Buôn bán dầu nhớt giả thu lợi từ 500 triệu đồng trở lên bị phạt tù từ 7 đến 15 năm theo quy định tại Điều 192 Bộ luật Hình sự.
Buôn bán dầu nhớt giả là hành vi bị nghiêm cấm và có thể bị xử lý nghiêm khắc tùy theo mức độ vi phạm. Trường hợp thu lợi bất chính từ 500 triệu đồng trở lên, người vi phạm có thể phải đối mặt với án phạt tù từ 7 đến 15 năm theo Bộ luật Hình sự. Trong khi đó, nếu hành vi chưa đủ yếu tố truy cứu trách nhiệm hình sự, cá nhân vẫn có thể bị xử phạt hành chính lên đến 70 triệu đồng kèm theo các biện pháp bổ sung.
1. Buôn bán dầu nhớt giả thu lợi từ 500 triệu đồng bị xử phạt như thế nào?
Theo điểm b khoản 3 Điều 192 Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi bổ sung bởi khoản 42 Điều 1 Luật sửa đổi Bộ luật Hình sự 2017:
Điều 192. Tội sản xuất, buôn bán hàng giả
...
3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm:
a) Hàng giả tương đương với số lượng của hàng thật hoặc hàng hóa có cùng tính năng kỹ thuật, công dụng trị giá 500.000.000 đồng trở lên;
b) Thu lợi bất chính 500.000.000 đồng trở lên;
c) Làm chết 02 người trở lên;
d) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này 122% trở lên;
đ) Gây thiệt hại về tài sản 1.500.000.000 đồng trở lên
Hành vi sản xuất hoặc buôn bán hàng giả, trong đó bao gồm cả dầu nhớt giả, là hành vi bị nghiêm cấm và bị xử lý hình sự nếu gây hậu quả nghiêm trọng hoặc có yếu tố cấu thành rõ ràng. Trong trường hợp người phạm tội thu lợi bất chính từ 500 triệu đồng trở lên, mức hình phạt sẽ nằm trong khung cao nhất từ 7 năm đến 15 năm tù giam. Ngoài ra, người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 20 đến 50 triệu đồng, tịch thu tài sản hoặc bị cấm hành nghề trong một số lĩnh vực.
Tình huống giả định:
-
Phát hiện đường dây buôn dầu nhớt giả tại Thanh Hóa
Tháng 5/2025, ông Lê Quang Dũng (tỉnh Thanh Hóa) tổ chức nhập về hàng nghìn can dầu nhớt không rõ nguồn gốc, sau đó thuê người dán tem nhãn giả của các thương hiệu lớn để bán lại cho các cửa hàng phụ tùng xe máy, ô tô trong khu vực. Hoạt động này diễn ra trong gần 1 năm. -
Bị công an bắt khi đang giao hàng cho đại lý tiêu thụ
Đầu tháng 4/2026, khi đang giao hàng tại một gara ô tô trên địa bàn tỉnh Nghệ An, ông Dũng bị lực lượng chức năng bắt quả tang. Qua điều tra, cơ quan công an phát hiện kho chứa hơn 1.500 lít dầu nhớt giả cùng tem nhãn, thiết bị đóng gói, sổ ghi chép và chứng cứ thể hiện ông đã thu lợi hơn 520 triệu đồng từ hoạt động buôn bán này. -
Ông Dũng bị truy tố và xét xử hình sự
Tháng 7/2026, TAND tỉnh Thanh Hóa đưa vụ án ra xét xử. Căn cứ điểm b khoản 3 Điều 192 Bộ luật Hình sự, ông Dũng bị tuyên phạt 12 năm tù về tội buôn bán hàng giả, đồng thời bị phạt bổ sung 50 triệu đồng và tịch thu toàn bộ số tiền thu lợi bất chính.
(Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.)
2. Buôn bán dầu nhớt giả dưới mức truy cứu hình sự bị xử phạt ra sao?
Điều 9 Nghị định 98/2020/NĐ-CP quy định:
Điều 9. Hành vi buôn bán hàng giả về giá trị sử dụng, công dụng
1. Đối với hành vi buôn bán hàng giả về giá trị sử dụng, công dụng quy định tại điểm a, b, c và d khoản 7 Điều 3 của Nghị định này, mức phạt tiền như sau:
a) Phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng trong trường hợp hàng giả tương đương với số lượng của hàng thật có trị giá dưới 3.000.000 đồng hoặc thu lợi bất hợp pháp dưới 5.000.000 đồng;
b) Phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng trong trường hợp hàng giả tương đương với số lượng của hàng thật có trị giá từ 3.000.000 đồng đến dưới 5.000.000 đồng hoặc thu lợi bất hợp pháp từ 5.000.000 đồng đến dưới 10.000.000 đồng;
c) Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng trong trường hợp hàng giả tương đương với số lượng của hàng thật có trị giá từ 5.000.000 đồng đến dưới 10.000.000 đồng hoặc thu lợi bất hợp pháp từ 10.000.000 đồng đến dưới 20.000.000 đồng;
d) Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng trong trường hợp hàng giả tương đương với số lượng của hàng thật có trị giá từ 10.000.000 đồng đến dưới 20.000.000 đồng hoặc thu lợi bất hợp pháp từ 20.000.000 đồng đến dưới 30.000.000 đồng;
đ) Phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng trong trường hợp hàng giả tương đương với số lượng của hàng thật có trị giá từ 20.000.000 đồng đến dưới 30.000.000 đồng hoặc thu lợi bất hợp pháp từ 30.000.000 đồng đến dưới 50.000.000 đồng;
e) Phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 70.000.000 đồng trong trường hợp hàng giả tương đương với số lượng của hàng thật có trị giá từ 30.000.000 đồng trở lên hoặc thu lợi bất hợp pháp từ 50.000.000 đồng trở lên mà không bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
2. Phạt tiền gấp hai lần các mức tiền phạt quy định tại khoản 1 Điều này đối với hành vi nhập khẩu hàng giả hoặc hàng giả thuộc một trong các trường hợp sau đây:
a) Là thực phẩm, phụ gia thực phẩm, chất hỗ trợ chế biến thực phẩm, chất bảo quản thực phẩm, thuốc, nguyên liệu làm thuốc mà không bị truy cứu trách nhiệm hình sự;
b) Là thức ăn chăn nuôi, thức ăn thủy sản, sản phẩm xử lý môi trường nuôi trồng thủy sản, sản phẩm xử lý chất thải chăn nuôi, phân bón, thuốc thú y, thuốc bảo vệ thực vật, giống cây trồng, giống vật nuôi;
c) Là mỹ phẩm, thiết bị y tế, chất tẩy rửa, hoá chất, chế phẩm diệt côn trùng, diệt khuẩn dùng trong lĩnh vực gia dụng và y tế, xi măng, sắt thép xây dựng, mũ bảo hiểm.
