Bộ Tài chính là cơ quan chịu trách nhiệm xây dựng, quản lý và vận hành cơ sở dữ liệu về hoạt động kinh doanh bảo hiểm nhằm phục vụ quản lý nhà nước và bảo vệ quyền lợi các bên.
Hoạt động kinh doanh bảo hiểm gắn liền với khối lượng lớn dữ liệu và thông tin nhạy cảm. Việc xây dựng cơ sở dữ liệu tập trung giúp Nhà nước quản lý thị trường hiệu quả và bảo vệ quyền lợi các bên tham gia. Đồng thời, ứng dụng công nghệ thông tin là công cụ quan trọng để hiện đại hóa hoạt động kinh doanh bảo hiểm và phòng ngừa rủi ro.
1. Cơ quan nào chịu trách nhiệm xây dựng, quản lý và vận hành cơ sở dữ liệu về hoạt động kinh doanh bảo hiểm?
Khoản 1 Điều 11 Luật Kinh doanh bảo hiểm năm 2022 quy định như sau:
Luật Kinh doanh bảo hiểm năm 2022
Điều 11. Cơ sở dữ liệu về hoạt động kinh doanh bảo hiểm
1. Nhà nước đầu tư xây dựng cơ sở dữ liệu về hoạt động kinh doanh bảo hiểm. Bộ Tài chính chịu trách nhiệm xây dựng, quản lý và vận hành cơ sở dữ liệu về hoạt động kinh doanh bảo hiểm nhằm phục vụ hoạt động quản lý nhà nước, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của các bên trong hoạt động kinh doanh bảo hiểm.
...
Cơ sở dữ liệu tập trung giúp tăng khả năng giám sát thị trường và phát hiện sớm các rủi ro, sai phạm. Đồng thời, việc quản lý thống nhất cũng góp phần bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người tham gia bảo hiểm. Đây là nền tảng quan trọng để thị trường bảo hiểm vận hành minh bạch và ổn định.
Tình huống giả định
-
Bộ Tài chính xây dựng hệ thống dữ liệu bảo hiểm
Tháng 9/2025, Bộ Tài chính triển khai nâng cấp cơ sở dữ liệu quốc gia về hoạt động kinh doanh bảo hiểm nhằm phục vụ công tác quản lý và giám sát thị trường. -
Cơ quan quản lý khai thác dữ liệu bảo hiểm
Thông qua hệ thống này, cơ quan quản lý tổng hợp số liệu hợp đồng, bồi thường và tình hình tài chính của các doanh nghiệp bảo hiểm trên cả nước. -
Kết quả xử lý và ý nghĩa
Việc vận hành cơ sở dữ liệu theo Điều 11 Luật Kinh doanh bảo hiểm giúp tăng tính minh bạch và hỗ trợ hiệu quả cho hoạt động quản lý nhà nước.
Tình huống trên là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
2. Ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động kinh doanh bảo hiểm nhằm mục đích gì?
Khoản 1 Điều 12 Luật Kinh doanh bảo hiểm năm 2022 quy định như sau:
Luật Kinh doanh bảo hiểm năm 2022
Điều 12. Ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động kinh doanh bảo hiểm
1. Việc ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động kinh doanh bảo hiểm nhằm mục đích sau đây:
a) Nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh bảo hiểm, bao gồm: xây dựng, thiết kế sản phẩm bảo hiểm, đánh giá rủi ro, thẩm định, giao kết hợp đồng, quản lý hợp đồng, giám định tổn thất, giải quyết bồi thường, trả tiền bảo hiểm; quản trị doanh nghiệp và phương thức cung cấp dịch vụ, sản phẩm bảo hiểm;
b) Hiện đại hóa công tác thống kê, báo cáo; cắt giảm thủ tục hành chính; xây dựng hệ thống công nghệ thông tin và cơ sở dữ liệu về hoạt động kinh doanh bảo hiểm nhằm phục vụ công tác quản lý, giám sát, phân tích, dự báo về thị trường bảo hiểm và phòng, chống gian lận bảo hiểm.
...
Việc số hóa giúp rút ngắn thời gian xử lý hợp đồng và nâng cao trải nghiệm của khách hàng. Đồng thời, hệ thống dữ liệu và phân tích hỗ trợ cơ quan quản lý dự báo thị trường và phát hiện hành vi gian lận. Đây là yếu tố then chốt để ngành bảo hiểm phát triển bền vững trong bối cảnh chuyển đổi số.
Tình huống giả định
-
Công ty An Phát triển khai nền tảng số
Tháng 10/2025, Công ty Bảo hiểm An Phát (tại Thành phố Hồ Chí Minh) áp dụng hệ thống công nghệ thông tin để quản lý hợp đồng và giải quyết bồi thường trực tuyến. -
Khách hàng sử dụng dịch vụ bảo hiểm số
Khách hàng có thể ký hợp đồng điện tử, theo dõi quyền lợi và gửi yêu cầu bồi thường thông qua ứng dụng trực tuyến của doanh nghiệp. -
Kết quả xử lý và ý nghĩa
Việc ứng dụng công nghệ theo Điều 12 Luật Kinh doanh bảo hiểm giúp doanh nghiệp nâng cao hiệu quả hoạt động và giảm thủ tục hành chính cho khách hàng.
Tình huống trên là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
3. Kết luận
Hai nội dung về cơ sở dữ liệu bảo hiểm và ứng dụng công nghệ thông tin cho thấy định hướng hiện đại hóa hoạt động kinh doanh bảo hiểm. Khi dữ liệu được quản lý tập trung và công nghệ được áp dụng hiệu quả, thị trường bảo hiểm sẽ minh bạch và an toàn hơn. Điều này góp phần bảo vệ quyền lợi các bên và nâng cao năng lực quản lý nhà nước.
