứ tiểu mục 2.2 Mục 2 QCVN 28:2024/BGTVT ban hành kèm theo Thông tư 48/2024/TT-BGTVT:

QCVN 28:2024/BGTVT

2. QUY ĐỊNH KỸ THUẬT

...

2.2. Quy định về kích thước

2.2.1. Diện tích của bề mặt phản xạ không được nhỏ hơn 69 cm².

2.2.2. Trong trường hợp gương tròn, đường kính của bề mặt phản xạ không được nhỏ hơn 94 mm và không được lớn hơn 150 mm.

2.2.3. Trong trường hợp gương không tròn kích thước của bề mặt phản xạ phải đủ lớn để chứa được một hình tròn nội tiếp có đường kính 78 mm, nhưng phải nằm được trong một hình chữ nhật có kích thước 120 mm x 200 mm.

...

Gương chiếu hậu phải đáp ứng các yêu cầu kỹ thuật cụ thể để đảm bảo hiệu quả sử dụng. Một trong những yếu tố quan trọng nhất là diện tích bề mặt phản xạ, tức phần gương thực tế có thể phản chiếu hình ảnh phía sau. Nếu diện tích quá nhỏ, hình ảnh phản chiếu sẽ bị hạn chế, gây nguy hiểm khi điều khiển phương tiện.

Theo Quy chuẩn QCVN 28:2024/BGTVT, diện tích tối thiểu của bề mặt phản xạ gương chiếu hậu là 69 cm², áp dụng cho tất cả các loại xe mô tô và xe gắn máy. Tuy nhiên, tiêu chuẩn còn đi sâu hơn tùy theo hình dạng của gương:

• Nếu là gương tròn, đường kính mặt phản xạ phải từ 94 mm đến 150 mm.

• Nếu là gương không tròn (như gương bầu dục, chữ nhật…), bề mặt phản xạ phải đủ lớn để chứa được hình tròn nội tiếp đường kính 78 mm, nhưng phải nằm gọn trong một hình chữ nhật 120 mm × 200 mm.

Các thông số này nhằm đảm bảo gương không quá nhỏ (gây thiếu tầm nhìn) hoặc quá lớn (gây vướng víu, ảnh hưởng đến điều khiển xe). Ngoài ra, việc quy chuẩn hóa kích thước giúp người tiêu dùng dễ phân biệt gương đạt chuẩn và gương không đạt chuẩn, từ đó tránh bị xử phạt khi lưu thông.

Tình huống giả định:

Người dùng bị xử phạt vì lắp gương chiếu hậu không đạt diện tích quy định

• Thay gương nhỏ vì “thẩm mỹ”
  Chị Vũ Thị Phương Linh, sinh sống tại Phường Hạ Long, TP. Quảng Ninh, mới mua một cặp gương chiếu hậu kiểu dáng nhỏ gọn, có thiết kế thời trang để gắn lên xe tay ga. Dù biết gương này nhỏ hơn gương gốc, chị vẫn cho rằng “chỉ cần có gương là được” và không quan tâm đến quy chuẩn kỹ thuật.

• Bị xử phạt khi kiểm tra hành chính
  Trong đợt kiểm tra an toàn giao thông tháng 7/2025, lực lượng CSGT trên tuyến Trần Quốc Nghiễn phát hiện gương chiếu hậu trên xe chị Linh không đáp ứng kích thước tối thiểu theo quy định QCVN 28:2024/BGTVT. Cán bộ chức năng đo kiểm xác nhận diện tích bề mặt phản xạ chỉ khoảng 50 cm² – thấp hơn mức tối thiểu 69 cm².

• Hậu quả và nhắc nhở từ cơ quan chức năng
  Chị Linh bị xử phạt hành chính và được yêu cầu thay gương mới đạt chuẩn trong vòng 3 ngày để tiếp tục lưu thông. 

(Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.)

3. Kết luận

Gương chiếu hậu là thiết bị bắt buộc trên xe mô tô, xe gắn máy nhằm đảm bảo tầm quan sát phía sau cho người điều khiển phương tiện. Theo quy định pháp luật, gương chiếu hậu phải có công dụng quan sát phía sau và bề mặt phản xạ không được nhỏ hơn 69 cm². Tùy vào hình dáng của gương, kích thước cụ thể cũng phải đáp ứng tiêu chuẩn kỹ thuật tương ứng để đảm bảo an toàn khi tham gia giao thông.