Việc đăng tải các nội dung trên mạng xã hội hay các phương tiện truyền thông luôn gắn liền với trách nhiệm pháp lý của người thực hiện. Đối với hành vi đăng tải bài viết nhằm chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Bộ luật Hình sự quy định chế tài xử lý hình sự với mức án nghiêm khắc. Đồng thời, pháp luật cũng đặt ra những nguyên tắc xử lý rõ ràng để bảo đảm sự công bằng, nghiêm minh nhưng vẫn nhân đạo trong việc áp dụng hình phạt đối với người phạm tội.
1. Đăng tải bài viết chống Nhà nước CHXHCN Việt Nam thì bị xử lý hình sự thế nào?
Điều 117 Bộ luật Hình sự 2015:
Điều 117. Tội làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu, vật phẩm nhằm chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam
1. Người nào có một trong những hành vi sau đây nhằm chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, thì bị phạt tù từ 05 năm đến 12 năm:
a) Làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu, vật phẩm có nội dung xuyên tạc, phỉ báng chính quyền nhân dân;
b) Làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu, vật phẩm có nội dung bịa đặt, gây hoang mang trong nhân dân;
c) Làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu, vật phẩm gây chiến tranh tâm lý.
2. Phạm tội trong trường hợp đặc biệt nghiêm trọng, thì bị phạt tù từ 10 năm đến 20 năm.
3. Người chuẩn bị phạm tội này, thì bị phạt tù từ 01 năm đến 05 năm.
Hành vi đăng tải bài viết nhằm chống Nhà nước được xem là một trong những tội xâm phạm an ninh quốc gia, bởi nó tác động trực tiếp đến sự ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội và niềm tin của nhân dân đối với Nhà nước. Các nội dung bị xử lý có thể là xuyên tạc, bịa đặt, phỉ báng chính quyền hoặc kích động chiến tranh.
Mức hình phạt cơ bản từ 05 năm đến 12 năm tù cho thấy sự nghiêm khắc của pháp luật nhằm răn đe và phòng ngừa. Trong trường hợp hành vi có tính chất đặc biệt nghiêm trọng, ví dụ tổ chức thực hiện có hệ thống, phạm tội nhiều lần hoặc gây hậu quả lớn, hình phạt có thể lên đến 20 năm tù. Ngoài ra, ngay cả hành vi chuẩn bị phạm tội như viết, soạn thảo, chuẩn bị công cụ để phát tán thông tin cũng đã bị xử lý, với mức án từ 01 năm đến 05 năm tù.
Tình huống giả định:
-
Đăng tải bài viết xuyên tạc trên mạng xã hội
Tháng 7/2025, Nguyễn Văn Lâm (trú tại TP. Hà Nội) sử dụng tài khoản Facebook cá nhân để đăng tải nhiều bài viết có nội dung xuyên tạc, phỉ báng chính quyền và bịa đặt thông tin gây hoang mang trong nhân dân. -
Cơ quan chức năng vào cuộc
Sau khi tiếp nhận phản ánh từ người dân, Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao – Bộ Công an đã phối hợp với Công an TP. Hà Nội điều tra, thu thập chứng cứ. Kết quả cho thấy hành vi của Nguyễn Văn Lâm đủ yếu tố cấu thành tội theo Điều 117 Bộ luật Hình sự 2015. -
Xử lý theo pháp luật
Tòa án nhân dân TP. Hà Nội sau đó đưa vụ án ra xét xử và tuyên phạt Nguyễn Văn Lâm 11 năm tù giam vì tội làm, tàng trữ, phát tán tài liệu nhằm chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
(Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.)
2. Nguyên tắc xử lý đối với người đăng tải bài viết chống Nhà nước được quy định ra sao?
Khoản 1 Điều 3 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017):
Điều 3. Nguyên tắc xử lý
1. Đối với người phạm tội:
a) Mọi hành vi phạm tội do người thực hiện phải được phát hiện kịp thời, xử lý nhanh chóng, công minh theo đúng pháp luật;
b) Mọi người phạm tội đều bình đẳng trước pháp luật, không phân biệt giới tính, dân tộc, tín ngưỡng, tôn giáo, thành phần, địa vị xã hội;
c) Nghiêm trị người chủ mưu, cầm đầu, chỉ huy, ngoan cố chống đối, côn đồ, tái phạm nguy hiểm, lợi dụng chức vụ, quyền hạn để phạm tội;
d) Nghiêm trị người phạm tội dùng thủ đoạn xảo quyệt, có tổ chức, có tính chất chuyên nghiệp, cố ý gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng.
