Việc chở hàng hóa bằng xe máy phải tuân thủ các quy định pháp luật để đảm bảo an toàn giao thông. Trong đó, pháp luật có quy định rõ ràng về kích thước, chiều cao và cách xếp hàng hóa trên xe. Ngoài ra, người điều khiển xe máy khi chở hàng cũng phải tuân thủ những điều kiện nhất định để đảm bảo việc lưu thông đúng luật.
1. Xe máy được chở hàng hóa như thế nào thì đúng quy định?
Khoản 5 Điều 33 Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ 2024 quy định như sau:
Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ 2024
Điều 33. Người lái xe, người được chở, hàng hóa xếp trên xe mô tô, xe gắn máy
...
5. Xe mô tô, xe gắn máy không được xếp hàng hóa vượt quá chiều rộng giá đèo hàng về mỗi bên 0,3 mét, vượt quá về phía sau giá đèo hàng 0,5 mét theo thiết kế của nhà sản xuất; chiều cao xếp hàng hóa tính từ mặt đường xe chạy không vượt quá 02 mét.
Pháp luật không giới hạn tải trọng cụ thể đối với hàng hóa chở bằng xe mô tô, xe máy, mà thay vào đó quy định giới hạn về kích thước xếp hàng để đảm bảo an toàn giao thông. Điều này đồng nghĩa với việc người điều khiển xe máy vẫn được phép chở hàng, miễn là hàng hóa không vượt quá kích thước giới hạn theo chiều ngang, chiều sau và chiều cao.
Cụ thể:
-
Về chiều rộng: Hàng hóa không được vượt quá mỗi bên 0,3 mét so với giá đèo hàng của xe.
-
Về chiều dài: Không được vượt quá phía sau giá đèo hàng 0,5 mét.
-
Về chiều cao: Tính từ mặt đường đến đỉnh hàng hóa không được vượt quá 2 mét.
Việc giới hạn theo kích thước này giúp đảm bảo tầm nhìn cho người lái, tránh ảnh hưởng đến các phương tiện khác và giảm thiểu nguy cơ mất thăng bằng, lật xe khi vận hành. Thực tế cho thấy nhiều trường hợp chở hàng cồng kềnh gây cản trở giao thông, thậm chí làm lật xe giữa đường hoặc va quẹt vào người đi đường dẫn đến tai nạn nghiêm trọng. Nếu hàng hóa vượt quá các giới hạn nói trên thì không chỉ bị xử phạt hành chính mà còn bị buộc dỡ bỏ hàng hóa vượt quy định ngay tại chỗ. Trường hợp gây tai nạn, người vi phạm còn có thể bị truy cứu trách nhiệm theo quy định pháp luật hiện hành.
Tình huống giả định
Anh Phan Văn Dũng, ngụ tại quận 12, TP.HCM, làm nghề giao hàng tự do bằng xe máy. Một buổi sáng, anh nhận đơn vận chuyển hai cuộn tấm cách nhiệt dài gần 3 mét cho một công trình dân dụng trong nội đô. Để thuận tiện, anh buộc cuộn hàng dài phía sau yên xe và cố định bằng dây chun, khiến phần hàng hóa vượt ra khỏi đuôi xe gần 1,5 mét, và chiều cao chất hàng cũng gần 2,5 mét tính từ mặt đất.
Trên đường di chuyển, do hàng hóa quá dài và cao, tầm nhìn phía sau bị che khuất, khiến xe của anh va quẹt vào một xe máy đang chuyển làn, gây ngã xe và xây xát cho người khác. Sau khi xử lý vụ va chạm, lực lượng CSGT lập biên bản và xác định anh Dũng đã vi phạm quy định về kích thước hàng hóa khi vận chuyển bằng xe máy theo Điều 33 Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ 2024.
Kết quả, anh Dũng bị xử phạt hành chính, buộc tháo dỡ hàng hóa cồng kềnh và bồi thường chi phí sửa xe cho người bị nạn.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
2. Người điều khiển xe máy cần tuân thủ điều kiện gì khi lưu thông?
Khoản 1,2,3 và 4 Điều 33 Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ 2024 quy định như sau:
Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ 2024
Điều 33. Người lái xe, người được chở, hàng hóa xếp trên xe mô tô, xe gắn máy
1. Người lái xe mô tô hai bánh, xe gắn máy chỉ được chở một người, trừ những trường hợp sau thì được chở tối đa hai người:a) Chở người bệnh đi cấp cứu;
b) Áp giải người có hành vi vi phạm pháp luật;
c) Trẻ em dưới 12 tuổi;
d) Người già yếu hoặc người khuyết tật.
2. Người lái xe, người được chở trên xe mô tô hai bánh, xe mô tô ba bánh, xe gắn máy phải đội mũ bảo hiểm theo đúng quy chuẩn kỹ thuật quốc gia và cài quai đúng quy cách.
