Phơi lúa trên đường vào mùa thu hoạch là thói quen của nhiều người dân nông thôn. Tuy nhiên, việc tận dụng lòng đường để phơi nông sản lại tiềm ẩn nguy cơ gây mất an toàn giao thông. Hành vi này có thể bị xử phạt vi phạm hành chính hoặc thậm chí nghiêm trọng hơn là truy cứu trách nhiệm hình sự.
1. Phơi lúa trên đường bộ bị xử phạt hành chính như thế nào?
Điều 12 Nghị định 168/2024/NĐ-CP quy định như sau:
Điều 12. Xử phạt, trừ điểm giấy phép lái xe các hành vi vi phạm khác về quy tắc giao thông đường bộ; sử dụng lòng đường, vỉa hè vào mục đích khác
...
2. Phạt tiền từ 200.000 đồng đến 250.000 đồng đối với cá nhân thực hiện một trong các hành vi vi phạm sau đây:
...
g) Phơi thóc, lúa, rơm, rạ, nông, lâm, hải sản trên đường bộ; đặt máy tuốt lúa trên đường bộ.
...
Hành vi tận dụng lòng đường để phơi nông sản là vi phạm quy tắc sử dụng đất dành cho đường bộ, bởi đây là khu vực dành riêng cho phương tiện giao thông lưu thông an toàn. Việc phơi lúa hay rơm rạ trên mặt đường không chỉ gây cản trở giao thông, ảnh hưởng mỹ quan đô thị, mà còn tiềm ẩn nguy cơ tai nạn giao thông nghiêm trọng, đặc biệt vào ban đêm hoặc khi thời tiết xấu. Vì vậy, pháp luật quy định rõ mức xử phạt đối với cá nhân vi phạm là từ 200.000 đồng đến 250.000 đồng.
Tình huống giả định
Bị xử phạt hành chính vì phơi lúa thóc trên đường bộ
Ảnh từ nguồn Báo Khánh Hoà
- Chiều cuối tuần, đầu tháng 7/2025
Sau khi thu hoạch vụ mùa, ông Nguyễn Văn Trí, trú tại phường Trần Phú, tỉnh Hà Tĩnh, đã mang gần 10 bao lúa ra phơi trên đoạn đường bê tông liên thôn trước nhà. Khu vực này là tuyến đường thường xuyên có người và phương tiện qua lại. - Tối cùng ngày
Tổ trưởng dân phố đến nhắc nhở trực tiếp, yêu cầu ông Trí thu dọn nông sản để tránh gây cản trở giao thông và đảm bảo an toàn cho người đi đường. Tuy nhiên, ông Trí vẫn tiếp tục phơi lúa giữa đường, không chấp hành khuyến cáo. -
Sáng hôm sau
Lực lượng Công an xã tổ chức kiểm tra thực tế, ghi nhận tình trạng ông Trí phơi lúa và đặt máy tuốt lúa giữa đường bê tông liên thôn, chiếm diện tích mặt đường và gây ảnh hưởng đến việc lưu thông của các phương tiện qua lại. -
Ông Trí bị cơ quan chức năng lập biên bản vi phạm hành chính
Căn cứ vào hành vi vi phạm, Công an xã lập biên bản xử phạt hành chính đối với ông Trí, đồng thời yêu cầu ông dừng ngay việc phơi lúa, dọn toàn bộ nông sản và thiết bị ra khỏi phạm vi đường bộ. Căn cứ pháp lý để áp dụng là điểm g khoản 2 Điều 12 Nghị định 168/2024/NĐ-CP “Phơi rơm rạ, thóc, lúa, nông sản hoặc đặt máy móc, thiết bị trên đường bộ trái quy định gây cản trở giao thông thì bị phạt tiền từ 200.000 đồng đến 300.000 đồng.” - Ông Trí bị xử phạt vi phạm hành chính
Cơ quan chức năng ra quyết định xử phạt ông Nguyễn Văn Trí số tiền 250.000 đồng, đồng thời buộc thu dọn toàn bộ lúa và máy móc ra khỏi mặt đường để đảm bảo an toàn giao thông.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
2. Nếu phơi lúa gây tai nạn thì có thể bị xử lý hình sự không?
Điều 261 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) quy định như sau:
Điều 261. Tội cản trở giao thông đường bộ
1. Người nào đào, khoan, xẻ, san lấp trái phép các công trình giao thông đường bộ; đặt, để trái phép vật liệu, phế thải, rác thải, đổ chất gây trơn, vật sắc nhọn hoặc các chướng ngại vật khác gây cản trở giao thông đường bộ; tháo dỡ, di chuyển trái phép, làm sai lệch, che khuất hoặc phá hủy biển báo hiệu, đèn tín hiệu, cọc tiêu, gương cầu, dải phân cách hoặc các thiết bị an toàn giao thông đường bộ khác; mở đường giao cắt trái phép qua đường bộ, đường có dải phân cách; sử dụng trái phép lề đường, hè phố, phần đường xe chạy; sử dụng trái phép hành lang an toàn đường bộ hoặc vi phạm quy định về bảo đảm an toàn giao thông khi thi công trên đường bộ thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:
a) Làm chết 01 người hoặc gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 01 người với tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên;
b) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người với tỷ lệ tổn thương cơ thể của mỗi người từ 31% đến 60%;
c) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 03 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 61% đến 121%;
d) Gây thiệt hại về tài sản từ 100.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tiền từ 100.000.000 đồng đến 300.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 02 năm đến 07 năm:
a) Tại các đèo, dốc, đường cao tốc hoặc đoạn đường nguy hiểm;
b) Làm chết 02 người;
c) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người với tỷ lệ tổn thương cơ thể của mỗi người 61% trở lên;
d) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 03 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 122% đến 200%;
đ) Gây thiệt hại về tài sản từ 500.000.000 đồng đến dưới 1.500.000.000 đồng.
