Cá nhân khi biết hành vi bạo lực gia đình phải báo tin cho cơ quan chức năng; nếu không báo hoặc cản trở có thể bị phạt hành chính đến 2 triệu đồng.
Bạo lực gia đình là hành vi vi phạm đạo đức, xâm hại nghiêm trọng đến sức khỏe và tinh thần của nạn nhân. Pháp luật Việt Nam quy định rõ, mỗi cá nhân khi biết có hành vi bạo lực gia đình đều phải báo tin cho cơ quan có thẩm quyền và có thể tham gia hỗ trợ nạn nhân. Ngược lại, người biết nhưng cố tình không báo hoặc cản trở việc tố giác có thể bị xử phạt hành chính.
1. Khi biết tin về hành vi bạo lực gia đình, cá nhân có nghĩa vụ gì?
Điều 12, Điều 19 Luật Phòng, chống bạo lực gia đình 2022 quy định như sau:
Luật Phòng, chống bạo lực gia đình 2022
Điều 12. Quyền và trách nhiệm của cá nhân trong phòng, chống bạo lực gia đình
...
2. Cá nhân khi phát hiện hành vi bạo lực gia đình có trách nhiệm sau đây:
a) Báo tin, tố giác ngay cho cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền quy định tại khoản 1 Điều 19 của Luật này;
b) Tham gia bảo vệ, hỗ trợ người bị bạo lực gia đình và các hoạt động phòng, chống bạo lực gia đình ở cộng đồng.
...
Điều 19. Báo tin, tố giác về hành vi bạo lực gia đình
1. Địa chỉ tiếp nhận tin báo, tố giác về hành vi bạo lực gia đình bao gồm:
a) Ủy ban nhân dân cấp xã nơi xảy ra hành vi bạo lực gia đình;
b) Cơ quan Công an, Đồn Biên phòng gần nơi xảy ra hành vi bạo lực gia đình;
c) Cơ sở giáo dục nơi người bị bạo lực gia đình là người học;
d) Trưởng thôn, Tổ trưởng tổ dân phố, Trưởng Ban công tác Mặt trận ở khu dân cư nơi xảy ra hành vi bạo lực gia đình;
đ) Người đứng đầu tổ chức chính trị - xã hội cấp xã nơi xảy ra hành vi bạo lực gia đình;
e) Tổng đài điện thoại quốc gia về phòng, chống bạo lực gia đình.
...
Pháp luật đặt ra trách nhiệm cho mỗi cá nhân trong việc phát hiện và tố giác hành vi bạo lực gia đình. Khi phát hiện vụ việc, người dân có thể báo tin cho Công an, Ủy ban nhân dân hoặc Tổ dân phố nơi xảy ra vụ việc để cơ quan chức năng kịp thời can thiệp. Việc làm này không chỉ giúp bảo vệ an toàn cho nạn nhân mà còn thể hiện tinh thần trách nhiệm của cộng đồng trong việc đẩy lùi bạo lực gia đình.
Tình huống giả định
- Giới thiệu sự việc
Ông Trần Văn Tín (cư trú tại Thành phố Huế) sống cạnh nhà vợ chồng anh Nguyễn Văn Hưng và chị Lê Thị Ngọc. Một buổi tối, ông nghe thấy tiếng cãi vã lớn và tiếng kêu cứu của chị Ngọc phát ra từ căn nhà bên cạnh. - Ông Tín báo tin cho cơ quan chức năng
Ông Trần Văn Tín lập tức gọi điện báo cho Công an khu vực phường và thông báo cho Tổ trưởng Tổ dân phố số 5. Lực lượng chức năng nhanh chóng có mặt, can thiệp kịp thời và đưa chị Lê Thị Ngọc đến nơi an toàn. -
Kết quả xử lý và ý nghĩa
Nhờ hành động báo tin nhanh chóng của ông Trần Văn Tín đã giúp vụ việc được ngăn chặn kịp thời, giúp chị Lê Thị Ngọc không bị thương tích nghiêm trọng.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
2. Nếu biết tin mà không báo hành vi bạo lực gia đình thì bị xử phạt như thế nào?
Điều 62 Nghị định 144/2021/NĐ-CP quy định như sau:
Điều 62. Hành vi cố ý không ngăn chặn, báo tin hành vi bạo lực gia đình và cản trở việc ngăn chặn, báo tin hành vi bạo lực gia đình
Phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 2.000.000 đồng đối với một trong những hành vi sau đây:
1. Biết hành vi bạo lực gia đình, có điều kiện ngăn chặn mà không ngăn chặn.
2. Biết hành vi bạo lực gia đình mà không báo tin cho cơ quan, tổ chức, người có thẩm quyền.
3. Cản trở người khác phát hiện, khai báo hành vi bạo lực gia đình.
Quy định này nêu rõ, người nào biết hành vi bạo lực gia đình mà không báo tin hoặc không ngăn chặn khi có điều kiện hay cố tình cản trở người khác khai báo đều vi phạm pháp luật. Các hành vi này bị phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 1 đến 2 triệu đồng. Mục đích của quy định là nâng cao ý thức trách nhiệm của cá nhân trong việc phát hiện, ngăn chặn và tố giác hành vi bạo lực gia đình để bảo vệ nạn nhân và trật tự xã hội.
Tình huống giả định
- Giới thiệu sự việc
Ông Lê Văn Hoá (cư trú tại Thành phố Vinh) biết rõ người hàng xóm là ông Nguyễn Hữu Trọng thường xuyên đánh vợ là bà Phạm Thị Lan nhưng không báo tin cho cơ quan chức năng dù nhiều lần nghe tiếng kêu cứu. - Xử lý đối với hành vi của ông Hoá
Sau một lần bạo lực nghiêm trọng khiến bà Phạm Thị Lan phải nhập viện, Công an phường Trung Đô xác minh rằng ông Hoá biết rõ sự việc nhưng không báo tin. Căn cứ theo Điều 62 Nghị định 144/2021/NĐ-CP, ông Hoá bị lập biên bản và xử phạt hành chính. -
Kết quả xử lý và ý nghĩa
Ông Hoá bị phạt 1.500.000 đồng và phải viết cam kết thực hiện đầy đủ nghĩa vụ công dân khi phát hiện hành vi bạo lực trong cộng đồng. Việc xử phạt này thể hiện tinh thần nghiêm minh của pháp luật và nhắc nhở mỗi người dân không được thờ ơ trước bạo lực gia đình.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
Kết luận
Mỗi cá nhân có trách nhiệm tố giác và hỗ trợ khi phát hiện hành vi bạo lực gia đình. Nếu biết mà im lặng hoặc không báo tin cho cơ quan chức năng thì đó là hành vi vi phạm pháp luật. Người vi phạm có thể bị xử phạt hành chính với mức phạt lên đến 2 triệu đồng.
