Tình trạng không xi nhan (chuyển hướng không có tín hiệu báo hướng rẽ) khi rẽ, chuyển làn hay quay đầu vẫn diễn ra phổ biến, tiềm ẩn nguy cơ gây tai nạn giao thông. Việc bật xi nhan khi chuyển hướng là quy tắc bắt buộc nhằm đảm bảo an toàn cho người điều khiển và các phương tiện xung quanh. Tùy từng trường hợp và loại phương tiện, người vi phạm có thể bị phạt đến hàng chục triệu đồng và bị trừ điểm Giấy phép lái xe.
1. Lỗi không xi nhan đối với xe máy bị phạt bao nhiêu?
Khoản 3, khoản 10, khoản 13 Điều 7 Nghị định 168/2024/NĐ-CP quy định như sau:
Điều 7. Xử phạt, trừ điểm Giấy phép lái của người điều khiển xe mô tô, xe gắn máy, các loại xe tương tự xe mô tô và các loại xe tương tự xe gắn máy vi phạm quy tắc giao thông đường bộ
...
3. Phạt tiền từ 600.000 đồng đến 800.000 đồng đối với người điều khiển xe thực hiện một trong các hành vi vi phạm sau đây:
a) Chuyển hướng không quan sát hoặc không bảo đảm khoảng cách an toàn với xe phía sau hoặc không giảm tốc độ hoặc không có tín hiệu báo hướng rẽ hoặc có tín hiệu báo hướng rẽ nhưng không sử dụng liên tục trong quá trình chuyển hướng (trừ trường hợp điều khiển xe đi theo hướng cong của đoạn đường bộ ở nơi đường không giao nhau cùng mức); điều khiển xe rẽ trái tại nơi có biển báo hiệu có nội dung cấm rẽ trái đối với loại phương tiện đang điều khiển; điều khiển xe rẽ phải tại nơi có biển báo hiệu có nội dung cấm rẽ phải đối với loại phương tiện đang điều khiển;
...
10. Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 14.000.000 đồng đối với người điều khiển xe thực hiện một trong các hành vi vi phạm sau đây:
a) Điều khiển xe không quan sát, giảm tốc độ hoặc dừng lại để bảo đảm an toàn theo quy định mà gây tai nạn giao thông; điều khiển xe chạy quá tốc độ quy định gây tai nạn giao thông; đi vào đường cao tốc, dừng xe, đỗ xe, quay đầu xe, lùi xe, vượt xe, chuyển hướng, chuyển làn đường không đúng quy định gây tai nạn giao thông; không đi đúng phần đường, làn đường, không giữ khoảng cách an toàn giữa hai xe theo quy định gây tai nạn giao thông hoặc đi vào đường có biển báo hiệu có nội dung cấm đi vào đối với loại phương tiện đang điều khiển, đi ngược chiều của đường một chiều, đi ngược chiều trên đường có biển "Cấm đi ngược chiều” gây tai nạn giao thông;
...
13. Ngoài việc bị áp dụng hình thức xử phạt, người điều khiển xe thực hiện hành vi vi phạm còn bị trừ điểm Giấy phép lái xe như sau:
...
d) Thực hiện hành vi quy định tại điểm b khoản 8, khoản 10 Điều này bị trừ điểm Giấy phép lái xe 10 điểm.
Người điều khiển xe máy nếu chuyển hướng mà không bật xi nhan sẽ bị xử phạt từ 600.000 đồng đến 800.000 đồng. Lỗi này được xác định khi người lái xe không có tín hiệu báo hướng rẽ, hoặc có nhưng không bật liên tục trong suốt quá trình chuyển hướng. Trường hợp người điều khiển xe không quan sát, không giảm tốc độ và không đảm bảo an toàn khi chuyển hướng mà gây tai nạn giao thông thì mức phạt sẽ tăng lên từ 10.000.000 đồng đến 14.000.000 đồng. Đồng thời, hành vi này còn bị trừ 10 điểm trên Giấy phép lái xe.
Tình huống giả định
Anh Nguyễn Hữu Dũng, 29 tuổi, trú tại thành phố Huế, điều khiển xe máy trên đường Nguyễn Huệ vào giờ cao điểm buổi sáng. Khi đến gần ngã tư giao với đường Lý Thường Kiệt, anh Dũng bất ngờ rẽ trái mà không bật xi nhan. Do không quan sát kỹ và không phát tín hiệu chuyển hướng, anh bị một xe máy đi sau tông vào đuôi xe, gây xây xát nhẹ cho cả hai bên và làm ùn tắc giao thông khu vực trong vài phút.
Lực lượng Cảnh sát giao thông có mặt tại hiện trường đã lập biên bản xử phạt anh Dũng về hành vi chuyển hướng không có tín hiệu báo rẽ và gây tai nạn giao thông. Anh bị xử phạt từ 10.000.000 đồng đến 14.000.000 đồng và bị trừ 10 điểm trên Giấy phép lái xe theo quy định hiện hành.
(Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.)
