Vượt đèn vàng bị coi là vi phạm pháp luật giao thông, người điều khiển xe phải dừng trước vạch dừng trừ trường hợp đã đi qua hoặc đang ở trên vạch.
Việc chấp hành tín hiệu đèn giao thông là nguyên tắc cơ bản để bảo đảm an toàn và trật tự trên đường. Trong đó, quy định về tín hiệu đèn vàng được xác định rõ nhằm điều chỉnh hành vi của người tham gia giao thông. Nếu điều khiển phương tiện không tuân thủ, hành vi vượt đèn vàng sẽ bị coi là vi phạm pháp luật. Đặc biệt, với xe máy là loại phương tiện phổ biến nhất hiện nay, mức xử phạt khi vượt đèn vàng đã được quy định cụ thể trong nghị định mới.
1. Vượt đèn vàng có bị xem là vi phạm pháp luật không?
Khoản 4 Điều 11 Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ 2024 quy định:
Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ 2024
Điều 11. Chấp hành báo hiệu đường bộ
...
4. Tín hiệu đèn giao thông có 03 màu, gồm: màu xanh, màu vàng, màu đỏ; có hiển thị thời gian hoặc không hiển thị thời gian. Người tham gia giao thông đường bộ phải chấp hành như sau:
a) Tín hiệu đèn màu xanh là được đi; trường hợp người đi bộ, xe lăn của người khuyết tật đang đi ở lòng đường, người điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ phải giảm tốc độ hoặc dừng lại nhường đường cho người đi bộ, xe lăn của người khuyết tật qua đường;
b) Tín hiệu đèn màu vàng phải dừng lại trước vạch dừng; trường hợp đang đi trên vạch dừng hoặc đã đi qua vạch dừng mà tín hiệu đèn màu vàng thì được đi tiếp; trường hợp tín hiệu đèn màu vàng nhấp nháy, người điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ được đi nhưng phải quan sát, giảm tốc độ hoặc dừng lại nhường đường cho người đi bộ, xe lăn của người khuyết tật qua đường hoặc các phương tiện khác;
c) Tín hiệu đèn màu đỏ là cấm đi.
...
Khi tín hiệu đèn vàng bật sáng, người điều khiển phương tiện có nghĩa vụ dừng lại trước vạch dừng. Chỉ khi xe đã lăn bánh đến vạch hoặc đi qua vạch dừng thì mới được tiếp tục di chuyển. Trường hợp đèn vàng nhấp nháy, phương tiện vẫn có thể đi nhưng phải giảm tốc độ và nhường đường cho người đi bộ hoặc xe khác.
Như vậy, việc vượt qua đèn vàng khi chưa đến vạch dừng hoặc cố tình tăng tốc để đi qua ngã tư đều bị coi là vi phạm luật giao thông. Hành vi này tiềm ẩn nguy cơ cao gây tai nạn do các phương tiện khác có thể đã chuẩn bị dừng hoặc chuyển làn.
Tình huống giả định:
-
Người điều khiển cố tình vượt đèn vàng
Anh Trần Minh Quân (cư trú tại Hà Nội) điều khiển xe máy trên đường Trần Duy Hưng. Khi đèn tín hiệu chuyển sang vàng, anh Quân còn cách vạch dừng khoảng 10m nhưng vẫn tăng tốc để vượt. -
Cảnh sát giao thông lập biên bản
Tổ công tác của Đội Cảnh sát giao thông số 7 Công an TP. Hà Nội đã quan sát và ghi nhận hành vi trên. Lực lượng chức năng yêu cầu anh Quân dừng xe, lập biên bản vi phạm lỗi không chấp hành tín hiệu đèn giao thông theo đúng quy định của Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ 2024. -
Kết quả xử lý đối với người vi phạm
Anh Quân bị thông báo lỗi và giải thích rõ ràng rằng vượt đèn vàng khi chưa tới vạch dừng là hành vi vi phạm. Biên bản được lập để làm căn cứ xử phạt theo nghị định hiện hành.
(Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.)
2. Mức phạt vượt đèn vàng đối với xe máy là bao nhiêu?
Điểm c khoản 7 Điều 7 Nghị định 168/2024/NĐ-CP quy định:
Điều 7. Xử phạt, trừ điểm giấy phép lái của người điều khiển xe mô tô, xe gắn máy, các loại xe tương tự xe mô tô và các loại xe tương tự xe gắn máy vi phạm quy tắc giao thông đường bộ
7. Phạt tiền từ 4.000.000 đồng đến 6.000.000 đồng đối với người điều khiển xe thực hiện một trong các hành vi vi phạm sau đây:
...
c) Không chấp hành hiệu lệnh của đèn tín hiệu giao thông;
...
10. Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 14.000.000 đồng đối với người điều khiển xe thực hiện một trong các hành vi vi phạm sau đây:
...
b) Vi phạm quy định tại một trong các điểm, khoản sau của Điều này mà gây tai nạn giao thông: điểm a, điểm d, điểm đ, điểm g, điểm h, điểm i, điểm k khoản 1; điểm c, điểm đ, điểm g khoản 2; điểm b, điểm e, điểm g, điểm h, điểm k khoản 3; điểm đ khoản 4; điểm c, điểm d khoản 6; điểm c, điểm d, điểm đ khoản 7; điểm a, điểm b, điểm h, điểm k khoản 9 Điều này.
...
Vượt đèn vàng được xử lý giống như hành vi vượt đèn đỏ, vì đều là lỗi không chấp hành tín hiệu giao thông. Do đó, người điều khiển xe máy vi phạm sẽ bị phạt từ 4 đến 6 triệu đồng và bị trừ 4 điểm trên giấy phép lái xe. Trường hợp gây tai nạn, mức phạt tăng nặng từ 10 đến 14 triệu đồng.
Tình huống giả định:
-
Người điều khiển vượt đèn vàng
Chị Nguyễn Thị Lan ở Đà Nẵng điều khiển xe máy trên đường Nguyễn Văn Linh. Khi đèn chuyển vàng và còn cách vạch dừng khoảng 10 mét, chị vẫn tăng ga đi tiếp qua giao lộ Nguyễn Văn Linh và Nguyễn Tri Phương. -
Cảnh sát giao thông lập biên bản
Tổ công tác Phòng Cảnh sát giao thông Công an TP. Đà Nẵng yêu cầu dừng xe và ghi nhận lỗi không chấp hành hiệu lệnh đèn giao thông. Biên bản được lập tại chỗ, kèm hình ảnh từ camera tổ công tác. -
Cơ quan chức năng ra quyết định xử phạt
Chị Lan bị phạt 4.500.000 đồng và bị trừ 4 điểm trên giấy phép lái xe. Quyết định ghi rõ thời hạn nộp phạt và nghĩa vụ chấp hành trừ điểm theo quy định.
(Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.)
3. Kết luận
Việc dừng xe khi gặp tín hiệu đèn vàng là quy định bắt buộc trong Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ. Nếu cố tình vượt, hành vi này bị coi là vi phạm và có thể dẫn đến tai nạn. Đối với xe máy, người vi phạm sẽ bị phạt từ 4 đến 6 triệu đồng và bị trừ 4 điểm giấy phép lái xe, trường hợp gây tai nạn mức phạt tăng lên 10 đến 14 triệu đồng và trừ 10 điểm.
