Mẹ ruột không được phép mang thai hộ cho con gái vô sinh vì đây là quan hệ trực hệ, không cùng hàng theo quy định.
Mang thai hộ vì mục đích nhân đạo là chính sách nhân văn được pháp luật Việt Nam thừa nhận nhằm giúp các cặp vợ chồng vô sinh có cơ hội được làm cha mẹ. Tuy nhiên, pháp luật quy định chặt chẽ về người được phép mang thai hộ để đảm bảo không bị lợi dụng hoặc phát sinh tranh chấp. Trường hợp mẹ ruột mang thai hộ cho con gái vô sinh bị xem là không đáp ứng điều kiện nhờ mang thai hộ.
1. Mẹ có được mang thai hộ cho con gái vô sinh không?
Điều 95, Điều 3 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 quy định như sau:
Luật Hôn nhân và gia đình 2014
Điều 95. Điều kiện mang thai hộ vì mục đích nhân đạo
...
3. Người được nhờ mang thai hộ phải có đủ các điều kiện sau đây:
a) Là người thân thích cùng hàng của bên vợ hoặc bên chồng nhờ mang thai hộ;
...
Điều 3. Giải thích từ ngữ
Trong Luật này, các từ ngữ dưới đây được hiểu như sau:
...
17. Những người cùng dòng máu về trực hệ là những người có quan hệ huyết thống, trong đó, người này sinh ra người kia kế tiếp nhau.
...
Pháp luật quy định người được nhờ mang thai hộ phải là người thân cùng hàng, tức cùng thế hệ với vợ hoặc chồng nhờ mang thai hộ. Mẹ và con là những người thuộc quan hệ trực hệ, không cùng hàng nên không đủ điều kiện mang thai hộ. Dù việc này xuất phát từ mục đích nhân đạo, hành vi mang thai hộ của mẹ ruột vẫn không được pháp luật công nhận.
Tình huống giả định
- Bà Hồng muốn mang thai hộ cho con gái
Bà Nguyễn Thị Hồng (cư trú tại Thành phố Đà Nẵng) mong muốn mang thai hộ cho con gái là chị Lê Thị Kim vì chị bị vô sinh bẩm sinh. - Bệnh viện phản hồi đối với trường hợp trên
Bệnh viện sản phụ khoa xác định bà Hồng không đủ điều kiện vì là người trong dòng máu trực hệ, không thuộc nhóm người thân thích cùng hàng. Bệnh viện tư vấn gia đình có thể xem xét người mang thai hộ khác đáp ứng điều kiện để thực hiện mang thai hộ hợp pháp, thuận lợi. -
Kết quả xử lý
Gia đình đồng thuận tuân thủ hướng dẫn của cơ quan y tế. Tình huống cho thấy pháp luật đặt ra giới hạn rõ ràng nhằm đảm bảo sức khỏe, đạo đức xã hội và tính nhân đạo đúng nghĩa trong việc mang thai hộ.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
2. Người thân thích cùng hàng được hiểu như thế nào?
Khoản 5 Điều 2 Nghị định 207/2025/NĐ-CP quy định như sau:
Điều 2. Giải thích từ ngữ
Trong Nghị định này, các từ ngữ dưới đây được hiểu như sau:
...
5. Người thân thích cùng hàng của bên vợ hoặc bên chồng nhờ mang thai hộ vì mục đích nhân đạo bao gồm: Anh, chị, em cùng cha mẹ, cùng cha khác mẹ, cùng mẹ khác cha; anh, chị, em con chú, con bác, con cô, con cậu, con dì của họ.
...
Pháp luật chỉ công nhận việc mang thai hộ giữa những người thân thích cùng hàng. "Người thân thích cùng hàng” được hiểu là những người cùng thế hệ trong gia đình của bên vợ hoặc bên chồng nhờ mang thai hộ, gồm anh, chị, em ruột hoặc anh, chị, em họ.
Tình huống giả định
- Vợ chồng nhờ em gái của vợ mang thai hộ
Vợ chồng anh Nguyễn Văn Hưng (cư trú tại Thành phố Cần Thơ) nhờ em gái của người vợ mang thai hộ vì chị vợ không thể mang thai do bệnh lý. Người em gái đã đồng ý việc mang thai hộ này. - Bệnh viện đồng ý vì đủ điều kiện
Bệnh viện xác định người em gái thuộc nhóm người thân thích cùng hàng, đủ điều kiện y tế và pháp lý nên hồ sơ mang thai hộ được chấp thuận. -
Kết quả của quá trình mang thai hộ
Quá trình mang thai hộ được tiến hành đúng quy định, bảo đảm tính hợp pháp và nhân đạo.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
Kết luận
Pháp luật hiện nay không cho phép mẹ ruột mang thai hộ cho con gái vì đây là quan hệ trực hệ giữa hai thế hệ liền kề. Người mang thai hộ phải là người thân thích cùng hàng, tức thuộc cùng thế hệ với vợ hoặc chồng nhờ mang thai hộ. Do đó, chỉ anh, chị, em ruột hoặc họ hàng gần mới được phép mang thai hộ vì mục đích nhân đạo.
