Giấy khai sinh là giấy tờ hộ tịch gốc quan trọng ghi nhận sự ra đời và nhân thân cơ bản của một cá nhân. Mọi hành vi can thiệp trái phép vào nội dung giấy khai sinh đều bị pháp luật nghiêm cấm nhằm bảo đảm tính xác thực của thông tin cá nhân. Trường hợp cố ý tẩy xóa, sửa chữa nội dung trong giấy khai sinh sẽ bị xử phạt theo quy định hiện hành.
1. Giấy khai sinh là gì?
Khoản 6 Điều 4 Luật Hộ tịch 2014 quy định cụ thể:
Điều 4. Giải thích từ ngữ
...
6. Giấy khai sinh là văn bản do cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp cho cá nhân khi được đăng ký khai sinh; nội dung Giấy khai sinh bao gồm các thông tin cơ bản về cá nhân theo quy định tại khoản 1 Điều 14 của Luật này.
...
Theo khoản 6 Điều 4 Luật Hộ tịch 2014, giấy khai sinh là văn bản chính thức được cấp bởi cơ quan nhà nước có thẩm quyền sau khi cá nhân được đăng ký khai sinh. Văn bản này ghi nhận các thông tin cơ bản về cá nhân như họ, chữ đệm và tên; giới tính; ngày, tháng, năm sinh; dân tộc; quốc tịch; nơi sinh; thông tin của cha, mẹ; mã số định danh cá nhân (nếu có); quê quán và ngày đăng ký khai sinh.
Tình huống giả định
- Anh Nguyễn Văn Hưng đón con trai đầu lòng chào đời tại bệnh viện
Ngày 2/4/2024, chị Trần Thị Mai, vợ anh Hưng, sinh bé trai tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Nghệ An - Anh Nguyễn Văn Hưng chuẩn bị hồ sơ đăng ký khai sinh cho con
Ngày 5/4/2024, anh Hưng mang theo giấy chứng sinh, CCCD của hai vợ chồng và sổ hộ khẩu đến UBND phường nơi cư trú để đăng ký khai sinh. - Anh Nguyễn Văn Hưng được cấp giấy khai sinh cho con trai
Sau khi đối chiếu hợp lệ, cán bộ hộ tịch đã cấp giấy khai sinh mang tên Nguyễn Hữu Phúc, giới tính nam, ghi rõ cha mẹ, nơi sinh, quốc tịch - Anh Nguyễn Văn Hưng hoàn tất thủ tục hộ tịch đầu tiên cho con
Giấy khai sinh có đóng dấu đỏ của UBND phường trở thành văn bản pháp lý đầu tiên xác lập nhân thân cho cháu Phúc
Tình huống trên là giả định, được xây dựng nhằm mục đích tham khảo.
2. Tẩy xóa, sửa chữa nội dung giấy khai sinh bị xử phạt bao nhiêu?
Khoản 1 Điều 37 Nghị định 82/2020/NĐ-CP quy định cụ thể:
Điều 37. Hành vi vi phạm quy định về đăng ký khai sinh
1. Phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng đối với hành vi tẩy xoá, sửa chữa làm sai lệch nội dung giấy tờ do cơ quan, tổ chức, người có thẩm quyền cấp để làm thủ tục đăng ký khai sinh....
Bất kỳ ai thực hiện hành vi tẩy xoá, sửa chữa giấy tờ do cơ quan nhà nước, tổ chức hoặc người có thẩm quyền cấp để phục vụ việc đăng ký khai sinh, khiến nội dung các giấy tờ đó bị sai lệch, đều sẽ bị xử phạt hành chính từ 1.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng. Việc xử phạt này nhằm ngăn ngừa hành vi gian dối trong việc xác lập thông tin hộ tịch ban đầu của một cá nhân, bảo đảm tính chính xác và hợp pháp của giấy khai sinh – loại giấy tờ gốc xác lập tư cách pháp lý ban đầu của một người.
Tình huống giả định
- Nguyễn Thị Lan nộp hồ sơ khai sinh có dấu hiệu bị sửa đổi
Ngày 15/3/2025, bà Nguyễn Thị Lan tại huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình mang giấy khai sinh của cháu ngoại đến UBND xã để làm thủ tục điều chỉnh thông tin. Cán bộ tiếp nhận phát hiện giấy khai sinh đã bị tẩy xóa, chỉnh sửa ngày sinh trực tiếp trên bản gốc. - Nguyễn Thị Lan bị phát hiện hành vi sai trái
Qua xác minh, UBND xã khẳng định giấy khai sinh gốc đã bị làm sai lệch thông tin và không phải do cơ quan có thẩm quyền chỉnh sửa. Đây là hành vi gian dối trong thủ tục hộ tịch. - Nguyễn Thị Lan bị lập biên bản vi phạm hành chính
Ngày 17/3/2025, cơ quan hộ tịch lập biên bản xử lý đối với hành vi tự ý sửa giấy khai sinh – loại giấy tờ gốc xác lập nhân thân pháp lý. - Nguyễn Thị Lan bị xử phạt hành chính
Ngày 20/3/2025, Chủ tịch UBND xã ra quyết định xử phạt bà Nguyễn Thị Lan số tiền 2.000.000 đồng theo khoản 1 Điều 37 Nghị định 82/2020/NĐ-CP, đồng thời yêu cầu bà cam kết không tái phạm.
Tình huống trên là giả định, được xây dựng nhằm mục đích tham khảo.
Kết luận
Giấy khai sinh là cơ sở đầu tiên xác lập quyền con người. Việc tẩy xóa, sửa chữa nội dung giấy khai sinh bị coi là hành vi vi phạm pháp luật và sẽ bị xử phạt hành chính trong lĩnh vực hộ tịch. Cá nhân vi phạm có thể bị phạt tiền từ 1.000.000 đến 3.000.000 đồng theo quy định của pháp luật hiện hành.
