Rẽ phải khi đèn đỏ là hành vi vi phạm pháp luật vì tín hiệu đèn đỏ mang ý nghĩa cấm đi, trừ khi có tín hiệu hoặc biển báo cho phép.
Chấp hành tín hiệu đèn giao thông là trách nhiệm bắt buộc của mọi người khi tham gia giao thông. Hành vi rẽ phải lúc đèn đỏ là nội dung đã được pháp luật quy định cụ thể để xác định rõ ràng về tính hợp pháp. Đồng thời, mức xử phạt đối với ô tô và xe máy trong trường hợp rẽ phải khi đèn đỏ cũng đã được quy định nhằm bảo đảm tính răn đe và trật tự an toàn giao thông.
1. Rẽ phải khi đèn đỏ có vi phạm pháp luật không?
Căn cứ khoản 3, 4 Điều 11 Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ 2024:
Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ 2024
Điều 11. Chấp hành báo hiệu đường bộ
...
3. Hiệu lệnh của người điều khiển giao thông được quy định như sau:
a) Tay bên phải giơ thẳng đứng để báo hiệu cho người tham gia giao thông đường bộ ở tất cả các hướng phải dừng lại;
b) Hai tay hoặc một tay dang ngang để báo hiệu cho người tham gia giao thông đường bộ ở phía trước và ở phía sau người điều khiển giao thông phải dừng lại; người tham gia giao thông đường bộ ở phía bên phải và bên trái người điều khiển giao thông được đi;
c) Tay bên phải giơ về phía trước để báo hiệu cho người tham gia giao thông đường bộ ở phía sau và bên phải người điều khiển giao thông phải dừng lại; người tham gia giao thông đường bộ ở phía trước người điều khiển giao thông được rẽ phải; người tham gia giao thông đường bộ ở phía bên trái người điều khiển giao thông được đi tất cả các hướng; người đi bộ qua đường phải đi sau lưng người điều khiển giao thông.
4. Tín hiệu đèn giao thông có 03 màu, gồm: màu xanh, màu vàng, màu đỏ; có hiển thị thời gian hoặc không hiển thị thời gian. Người tham gia giao thông đường bộ phải chấp hành như sau:
a) Tín hiệu đèn màu xanh là được đi; trường hợp người đi bộ, xe lăn của người khuyết tật đang đi ở lòng đường, người điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ phải giảm tốc độ hoặc dừng lại nhường đường cho người đi bộ, xe lăn của người khuyết tật qua đường;
b) Tín hiệu đèn màu vàng phải dừng lại trước vạch dừng; trường hợp đang đi trên vạch dừng hoặc đã đi qua vạch dừng mà tín hiệu đèn màu vàng thì được đi tiếp; trường hợp tín hiệu đèn màu vàng nhấp nháy, người điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ được đi nhưng phải quan sát, giảm tốc độ hoặc dừng lại nhường đường cho người đi bộ, xe lăn của người khuyết tật qua đường hoặc các phương tiện khác;
c) Tín hiệu đèn màu đỏ là cấm đi.
...
Đèn đỏ mang ý nghĩa cấm di chuyển, do đó mọi phương tiện phải dừng lại trước vạch dừng. Nếu tự ý rẽ phải khi đèn đỏ, người điều khiển phương tiện sẽ bị coi là không chấp hành hiệu lệnh đèn tín hiệu giao thông.
Tuy nhiên, vẫn có một số ngoại lệ. Người điều khiển phương tiện được phép rẽ phải khi có sự cho phép thông qua hiệu lệnh của cảnh sát giao thông, biển báo phụ, đèn mũi tên xanh, vạch mắt võng hoặc tiểu đảo phân luồng cho phép rẽ phải trước khi đến đèn tín hiệu. Khi có những tín hiệu này, việc rẽ phải được coi là hợp pháp và không bị xử phạt.
Tình huống giả định:
-
Anh Hùng dừng xe tại ngã tư
Tháng 6/2025, anh Trần Văn Hùng điều khiển xe máy đến một ngã tư ở Hà Nội thì dừng trước tín hiệu đèn đỏ. -
Anh Hùng tự ý rẽ phải khi đèn đỏ
Dù tín hiệu đèn đỏ đang sáng và không có biển báo phụ hay đèn mũi tên xanh cho phép, anh Hùng vẫn cho xe rẽ phải để đi nhanh hơn. -
Cảnh sát giao thông xử lý vi phạm
Tổ công tác cảnh sát giao thông tại nút giao phát hiện, yêu cầu dừng xe và lập biên bản. Hành vi này bị xác định là không chấp hành hiệu lệnh của đèn tín hiệu giao thông, thuộc trường hợp vi phạm theo Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ 2024.
(Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.)