2. Lỗi không xi nhan đối với ô tô bị phạt bao nhiêu?
Khoản 3, khoản 10, khoản 16 Điều 6 Nghị định 168/2024/NĐ-CP quy định như sau:
Điều 6. Xử phạt, trừ điểm Giấy phép lái xe của người điều khiển xe ô tô, xe chở người bốn bánh có gắn động cơ, xe chở hàng bốn bánh có gắn động cơ và các loại xe tương tự xe ô tô vi phạm quy tắc giao thông đường bộ
...
3. Phạt tiền từ 800.000 đồng đến 1.000.000 đồng đối với người điều khiển xe thực hiện một trong các hành vi vi phạm sau đây:
...
c) Chuyển hướng không quan sát hoặc không bảo đảm khoảng cách an toàn với xe phía sau hoặc không giảm tốc độ hoặc không có tín hiệu báo hướng rẽ hoặc có tín hiệu báo hướng rẽ nhưng không sử dụng liên tục trong quá trình chuyển hướng (trừ trường hợp điều khiển xe đi theo hướng cong của đoạn đường bộ ở nơi đường không giao nhau cùng mức);
...
10. Phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 22.000.000 đồng đối với người điều khiển xe thực hiện một trong các hành vi vi phạm sau đây:
a) Điều khiển xe không quan sát, giảm tốc độ hoặc dừng lại để bảo đảm an toàn theo quy định mà gây tai nạn giao thông; điều khiển xe chạy quá tốc độ quy định gây tai nạn giao thông; dừng xe, đỗ xe, quay đầu xe, lùi xe, tránh xe, vượt xe, chuyển hướng, chuyển làn đường không đúng quy định gây tai nạn giao thông; không đi đúng phần đường, làn đường, không giữ khoảng cách an toàn giữa hai xe theo quy định gây tai nạn giao thông hoặc đi vào đường có biển báo hiệu có nội dung cấm đi vào đối với loại phương tiện đang điều khiển gây tai nạn giao thông, trừ các hành vi vi phạm quy định tại điểm đ khoản 11 Điều này;
...
16. Ngoài việc bị áp dụng hình thức xử phạt, người điều khiển xe thực hiện hành vi vi phạm còn bị trừ điểm Giấy phép lái xe như sau:
...
d) Thực hiện hành vi quy định tại điểm a khoản 9, khoản 10, điểm đ khoản 11 Điều này bị trừ điểm Giấy phép lái xe 10 điểm.
Người điều khiển ô tô khi tham gia giao thông có trách nhiệm bật xi nhan mỗi khi chuyển hướng để báo hiệu cho các phương tiện xung quanh. Theo quy định hiện hành, nếu ô tô chuyển hướng mà không bật xi nhan, không quan sát, không giảm tốc độ hoặc bật tín hiệu nhưng không duy trì trong suốt quá trình chuyển hướng thì sẽ bị coi là vi phạm giao thông.
Hành vi này bị xử phạt hành chính từ 800.000 đồng đến 1.000.000 đồng, ngay cả khi chưa gây ra tai nạn. Tuy nhiên, nếu việc không bật xi nhan gây ra tai nạn giao thông, mức xử phạt sẽ tăng nặng, cụ thể là từ 20.000.000 đồng đến 22.000.000 đồng. Đồng thời, người vi phạm còn bị trừ 10 điểm trên Giấy phép lái xe.
Tình huống giả định
Anh Trần Văn Hiếu, 38 tuổi, cư trú tại thành phố Nha Trang, điều khiển ô tô cá nhân lưu thông trên đường Lê Hồng Phong. Khi đến gần ngã tư, anh Hiếu bất ngờ chuyển hướng rẽ trái mà không bật xi nhan báo hiệu. Một xe máy đi phía sau không kịp xử lý nên suýt xảy ra va chạm. May mắn là không có tai nạn, nhưng hành vi chuyển hướng không có tín hiệu của anh Hiếu đã bị Cảnh sát giao thông phát hiện.
Lực lượng chức năng lập biên bản xử phạt anh Hiếu với lỗi chuyển hướng không có tín hiệu báo hướng rẽ, mức phạt 800.000 đồng theo quy định tại điểm c khoản 3 Điều 6 Nghị định 168/2024/NĐ-CP. Trường hợp nếu hành vi này gây tai nạn, anh Hiếu có thể đã bị xử phạt đến 22 triệu đồng và trừ 10 điểm Giấy phép lái xe.
(Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.)
Kết luận
Việc bật xi nhan khi chuyển hướng là nghĩa vụ bắt buộc của người điều khiển phương tiện. Từ năm 2025, người đi xe máy không bật xi nhan bị phạt đến 800.000 đồng, còn ô tô có thể bị phạt đến 1.000.000 đồng. Nếu vi phạm gây tai nạn, mức xử phạt sẽ nặng hơn, có thể lên đến 14.000.000 đồng đối với xe máy, 22.000.000 đồng đối với ô tô và bị trừ đến 10 điểm GPLX.
