Nhiều người cho rằng xe ô tô 7 chỗ ngồi chỉ chở quá 1 người thì không gây ảnh hưởng đáng kể và có thể được bỏ qua. Tuy nhiên, theo quy định hiện hành, hành vi chở quá số người cho phép dù chỉ một người vẫn bị xử phạt bằng tiền. Ngoài ra, một số trường hợp còn có thể bị trừ điểm trên giấy phép lái xe nếu mức vi phạm vượt ngưỡng cho phép.
1. Xe 7 chỗ chở quá 1 người bị phạt bao nhiêu tiền?
Căn cứ khoản 2 và khoản 4 Điều 20 Nghị định 168/2024/NĐ-CP, quy định như sau:
Điều 20. Xử phạt, trừ điểm giấy phép lái xe của người điều khiển xe ô tô chở hành khách, ô tô chở người và các loại xe tương tự xe ô tô chở hành khách vi phạm quy định về bảo đảm trật tự, an toàn giao thông
...
Phạt tiền từ 400.000 đồng đến 600.000 đồng trên mỗi người vượt quá quy định được phép chở của phương tiện nhưng tổng mức phạt tiền tối đa không vượt quá 75.000.000 đồng đối với người điều khiển xe ô tô chở hành khách, ô tô chở người (trừ xe buýt) thực hiện hành vi vi phạm chở quá số người quy định được phép chở của phương tiện...
Phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 2.000.000 đồng trên mỗi người vượt quá quy định được phép chở của phương tiện nhưng tổng mức phạt tiền tối đa không vượt quá 75.000.000 đồng đối với người điều khiển xe ô tô chở hành khách (kinh doanh vận tải theo tuyến cố định, hợp đồng) chạy tuyến có cự ly lớn hơn 300 km thực hiện hành vi vi phạm chở quá số người quy định được phép chở.
Xe ô tô 7 chỗ, như tên gọi, được phép chở tối đa 7 người – bao gồm cả tài xế. Do đó, nếu chở 8 người thì rõ ràng là đã vượt quá số người được phép chở ghi trong giấy đăng kiểm của xe. Theo pháp luật hiện hành, việc chở quá số người cho phép bị coi là vi phạm quy định về an toàn giao thông và bị xử phạt hành chính, dù số người vượt chỉ là 1 người.
Nghị định 168/2024/NĐ-CP chia hành vi này thành 2 nhóm chính:
-
Trường hợp phổ thông (không kinh doanh vận tải, hoặc có nhưng đi dưới 300km): phạt từ 400.000 – 600.000 đồng trên mỗi người vượt.
-
Trường hợp xe kinh doanh vận tải tuyến cố định hoặc hợp đồng, chạy tuyến trên 300km: phạt cao hơn, từ 1.000.000 – 2.000.000 đồng trên mỗi người vượt.
Điều này có nghĩa là: nếu bạn lái xe 7 chỗ chở 8 người trong phạm vi di chuyển ngắn, hoặc đi chơi, đi làm việc cá nhân… thì sẽ bị xử phạt từ 400.000 đến 600.000 đồng. Ngược lại, nếu bạn lái xe hợp đồng chạy tuyến TP.HCM – Nha Trang (trên 300km) mà chở quá, thì mức phạt có thể gấp 2 – 5 lần, tùy số người vượt và tính chất vận chuyển.
Về bản chất, hành vi chở quá số người quy định được đánh giá là làm mất an toàn cho cả người trong xe lẫn giao thông xung quanh. Trọng lượng vượt chuẩn có thể ảnh hưởng đến hệ thống phanh, hệ thống giảm xóc, độ ổn định thân xe và khả năng kiểm soát của người điều khiển. Ngoài ra, trong trường hợp xảy ra tai nạn, hành khách vượt quá số ghế không được dây an toàn bảo vệ, dễ dẫn đến thương tích nghiêm trọng hoặc tử vong. Điều quan trọng là số người bị tính phạt là số người vượt quá số ghế theo giấy đăng kiểm, không phải số chỗ thực tế ngồi hoặc “ngồi chèn thêm”. Do đó, kể cả khi một người ngồi ghép trên hàng ghế giữa hoặc trẻ nhỏ ngồi dưới sàn xe thì vẫn bị tính là “1 người vượt quá”.
