Cướp hôn là hành vi cưỡng ép hoặc cản trở kết hôn, làm mất quyền tự nguyện kết hôn của người khác và bị xử phạt hành chính từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng.
Hôn nhân chỉ có ý nghĩa khi được xây dựng trên sự tự nguyện và đồng thuận của hai bên. Tuy nhiên, thực tế vẫn tồn tại những hành vi cưỡng ép hoặc cản trở người khác kết hôn, trong đó có hiện tượng cướp hôn. Đây là hành vi xâm phạm nghiêm trọng đến quyền tự do kết hôn, bị pháp luật nghiêm cấm và có thể bị xử phạt khi gây ảnh hưởng đến trật tự xã hội.
1. Cướp hôn có phải là hành vi vi phạm pháp luật không?
Khoản 10 Điều 3 và điểm b Khoản 2 Điều 5 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 quy định cụ thể:
Luật Hôn nhân và gia đình 2014
Điều 3. Giải thích từ ngữ
...
10. Cản trở kết hôn, ly hôn là việc đe dọa, uy hiếp tinh thần, hành hạ, ngược đãi, yêu sách của cải hoặc hành vi khác để ngăn cản việc kết hôn của người có đủ điều kiện kết hôn theo quy định của Luật này hoặc buộc người khác phải duy trì quan hệ hôn nhân trái với ý muốn của họ.
...
Điều 5. Bảo vệ chế độ hôn nhân và gia đình
...
2. Cấm các hành vi sau đây:
...
b) Tảo hôn, cưỡng ép kết hôn, lừa dối kết hôn, cản trở kết hôn;
...
...
Cướp hôn được xem là một dạng cưỡng ép kết hôn hoặc cản trở kết hôn. Hành vi này có thể diễn ra dưới nhiều hình thức như bắt ép người khác đi làm lễ cưới, giam giữ, đe dọa hoặc gây áp lực để họ chấp nhận hôn nhân ngoài ý muốn. Việc cưỡng ép này làm mất đi bản chất tự nguyện của hôn nhân, vi phạm quyền nhân thân và tự do cá nhân của người bị ép buộc. Pháp luật nghiêm cấm mọi hành vi cướp hôn nhằm bảo vệ quyền kết hôn tự nguyện, bình đẳng và đúng pháp luật của công dân.
Tình huống giả định
- Ông Hòa phản đối đám cưới của con gái người quen
Khi biết con gái ông Lâm sắp kết hôn với anh Nguyễn Minh Tâm, ông Trần Văn Hòa, người từng có con trai thích cô gái này tỏ ra tức giận và tìm cách ngăn cản. - Ông Hòa tổ chức cướp hôn để cản trở lễ cưới
Trong ngày đón dâu, ông Hòa cùng vài người thân chặn xe rước, ép cô dâu về nhà mình với lý do “đã hứa gả cho con trai ông”, khiến buổi lễ hỗn loạn. - Chính quyền địa phương kịp thời can thiệp
Công an xã nhanh chóng có mặt, giải cứu cô dâu và xác định hành vi của ông Hòa là cướp hôn – một dạng cản trở kết hôn trái pháp luật. - Ông Hòa bị xử lý theo quy định
Ủy ban nhân dân xã lập biên bản, yêu cầu ông Hòa chấm dứt hành vi vi phạm và cam kết không tái phạm, đồng thời bảo đảm hôn lễ được diễn ra đúng pháp luật.
Tình huống trên là giả định, được xây dựng nhằm mục đích tham khảo.
2. Người thực hiện hành vi cướp hôn bị xử phạt bao nhiêu?
Điểm đ Khoản 1 Điều 59 Nghị định 82/2020/NĐ-CP quy định cụ thể:
Điều 59. Hành vi vi phạm quy định về kết hôn, ly hôn và vi phạm chế độ hôn nhân một vợ, một chồng
1. Phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau:
...
đ) Cản trở kết hôn, yêu sách của cải trong kết hôn hoặc cản trở ly hôn.
...
...
Cướp hôn trong trường hợp này được hiểu là hành vi xông vào lễ cưới hoặc dùng lời nói, hành động, đe dọa, gây rối để ngăn cản việc kết hôn của người khác khi họ đủ điều kiện kết hôn hợp pháp. Theo quy định, đây là hành vi cản trở kết hôn và bị xử phạt hành chính với mức tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng. Hành vi này xâm phạm quyền tự do kết hôn của người khác và vi phạm trật tự hôn nhân.
Tình huống giả định
- Anh Hào xông vào lễ cưới của người yêu cũ
Khi biết chị Nguyễn Thị Thu là người yêu cũ của mình chuẩn bị kết hôn với anh Phạm Quang Lâm, anh Trần Văn Hào tức giận và quyết định đến dự lễ cưới dù không được mời. - Anh Hào gây rối và cố kéo cô dâu rời lễ cưới
Trong lúc buổi lễ đang diễn ra, anh Hào xông lên sân khấu, nắm tay chị Thu và yêu cầu “đi theo mình”, khiến buổi lễ hỗn loạn, khách mời hoảng sợ. - Người dự cưới trình báo công an địa phương
Lực lượng công an phường có mặt kịp thời, khống chế anh Hào và lập biên bản về hành vi gây rối, cản trở việc kết hôn hợp pháp của người khác. - Anh Hào bị xử phạt và buộc xin lỗi công khai
Ủy ban nhân dân phường ra quyết định xử phạt hành chính 5.000.000 đồng, đồng thời yêu cầu anh Hào công khai xin lỗi hai bên gia đình vì hành vi “cướp hôn”, xâm phạm quyền tự do kết hôn của người khác.
Tình huống trên là giả định, được xây dựng nhằm mục đích tham khảo.
Kết luận
Cướp hôn là hành vi cưỡng ép hoặc ngăn cản người khác kết hôn trái với ý chí của họ, vi phạm nghiêm trọng quyền nhân thân và tự do kết hôn. Người thực hiện hành vi này bị xử phạt hành chính từ 3.000.000 đến 5.000.000 đồng. Việc xử lý nghiêm minh hành vi cướp hôn góp phần bảo vệ sự tự nguyện và bình đẳng trong quan hệ hôn nhân.