3. Hình thức xử phạt bổ sung:
a) Tịch thu tang vật đối với hành vi vi phạm quy định tại Điều này, trừ trường hợp áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả quy định tại điểm a hoặc điểm b khoản 4 Điều này;
b) Tước quyền sử dụng giấy phép, chứng chỉ hành nghề từ 03 tháng đến 06 tháng đối với hành vi vi phạm quy định tại điểm e khoản 1 Điều này.
4. Biện pháp khắc phục hậu quả:
a) Buộc tiêu hủy tang vật đối với hành vi vi phạm quy định tại Điều này, trừ trường hợp áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả quy định tại điểm b khoản này;
b) Buộc đưa ra khỏi lãnh thổ nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam hoặc tái xuất hàng giả đối với hành vi nhập khẩu hàng giả quy định tại Điều này;
c) Buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp có được do thực hiện hành vi vi phạm quy định tại Điều này.
Mức xử phạt sẽ căn cứ vào giá trị tương đương của hàng giả hoặc số tiền thu lợi bất hợp pháp, và có thể lên tới 70 triệu đồng nếu giá trị từ 30 triệu đồng trở lên hoặc thu lợi bất chính từ 50 triệu đồng trở lên.
Ngoài hình phạt tiền, người vi phạm còn có thể bị tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm, tước quyền sử dụng giấy phép, chứng chỉ hành nghề từ 03 đến 06 tháng, và buộc nộp lại số tiền thu lợi bất hợp pháp. Đặc biệt, trong trường hợp dầu nhớt giả là hàng nhập khẩu, hoặc thuộc danh mục hàng hóa ảnh hưởng đến sức khỏe con người, môi trường như chất tẩy rửa, hóa chất công nghiệp, thì mức phạt sẽ gấp đôi so với thông thường.
Các biện pháp khắc phục hậu quả còn bao gồm buộc tiêu hủy hàng giả, buộc đưa ra khỏi lãnh thổ Việt Nam nếu là hàng nhập khẩu, và các hình thức công bố thông tin vi phạm nếu cần thiết để bảo vệ người tiêu dùng.
Tình huống giả định:
-
Cá nhân bán dầu nhớt giả quy mô nhỏ tại tỉnh Lào Cai
Tháng 6/2025, ông Nguyễn Văn Chiến (trú tại tỉnh Lào Cai) thu mua dầu nhớt trôi nổi, không nhãn mác từ các nguồn không rõ ràng. Sau đó, ông đổ vào can nhựa, gắn nhãn hiệu giả của các hãng lớn rồi phân phối cho một số tiệm sửa xe máy trong khu vực với số lượng nhỏ lẻ. -
Ông chiến đóng gói và gắn nhãn giả
Sau khi có dầu nhớt, ông Chiến sử dụng vỏ can nhựa và gắn nhãn hiệu giả của các hãng lớn để tạo niềm tin cho người mua. Số hàng này được ông phân phối lẻ cho một vài cửa hàng sửa xe trong khu vực. -
Bị cơ quan chức năng phát hiện và xử phạt
Trong đợt kiểm tra định kỳ, lực lượng quản lý thị trường tỉnh Lào Cai đã phát hiện toàn bộ số dầu nhớt là hàng giả. Do hành vi buôn bán chưa đủ yếu tố cấu thành tội phạm, ông Chiến bị xử phạt hành chính với mức tiền phạt căn cứ theo Điều 9 Nghị định 98/2020/NĐ-CP, đồng thời bị buộc tiêu hủy số tang vật vi phạm.
(Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.)
3. Kết luận
Buôn bán dầu nhớt giả là hành vi bị nghiêm cấm và có thể bị xử lý hình sự hoặc hành chính tùy theo mức độ vi phạm. Nếu cá nhân thu lợi bất chính từ 500 triệu đồng trở lên, mức phạt tù có thể từ 7 năm đến 15 năm theo quy định tại Bộ luật Hình sự. Nếu chưa đủ điều kiện truy cứu trách nhiệm hình sự, người vi phạm vẫn có thể bị phạt hành chính đến 70 triệu đồng, đồng thời bị buộc tiêu hủy hàng giả và nộp lại toàn bộ khoản lợi bất hợp pháp.