Mức phạt từ 400.000 đến 600.000 đồng tuy không quá lớn với cá nhân, nhưng nếu áp dụng cho xe đông khách hoặc xe chở khách theo đoàn (vượt nhiều người), tổng mức phạt có thể lên đến tối đa 75 triệu đồng. Đây là trần giới hạn để tránh xử phạt vượt ngưỡng, đồng thời phản ánh mức độ nghiêm trọng nếu vi phạm có tính chất lặp lại hoặc cố tình.
Tình huống giả định
Anh Trần Văn Lộc, 34 tuổi, hiện sống tại quận Tân Bình (TP.HCM), là chủ xe 7 chỗ hiệu Toyota Innova, thường xuyên dùng xe cá nhân để chở người thân đi công việc. Tháng 5/2024, anh Lộc đưa cả gia đình 8 người gồm cha mẹ, vợ chồng anh và 3 con nhỏ đi về quê vợ ở Tiền Giang bằng xe riêng. Dù biết xe mình chỉ đăng kiểm 7 chỗ, nhưng anh nghĩ “một đứa nhỏ ngồi ghép cũng không sao” nên vẫn cho bé út 10 tuổi ngồi ghép cùng hai anh chị.
Trên đường di chuyển đến cao tốc Trung Lương – Mỹ Thuận, anh Lộc bị đội CSGT dừng xe kiểm tra vì có dấu hiệu chở quá số người quy định. Khi kiểm tra thực tế và đối chiếu với đăng kiểm, cán bộ CSGT xác định xe anh chỉ được phép chở 7 người nhưng đang có 8 người ngồi. Mặc dù anh Lộc giải thích rằng con út còn nhỏ, không chiếm ghế riêng, nhưng theo quy định, số lượng người ngồi trên xe vượt quá vẫn bị tính phạt.
Kết quả là anh Lộc bị lập biên bản và xử phạt 500.000 đồng cho hành vi chở vượt 1 người so với số người được phép. May mắn là anh không bị trừ điểm giấy phép lái xe vì chỉ vượt dưới 50%.
Tình huống trên là giả định, được xây dựng nhằm mục đích tham khảo.
2. Xe 7 chỗ chở 8 người có bị trừ điểm giấy phép lái xe không?
Căn cứ khoản 10 Điều 20 Nghị định 168/2024/NĐ-CP, quy định như sau:
Điều 20. Xử phạt, trừ điểm giấy phép lái xe của người điều khiển xe ô tô chở hành khách, ô tô chở người và các loại xe tương tự xe ô tô chở hành khách vi phạm quy định về bảo đảm trật tự, an toàn giao thông
....
10. Ngoài việc bị áp dụng hình thức xử phạt, người điều khiển phương tiện thực hiện hành vi vi phạm còn bị trừ điểm giấy phép lái xe như sau:
...
b) Thực hiện hành vi quy định tại khoản 2, khoản 4 (trường hợp vượt trên 50% đến 100% số người quy định được phép chở của phương tiện) bị trừ điểm giấy phép lái xe 04 điểm;
...
d) Thực hiện hành vi quy định tại khoản 2, khoản 4 (trường hợp vượt trên 100% số người quy định được phép chở của phương tiện) bị trừ điểm giấy phép lái xe 10 điểm.
...
Luật giao thông đường bộ hiện hành không chỉ xử phạt bằng tiền đối với các hành vi vi phạm, mà còn trừ điểm trên giấy phép lái xe (GPLX) đối với một số lỗi nghiêm trọng, bao gồm cả hành vi chở quá số người cho phép. Việc trừ điểm này được thực hiện theo hệ thống quản lý điểm mới – giúp tăng cường tính răn đe và phân loại mức phạt đối với người lái dựa trên mức độ vi phạm. Theo quy định tại khoản 10 Điều 20 Nghị định 168/2024/NĐ-CP, người điều khiển xe ô tô chở người vượt quá số lượng cho phép sẽ bị trừ điểm GPLX chỉ khi mức độ vi phạm vượt trên 50% số người được phép chở.