3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 05 năm đến 10 năm:
a) Làm chết 03 người trở lên;
b) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 03 người trở lên với tỷ lệ tổn thương cơ thể của mỗi người 61% trở lên;
c) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 03 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này 201% trở lên;
d) Gây thiệt hại về tài sản 1.500.000.000 đồng trở lên.
4. Người đào, khoan, xẻ, san lấp trái phép các công trình giao thông đường bộ; đặt, để trái phép vật liệu, phế thải, rác thải, đổ chất gây trơn, vật sắc nhọn hoặc các chướng ngại vật khác gây cản trở giao thông đường bộ; tháo dỡ, di chuyển trái phép, làm sai lệch, che khuất hoặc phá hủy biển báo hiệu, đèn tín hiệu, cọc tiêu, gương cầu, dải phân cách hoặc các thiết bị an toàn giao thông đường bộ khác; mở đường giao cắt trái phép qua đường bộ, đường có dải phân cách; sử dụng trái phép lề đường, hè phố, phần đường xe chạy; sử dụng trái phép hành lang an toàn đường bộ hoặc vi phạm quy định về bảo đảm an toàn giao thông khi thi công trên đường bộ gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 01 người với tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60% hoặc gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 31% đến 60%, thì bị phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm.
5. Phạm tội trong trường hợp có khả năng thực tế dẫn đến hậu quả gây thiệt hại cho tính mạng, sức khỏe hoặc tài sản của người khác nếu không được ngăn chặn kịp thời, thì bị phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 01 năm.
Việc phơi lúa nếu làm người khác tử vong, bị thương hoặc gây hậu quả nghiêm trọng cho giao thông thì không chỉ là vi phạm hành chính mà còn bị coi là hành vi cản trở giao thông đường bộ. Khi đó, người vi phạm có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự với mức phạt tù lên tới 10 năm tù giam, tùy theo mức độ hậu quả gây ra.
Tình huống giả định
Bị khởi tố vì phơi lúa gây tai nạn chết người
Ảnh từ nguồn Báo Lao Động
- Chiều ngày 10/7/2025
Sau khi thu hoạch lúa, anh Nguyễn Văn Cường, trú tại tỉnh Quảng Ngãi, mang lúa ra phơi trên đường bê tông liên xã trước nhà. Số lượng lúa chiếm gần một nửa mặt đường, không có biển cảnh báo, không che chắn hoặc rào chắn khu vực nguy hiểm. - Khoảng 19 giờ cùng ngày
Khi trời có mưa nhỏ, mặt đường trơn, anh Trần Văn Phúc điều khiển xe máy lưu thông qua khu vực này. Do bánh xe đè lên lớp lúa ướt trải trên mặt đường, xe máy trượt ngã, anh Phúc văng ra giữa đường. -
Vụ tai nạn nghiêm trọng xảy ra ngay sau đó
Một chiếc xe tải chạy phía sau không kịp xử lý, đã cán qua người anh Phúc, khiến nạn nhân tử vong tại chỗ. Người dân báo cơ quan chức năng, Công an huyện nhanh chóng có mặt phong tỏa hiện trường, khám nghiệm và lập hồ sơ điều tra. -
Anh Cường được xác định có liên quan đến vụ tai nạn
Qua xác minh, Công an huyện kết luận nguyên nhân tai nạn có yếu tố lỗi từ việc anh Cường phơi lúa chiếm lòng đường, gây mất an toàn cho người đi đường, đặc biệt trong điều kiện thời tiết xấu và trời tối. -
Anh Nguyễn Văn Cường bị khởi tố hình sự
Căn cứ kết quả điều tra, cơ quan Cảnh sát điều tra đã ra quyết định khởi tố anh Nguyễn Văn Cường về "Tội cản trở giao thông đường bộ", quy định tại khoản 2 Điều 261 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017) vì hành vi gây hậu quả làm chết người. - Anh Cường đối mặt với mức án nghiêm khắc
Nếu bị kết án, anh Nguyễn Văn Cường có thể phải chịu mức phạt tù từ 03 năm đến 10 năm, tùy theo diễn biến và đánh giá hậu quả trong phiên tòa xét xử.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
Kết luận
Hành vi phơi lúa, rơm rạ trên đường bộ dù xuất phát từ thói quen nông nghiệp nhưng vẫn bị xử lý theo pháp luật. Người vi phạm có thể bị phạt hành chính và buộc thu dọn toàn bộ vật dụng khỏi lòng đường. Trong trường hợp gây hậu quả nghiêm trọng, họ có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự với mức án cao nhất lên đến 10 năm tù.