Khoan hồng đối với người tự thú, đầu thú, thành khẩn khai báo, tố giác đồng phạm, lập công chuộc tội, ăn năn, hối cải, tự nguyện sửa chữa hoặc bồi thường thiệt hại gây ra;
đ) Đối với người lần đầu phạm tội ít nghiêm trọng, thì có thể áp dụng hình phạt nhẹ hơn hình phạt tù, giao họ cho cơ quan, tổ chức hoặc gia đình giám sát, giáo dục;
e) Đối với người bị phạt tù thì buộc họ phải chấp hành hình phạt tại các cơ sở giam giữ, phải lao động, học tập để trở thành người có ích cho xã hội; nếu họ có đủ điều kiện do Bộ luật này quy định, thì có thể được xét giảm thời hạn chấp hành hình phạt, tha tù trước thời hạn có điều kiện;
g) Người đã chấp hành xong hình phạt được tạo điều kiện làm ăn, sinh sống lương thiện, hòa nhập với cộng đồng, khi có đủ điều kiện do luật định thì được xóa án tích.
...
Nguyên tắc xử lý trong luật hình sự được xây dựng trên cơ sở công bằng và nghiêm minh. Mọi hành vi đăng tải bài viết chống Nhà nước đều phải được phát hiện, xử lý kịp thời, tránh để gây ảnh hưởng xấu tới xã hội. Tất cả công dân đều bình đẳng trước pháp luật, không phân biệt địa vị hay tôn giáo, giới tính, dân tộc.
Pháp luật nghiêm trị những người chủ mưu, cầm đầu, tái phạm nguy hiểm hoặc sử dụng thủ đoạn tinh vi, có tổ chức. Đồng thời, pháp luật cũng nhân văn khi khoan hồng cho người biết ăn năn, tự thú, đầu thú, khai báo thành khẩn hoặc hợp tác với cơ quan điều tra. Với những trường hợp phạm tội lần đầu, ít nghiêm trọng, tòa án có thể áp dụng biện pháp nhẹ hơn, giao cho cơ quan, tổ chức hoặc gia đình giám sát, giáo dục thay vì áp dụng án tù giam.
Tình huống giả định:
-
Người cầm đầu và người thành khẩn khai báo
Tháng 8/2025, tại Hà Nội, Trần Văn Hùng cùng một số đối tượng khác tổ chức nhóm kín trên mạng xã hội để lan truyền bài viết xuyên tạc, phỉ báng Nhà nước. Trong đó, Hùng là người cầm đầu, chủ động soạn thảo nội dung và kêu gọi phát tán. -
Cơ quan công an điều tra
Khi phát hiện sự việc, Công an TP. Hà Nội đã khởi tố vụ án. Trong quá trình điều tra, Hùng tỏ thái độ ngoan cố, chối tội, trong khi một số đồng phạm như Nguyễn Thị Lan đã tự thú, khai báo thành khẩn và cung cấp bằng chứng giúp cơ quan điều tra làm rõ vụ việc. -
Áp dụng nguyên tắc xử lý
Tòa án nhân dân TP. Hà Nội sau đó đã tuyên phạt Hùng mức án 15 năm tù với vai trò cầm đầu, tái phạm nguy hiểm. Trong khi đó, Lan được áp dụng chính sách khoan hồng, mức án giảm còn 5 năm tù nhờ tình tiết tự thú và hợp tác với cơ quan điều tra.
(Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.)
3. Kết luận
Hành vi đăng tải bài viết chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là vi phạm nghiêm trọng pháp luật hình sự, với mức án có thể lên đến 20 năm tù trong trường hợp đặc biệt nghiêm trọng. Pháp luật đồng thời quy định nguyên tắc xử lý rõ ràng, nghiêm minh đối tượng cầm đầu, ngoan cố, tái phạm nguy hiểm và áp dụng chính sách khoan hồng đối với người thành khẩn khai báo, tự thú hoặc hợp tác với cơ quan chức năng.