2. Mức phạt tiền đối với ô tô và xe máy khi rẽ phải lúc đèn đỏ là bao nhiêu?
Căn cứ khoản 9 Điều 6, khoản 7 Điều 7 Nghị định 168/2024/NĐ-CP về xử phạt người điều khiển xe mô tô, xe gắn máy:
Điều 6. Xử phạt, trừ điểm giấy phép lái xe của người điều khiển xe ô tô, xe chở người bốn bánh có gắn động cơ, xe chở hàng bốn bánh có gắn động cơ và các loại xe tương tự xe ô tô vi phạm quy tắc giao thông đường bộ
...
9. Phạt tiền từ 18.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với người điều khiển xe thực hiện một trong các hành vi vi phạm sau đây:
a) Điều khiển xe trên đường mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn vượt quá 50 miligam đến 80 miligam/100 mililít máu hoặc vượt quá 0,25 miligam đến 0,4 miligam/1 lít khí thở;
b) Không chấp hành hiệu lệnh của đèn tín hiệu giao thông;
c) Không chấp hành hiệu lệnh, hướng dẫn của người điều khiển giao thông hoặc người kiểm soát giao thông;
d) Đi ngược chiều của đường một chiều, đi ngược chiều trên đường có biển "Cấm đi ngược chiều”, trừ các hành vi vi phạm quy định tại điểm đ khoản 11 Điều này và các trường hợp xe ưu tiên đang đi làm nhiệm vụ khẩn cấp theo quy định.
...
Điều 7. Xử phạt, trừ điểm giấy phép lái của người điều khiển xe mô tô, xe gắn máy, các loại xe tương tự xe mô tô và các loại xe tương tự xe gắn máy vi phạm quy tắc giao thông đường bộ
...
7. Phạt tiền từ 4.000.000 đồng đến 6.000.000 đồng đối với người điều khiển xe thực hiện một trong các hành vi vi phạm sau đây:
a) Đi ngược chiều của đường một chiều, đi ngược chiều trên đường có biển “Cấm đi ngược chiều”, trừ hành vi vi phạm quy định tại điểm b khoản này và các trường hợp xe ưu tiên đang đi làm nhiệm vụ khẩn cấp theo quy định; điều khiển xe đi trên vỉa hè, trừ trường hợp điều khiển xe đi qua vỉa hè để vào nhà, cơ quan;
b) Điều khiển xe đi vào đường cao tốc, trừ xe phục vụ việc quản lý, bảo trì đường cao tốc;
c) Không chấp hành hiệu lệnh của đèn tín hiệu giao thông;
d) Không chấp hành hiệu lệnh, hướng dẫn của người điều khiển giao thông hoặc người kiểm soát giao thông;
đ) Không nhường đường hoặc gây cản trở xe được quyền ưu tiên đang phát tín hiệu ưu tiên đi làm nhiệm vụ.
...
Việc rẽ phải khi đèn đỏ nhưng không có tín hiệu cho phép (biển báo phụ, mũi tên xanh, tiểu đảo phân luồng…) được coi là hành vi không chấp hành đèn tín hiệu giao thông. Với xe máy, mức phạt áp dụng từ 4 đến 6 triệu đồng. Với ô tô, mức phạt nặng hơn, từ 6 đến 10 triệu đồng, đồng thời người vi phạm còn bị trừ điểm trên giấy phép lái xe (4 điểm đối với xe máy và 4 điểm đối với ô tô trong trường hợp không gây tai nạn) theo cơ chế quản lý mới.
Tình huống giả định:
-
Người điều khiển rẽ phải khi đèn đỏ
Tháng 7/2025, tại một ngã tư ở TP.HCM, anh Lê Văn Minh lái ô tô và chị Nguyễn Thị Hòa điều khiển xe máy đều cho xe rẽ phải trong lúc tín hiệu đèn đỏ đang bật. -
Cảnh sát giao thông lập biên bản xử lý
Tổ tuần tra đang làm nhiệm vụ tại nút giao nhận thấy hành vi vi phạm. Tại vị trí này không có đèn mũi tên xanh, biển báo phụ hay tiểu đảo cho phép rẽ phải. Cả hai phương tiện bị yêu cầu dừng lại để kiểm tra. -
Xử phạt và trừ điểm giấy phép lái xe
Anh Minh bị xử phạt 8 triệu đồng và bị trừ 4 điểm trên giấy phép lái xe ô tô. Chị Hòa bị phạt 5 triệu đồng và cũng bị trừ 4 điểm trên giấy phép lái xe máy. Cả hai trường hợp đều được yêu cầu ký biên bản vi phạm ngay tại chỗ.
(Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.)
3. Kết luận
Rẽ phải khi đèn đỏ là hành vi vi phạm vì tín hiệu đèn đỏ mang ý nghĩa cấm đi, trừ trường hợp có biển báo, mũi tên xanh, tiểu đảo phân luồng hoặc hiệu lệnh cho phép. Người điều khiển xe máy vi phạm sẽ bị phạt từ 4 đến 6 triệu đồng, còn ô tô bị phạt từ 6 đến 10 triệu đồng.
