Hành vi chung sống như vợ chồng với người khác khi đang có vợ hoặc chồng bị pháp luật tuyệt đối nghiêm cấm. Người nào có hành vi này có thể bị xử phạt hành chính.
Trong hôn nhân, việc bảo đảm sự chung thủy và tôn trọng lẫn nhau là nền tảng để duy trì đời sống gia đình bền vững. Pháp luật Việt Nam thiết lập những ranh giới rõ ràng nhằm bảo vệ chế độ hôn nhân một vợ một chồng và ngăn ngừa những hành vi xâm phạm sự ổn định của gia đình. Nếu người nào có hành vi nêu trên sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính theo quy định.
1. Pháp luật có cấm người đang có vợ hoặc chồng nhưng chung sống như vợ chồng với người khác không?
Điều 5 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 quy định như sau:
Luật Hôn nhân và gia đình 2014
Điều 5. Bảo vệ chế độ hôn nhân và gia đình
...
2. Cấm các hành vi sau đây:
...
c) Người đang có vợ, có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người khác hoặc chưa có vợ, chưa có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người đang có chồng, có vợ;
...
Hành vi chung sống như vợ chồng được hiểu là sống chung và coi nhau như vợ chồng thực sự, dù không đăng ký kết hôn. Khi một người đang trong quan hệ hôn nhân hợp pháp mà thiết lập quan hệ tương tự với người khác thì hành vi đó xâm phạm trực tiếp đến sự bền vững của gia đình. Quy định này nhằm bảo đảm sự chung thủy, bình đẳng và tôn trọng giữa vợ chồng. Đồng thời cũng giúp bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của người bị xâm phạm, nhất là con cái trong gia đình.
Tình huống giả định
- Vợ phát hiện chồng có quan hệ như vợ chồng với người khác
Chị Nguyễn Thị Lan, sống tại Thành phố Đà Nẵng, phát hiện chồng mình là anh Trần Văn Hùng dọn sang ở cùng một phụ nữ khác. Việc này khiến chị Lan nghi ngờ anh Hùng đang chung sống như vợ chồng với người khác. - Cơ quan chức năng tiếp nhận thông tin
Sau khi nhận đơn phản ánh, Ủy ban nhân dân cấp xã tiến hành xác minh nơi ở mới của anh Hùng. Cơ quan chức năng làm việc với các bên để xác định rõ mức độ quan hệ. -
Hành vi bị xác định là vi phạm luật
Kết quả xác minh khẳng định anh Hùng đang duy trì quan hệ như vợ chồng với người khác trong khi chưa ly hôn. Trường hợp này bị kết luận là hành vi vi phạm chế độ hôn nhân một vợ một chồng theo luật.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
2. Nếu có hành vi nêu trên thì bị xử phạt bao nhiêu?
Điều 59 Nghị định 82/2020/NĐ-CP (sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định 117/2024/NĐ-CP) quy định như sau:
Điều 59. Hành vi vi phạm quy định về kết hôn, ly hôn và vi phạm chế độ hôn nhân một vợ, một chồng
1. Phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau:
...
b) Đang có vợ hoặc đang có chồng mà chung sống như vợ chồng với người khác;
...
Mức phạt này áp dụng cho cả người đang có gia đình và người biết rõ đối phương đã có gia đình nhưng vẫn chung sống như vợ chồng. Việc xử phạt nhằm răn đe và bảo đảm tính nghiêm minh của pháp luật trong bảo vệ chế độ hôn nhân một vợ một chồng. Trong nhiều trường hợp, người vi phạm còn có thể bị xử lý hình sự nếu hành vi gây hậu quả nghiêm trọng theo quy định của Bộ luật Hình sự. Ngoài ra, đây cũng là căn cứ để giải quyết tranh chấp hôn nhân, đặc biệt trong việc xác định lỗi khi ly hôn.
Tình huống giả định
- Cơ quan chức năng phát hiện hành vi vi phạm
Tại Thành phố Cần Thơ, lực lượng chức năng tiếp nhận phản ánh về việc ông Lê Minh Tuấn đang chung sống như vợ chồng với một phụ nữ khác. Khi kiểm tra thực tế, cơ quan chức năng ghi nhận hai người đã sống chung tại một địa điểm ổn định. - Xử phạt hành chính theo quy định
Ủy ban nhân dân cấp xã ra quyết định xử phạt ông Tuấn 5.000.000 đồng. Người phụ nữ chung sống cùng ông Tuấn cũng bị xử phạt vì biết rõ ông Tuấn đang có gia đình. -
Thông báo kết quả cho người phản ánh
Sau khi xử phạt, quyết định được gửi cho gia đình ông Tuấn theo đúng thẩm quyền. Đây là cơ sở để giải quyết tiếp các vấn đề phát sinh trong quan hệ hôn nhân nếu có.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
Kết luận
Pháp luật nghiêm cấm hành vi chung sống như vợ chồng với người khác khi đang có gia đình nhằm bảo vệ chế độ hôn nhân một vợ một chồng. Người thực hiện hành vi này sẽ bị xử phạt hành chính từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng. Mức phạt được áp dụng trực tiếp cho hành vi vi phạm này theo quy định của pháp luật.
