Tái cấp vốn là hình thức cấp tín dụng ngắn hạn của Ngân hàng Nhà nước cho tổ chức tín dụng thông qua cho vay cầm cố, chiết khấu giấy tờ có giá và các hình thức khác theo quy định.
Tái cấp vốn là hoạt động giữ vai trò quan trọng trong việc điều tiết tiền tệ, góp phần hỗ trợ thanh khoản và ổn định hoạt động của hệ thống tổ chức tín dụng. Pháp luật đã quy định cụ thể khái niệm tái cấp vốn để làm rõ bản chất và mục đích của hoạt động cấp tín dụng này từ Ngân hàng Nhà nước. Đồng thời, các hình thức thực hiện tái cấp vốn cũng được pháp luật quy định rõ ràng nhằm bảo đảm an toàn và hiệu quả trong quản lý tiền tệ.
1. Tái cấp vốn là gì?
Khoản 1 Điều 11 Luật Ngân hàng Nhà nước Việt Nam 2010 quy định như sau:
Luật Ngân hàng Nhà nước Việt Nam 2010
Điều 11. Tái cấp vốn
1. Tái cấp vốn là hình thức cấp tín dụng của Ngân hàng Nhà nước nhằm cung ứng vốn ngắn hạn và phương tiện thanh toán cho tổ chức tín dụng.
...
Tái cấp vốn được xác định là một hình thức cấp tín dụng đặc thù do Ngân hàng Nhà nước thực hiện, không mang tính chất giao dịch thương mại thông thường. Hoạt động này nhằm hỗ trợ nhu cầu vốn ngắn hạn và bảo đảm khả năng thanh toán của các tổ chức tín dụng trong những thời điểm cần thiết. Thông qua tái cấp vốn, Ngân hàng Nhà nước có thể tác động trực tiếp đến thanh khoản và sự ổn định của hệ thống ngân hàng. Việc thực hiện tái cấp vốn được đặt trong khuôn khổ và điều kiện cụ thể theo quy định.
Tình huống giả định
Hỗ trợ thanh khoản cho ngân hàng thương mại thông qua tái cấp vốn
-
Phát sinh nhu cầu vốn ngắn hạn
Tháng 9/2025, Ngân hàng thương mại cổ phần ACB gặp khó khăn tạm thời về thanh khoản do nhu cầu rút tiền tăng cao trong khi nguồn vốn ngắn hạn chưa kịp cân đối. Mặc dù tình hình tài chính tổng thể vẫn ổn định, ngân hàng cần bổ sung nhanh nguồn vốn để bảo đảm khả năng chi trả. -
Đề nghị Ngân hàng Nhà nước tái cấp vốn
Ngân hàng ACB lập hồ sơ đề nghị Ngân hàng Nhà nước xem xét hỗ trợ thông qua hình thức tái cấp vốn. Hồ sơ nêu rõ nhu cầu vốn ngắn hạn, tình trạng thanh khoản và cam kết sử dụng nguồn vốn đúng mục đích theo quy định. Ngân hàng Nhà nước tiến hành thẩm định hồ sơ theo cơ chế tái cấp vốn. -
Ý nghĩa của hoạt động tái cấp vốn
Sau khi được chấp thuận tái cấp vốn, Ngân hàng ACB kịp thời bổ sung nguồn vốn ngắn hạn và duy trì hoạt động thanh toán bình thường. Việc tái cấp vốn trong trường hợp này góp phần ổn định hoạt động của tổ chức tín dụng và bảo đảm an toàn cho hệ thống ngân hàng.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
2. Việc tái cấp vốn cho tổ chức tín dụng được thực hiện theo các hình thức nào?
Khoản 2 Điều 11 Luật Ngân hàng Nhà nước Việt Nam 2010 quy định như sau:
Luật Ngân hàng Nhà nước Việt Nam 2010
Điều 11. Tái cấp vốn
...
2. Ngân hàng Nhà nước quy định và thực hiện việc tái cấp vốn cho tổ chức tín dụng theo các hình thức sau đây:
a) Cho vay có bảo đảm bằng cầm cố giấy tờ có giá;
b) Chiết khấu giấy tờ có giá;
c) Các hình thức tái cấp vốn khác.
Pháp luật cho phép Ngân hàng Nhà nước thực hiện tái cấp vốn thông qua nhiều hình thức khác nhau nhằm phù hợp với yêu cầu điều hành chính sách tiền tệ từng thời kỳ. Các hình thức như cho vay có bảo đảm hoặc chiết khấu giấy tờ có giá giúp hạn chế rủi ro khi hỗ trợ tổ chức tín dụng. Bên cạnh đó, việc áp dụng các hình thức tái cấp vốn khác tạo điều kiện để Ngân hàng Nhà nước chủ động ứng phó với biến động của thị trường và bảo đảm an toàn cho hệ thống ngân hàng.
Tình huống giả định
Áp dụng hình thức chiết khấu giấy tờ có giá để tái cấp vốn
-
Phát sinh nhu cầu hỗ trợ thanh khoản ngắn hạn
Tháng 11/2025, Ngân hàng thương mại cổ phần Thăng Long gặp tình trạng thiếu hụt nguồn vốn ngắn hạn do nhu cầu giải ngân tăng cao vào cuối năm. Ngân hàng vẫn nắm giữ nhiều giấy tờ có giá hợp pháp nhưng chưa đến thời điểm thanh toán. -
Lựa chọn hình thức tái cấp vốn phù hợp
Để kịp thời bổ sung nguồn vốn, Ngân hàng Thăng Long đề nghị Ngân hàng Nhà nước hỗ trợ tái cấp vốn thông qua hình thức chiết khấu giấy tờ có giá. Hồ sơ đề nghị nêu rõ danh mục giấy tờ có giá và nhu cầu vốn trong thời gian ngắn. Ngân hàng Nhà nước tiến hành thẩm định và chấp thuận hình thức tái cấp vốn này. -
Kết quả và ý nghĩa của việc tái cấp vốn
Sau khi được chiết khấu giấy tờ có giá, Ngân hàng Thăng Long có thêm nguồn vốn ngắn hạn để bảo đảm hoạt động thanh toán và giải ngân đúng kế hoạch. Việc áp dụng đúng hình thức tái cấp vốn giúp Ngân hàng Nhà nước hỗ trợ kịp thời tổ chức tín dụng, đồng thời bảo đảm an toàn và ổn định cho hệ thống ngân hàng.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
Kết luận
Tái cấp vốn là công cụ quan trọng trong điều hành chính sách tiền tệ, giúp Ngân hàng Nhà nước hỗ trợ thanh khoản và ổn định hoạt động của hệ thống tổ chức tín dụng. Pháp luật xác định tái cấp vốn là hình thức cấp tín dụng của Ngân hàng Nhà nước nhằm cung ứng vốn ngắn hạn và phương tiện thanh toán cho tổ chức tín dụng. Việc tái cấp vốn được thực hiện thông qua các hình thức như cho vay có bảo đảm bằng cầm cố giấy tờ có giá, chiết khấu giấy tờ có giá và các hình thức khác theo quy định.