3. Người lái xe mô tô hai bánh, xe mô tô ba bánh, xe gắn máy không được thực hiện các hành vi sau đây:
a) Đi xe dàn hàng ngang;
b) Đi xe vào phần đường dành cho người đi bộ và phương tiện khác;
c) Sử dụng ô, thiết bị âm thanh, trừ thiết bị trợ thính;
d) Buông cả hai tay; đi xe bằng một bánh đối với xe mô tô, xe gắn máy hai bánh; đi xe bằng hai bánh đối với xe mô tô, xe gắn máy ba bánh;
đ) Sử dụng xe để kéo, đẩy xe khác, vật khác, dẫn dắt vật nuôi, mang, vác và chở vật cồng kềnh; chở người đứng trên xe, giá đèo hàng hoặc ngồi trên tay lái; xếp hàng hóa trên xe quá giới hạn quy định;
e) Ngồi về một bên điều khiển xe; đứng, nằm trên xe điều khiển xe; thay người lái xe khi xe đang chạy; quay người về phía sau để điều khiển xe hoặc bịt mắt điều khiển xe; sử dụng chân chống hoặc vật khác quệt xuống đường khi xe đang chạy;
g) Hành vi khác gây mất trật tự, an toàn giao thông đường bộ.
4. Người được chở trên xe mô tô hai bánh, xe mô tô ba bánh, xe gắn máy khi tham gia giao thông đường bộ không được thực hiện các hành vi sau đây:
a) Mang, vác vật cồng kềnh;
b) Sử dụng ô;
c) Bám, kéo hoặc đẩy các phương tiện khác;
d) Đứng trên yên, giá đèo hàng hoặc ngồi trên tay lái;
đ) Hành vi khác gây mất trật tự, an toàn giao thông đường bộ.
...
Theo quy định trên, không chỉ người điều khiển mà cả người được chở và cách xếp hàng hóa trên xe máy đều phải tuân thủ nhiều điều kiện bắt buộc để đảm bảo an toàn khi tham gia giao thông. Một số lỗi thường gặp như chở quá số người, không đội mũ bảo hiểm đúng cách, chở hàng hóa quá cồng kềnh hoặc có hành vi điều khiển xe nguy hiểm… đều bị coi là vi phạm pháp luật.
Đặc biệt, việc chở vật cồng kềnh hoặc để người ngồi, đứng trên yên sau, tay lái… không chỉ làm mất cân bằng phương tiện mà còn tiềm ẩn nguy cơ gây tai nạn cho chính người điều khiển và người xung quanh. Pháp luật cũng nghiêm cấm những hành vi như bám kéo xe khác, sử dụng ô, quay người điều khiển xe hoặc thực hiện các động tác nguy hiểm trên đường. Bên cạnh đó, các hành vi vi phạm này không cần gây ra hậu quả mới bị xử lý mà chỉ cần bị phát hiện là đã có thể bị xử phạt hành chính, và trong một số trường hợp gây hậu quả nghiêm trọng, còn có thể bị xử lý theo quy định hình sự.
Tình huống giả định
Ngày 20/6/2025, chị Phạm Thị Huệ điều khiển xe máy chở hàng nông sản ra chợ đầu mối tại quận Thủ Đức, TP.HCM. Trên xe, chị buộc một bao tải lớn chứa rau củ dài gần 1,2 mét, lấn ra khỏi yên sau, đồng thời phía trước xe có treo thêm một thùng xốp nhỏ. Trong lúc di chuyển, do xe bị lệch trọng tâm, chị Huệ không làm chủ được tay lái và va quẹt với một xe máy khác đang lưu thông cùng chiều.
Sau vụ va chạm, lực lượng CSGT lập biên bản xử lý. Qua kiểm tra, chị Huệ bị xác định vi phạm nhiều lỗi cùng lúc, bao gồm: chở hàng vượt kích thước cho phép, điều khiển xe không đảm bảo an toàn giao thông và sử dụng xe máy để mang vật cồng kềnh gây cản trở lưu thông.
Căn cứ Điều 33 Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ 2024 và quy định xử phạt vi phạm hành chính hiện hành, chị Huệ bị xử phạt tiền, buộc cam kết không tái phạm, đồng thời phải tháo dỡ hàng hóa trước khi tiếp tục lưu thông.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
Kết luận
Việc chở hàng hóa bằng xe máy là nhu cầu phổ biến, nhưng người điều khiển phương tiện cần tuân thủ nghiêm ngặt các quy định pháp luật. Cụ thể, hàng hóa không được vượt quá giới hạn về chiều rộng, chiều dài và chiều cao; đồng thời người lái xe và người được chở phải đảm bảo đúng số lượng, tư thế ngồi và không mang vác vật cồng kềnh. Vi phạm những điều kiện này không chỉ bị xử phạt hành chính mà còn tiềm ẩn nguy cơ gây tai nạn giao thông nghiêm trọng.