Cụ thể:
-
Vượt trên 50% đến 100% số người cho phép → trừ 4 điểm
-
Vượt trên 100% số người cho phép → trừ 10 điểm
Vậy, đối với xe 7 chỗ, mức tối đa được phép chở là 7 người, bao gồm cả tài xế. Nếu chở 8 người, tức là vượt đúng 1 người, tương đương vượt khoảng 14% số người cho phép. Trường hợp này rõ ràng chưa vượt 50% và không thuộc diện bị trừ điểm giấy phép lái xe, mà chỉ bị xử phạt hành chính bằng tiền. Trong khi đó, nếu xe 7 chỗ chở 11 người (tức vượt hơn 4 người, tương đương vượt trên 57%) thì người điều khiển sẽ bị trừ 4 điểm GPLX. Còn nếu chở tới 15 người (vượt 100% – tức gấp đôi số cho phép), tài xế có thể bị trừ 10 điểm và xử lý ở mức nghiêm trọng hơn.
Cơ chế tính phần trăm dựa vào số người vượt chia cho số người được phép chở. Việc xác định tỉ lệ này không phụ thuộc vào xe đông hay ít chỗ, mà phụ thuộc vào tỷ lệ vượt thực tế. Như vậy, chở vượt một người ở xe 5 chỗ sẽ khác với vượt một người ở xe 29 chỗ. Do đó, luật phân loại theo phần trăm, chứ không cố định theo số người cụ thể. Thêm vào đó, việc trừ điểm GPLX cũng mang tính chất cộng dồn. Tài xế có thể bị trừ điểm ở nhiều hành vi trong cùng một lần vi phạm, ví dụ: chở quá người, chạy quá tốc độ, không thắt dây an toàn… Trong trường hợp bị trừ hết điểm (tối đa 20 điểm), người lái sẽ bị thu hồi giấy phép và phải thi lại. Do vậy, dù không bị trừ điểm trong trường hợp 7 chỗ chở 8 người, nhưng người điều khiển cũng cần lưu ý không để các lỗi nhỏ tích tụ thành vi phạm nghiêm trọng.
Tình huống giả định
Tháng 4/2025, anh Trần Quang Dũng – 38 tuổi, ngụ tại thành phố Biên Hòa, Đồng Nai – là tài xế lái xe dịch vụ 7 chỗ (loại Toyota Fortuner) chuyên chở công nhân từ khu công nghiệp về các tỉnh lân cận vào cuối tuần. Ngày 13/4, do nhiều người đăng ký về quê trùng ngày, anh Dũng quyết định gom ba lượt khách thành một chuyến để tiết kiệm chi phí vận hành.
Thay vì chạy ba chuyến như bình thường, anh Dũng nhét đủ 11 người (gồm 10 hành khách + 1 tài xế) lên chiếc xe 7 chỗ. Để đủ chỗ ngồi, anh tháo một ghế hàng sau, kê ghế nhựa mini, và cho một người phụ nữ bế con ngồi dưới sàn xe giữa hai hàng ghế. Xe không còn lối thoát hiểm, hành khách ngồi chen nhau đến mức không thắt được dây an toàn.
Khi đang lưu thông trên Quốc lộ 51 đoạn qua huyện Long Thành, xe anh bị Cảnh sát Giao thông ra hiệu dừng kiểm tra. Qua thống kê thực tế, lực lượng chức năng xác định xe của anh chỉ được chở tối đa 7 người (bao gồm tài xế), nhưng đã chở tới 11 người – tức vượt quá 4 người, tương đương vượt trên 57% số người được phép chở.
Căn cứ theo khoản 10 Điều 20 Nghị định 168/2024/NĐ-CP, hành vi của anh Dũng không chỉ bị xử phạt hành chính với mức 600.000 đồng x 4 người = 2.400.000 đồng, mà còn bị trừ 4 điểm trên giấy phép lái xe.
Tình huống trên là giả định, được xây dựng nhằm mục đích tham khảo.
Kết luận
Xe ô tô 7 chỗ chỉ được phép chở tối đa 7 người, bao gồm cả người lái. Nếu chở 8 người, tài xế sẽ bị xử phạt từ 400.000 đến 600.000 đồng nhưng không bị trừ điểm giấy phép lái xe vì mức vi phạm chưa vượt quá 50%. Tuy nhiên, nếu chở quá số người quy định, tài xế vẫn có thể bị trừ điểm trên giấy phép lái xe.
