Vợ hoặc chồng đang làm thủ tục ly hôn vẫn được hưởng thừa kế nếu ly hôn chưa có hiệu lực và đồng thời quyền thừa kế cũng không mất dù sau đó kết hôn với người khác.
Trong quan hệ hôn nhân, quyền thừa kế giữa vợ và chồng phát sinh từ tình trạng hôn nhân hợp pháp. Trên thực tế, có nhiều trường hợp vợ chồng đang làm thủ tục ly hôn thì một bên qua đời, làm phát sinh thắc mắc về quyền hưởng di sản. Pháp luật dân sự đã có quy định cụ thể để xác định quyền thừa kế trong những trường hợp này.
1. Khi đang làm thủ tục ly hôn mà vợ hoặc chồng chết thì người còn lại có được hưởng thừa kế không?
Điều 655 Bộ luật Dân sự 2015 quy định như sau:
Điều 655. Việc thừa kế trong trường hợp vợ, chồng đã chia tài sản chung; vợ, chồng đang xin ly hôn hoặc đã kết hôn với người khác
...
2. Trường hợp vợ, chồng xin ly hôn mà chưa được hoặc đã được Tòa án cho ly hôn bằng bản án hoặc quyết định chưa có hiệu lực pháp luật, nếu một người chết thì người còn sống vẫn được thừa kế di sản.
...
Trong thời gian thủ tục ly hôn đang được giải quyết, quan hệ hôn nhân về mặt pháp lý vẫn chưa chấm dứt. Do đó, nếu một bên chết trước khi bản án hoặc quyết định ly hôn có hiệu lực, người còn lại vẫn được xác định là vợ hoặc chồng hợp pháp và có quyền hưởng thừa kế.
Tình huống giả định
- Đang trong quá trình giải quyết ly hôn
Ông Nguyễn Văn Hòa và bà Trần Thị Mai nộp đơn yêu cầu ly hôn tại Tòa án nhân dân Thành phố Hải Phòng. Tòa án đang trong quá trình thụ lý và chưa ban hành bản án hoặc quyết định ly hôn. - Một bên qua đời trước khi ly hôn có hiệu lực
Trong thời gian chờ giải quyết, ông Nguyễn Văn Hòa đột ngột qua đời do tai nạn. Thời điểm này, quan hệ hôn nhân giữa ông Hòa và bà Mai vẫn chưa chấm dứt về mặt pháp lý. -
Xác định quyền thừa kế
Bà Trần Thị Mai vẫn được xác định là vợ hợp pháp của ông Hòa tại thời điểm ông chết. Vì vậy, bà Mai được hưởng thừa kế di sản theo quy định của Bộ luật Dân sự 2015.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
2. Người đang là vợ hoặc chồng tại thời điểm người kia chết, sau đó kết hôn với người khác thì có được hưởng thừa kế không?
Điều 655 Bộ luật Dân sự 2015 quy định như sau:
Điều 655. Việc thừa kế trong trường hợp vợ, chồng đã chia tài sản chung; vợ, chồng đang xin ly hôn hoặc đã kết hôn với người khác
...
3. Người đang là vợ hoặc chồng của một người tại thời điểm người đó chết thì dù sau đó đã kết hôn với người khác vẫn được thừa kế di sản.
Quyền thừa kế được xác định tại thời điểm người để lại di sản chết. Việc người còn sống kết hôn với người khác sau thời điểm này không làm mất quyền thừa kế đã phát sinh. Do đó, tình trạng hôn nhân sau đó không ảnh hưởng đến quyền hưởng di sản.
Tình huống giả định
- Xác lập quyền thừa kế tại thời điểm chết
Bà Lê Thị Hồng là vợ hợp pháp của ông Phạm Văn Long tại thời điểm ông Long qua đời. Sau khi ông Long chết, bà Hồng được xác định là người thừa kế theo pháp luật. - Kết hôn sau thời điểm mở thừa kế
Hai năm sau, bà Lê Thị Hồng kết hôn với ông Nguyễn Văn Khánh. Việc kết hôn này diễn ra sau thời điểm mở thừa kế của ông Long. -
Quyền thừa kế không bị ảnh hưởng
Bà Hồng vẫn giữ nguyên quyền hưởng di sản của ông Phạm Văn Long. Việc kết hôn sau đó không làm thay đổi quyền thừa kế đã phát sinh.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
Kết luận
Trong trường hợp đang làm thủ tục ly hôn mà một bên chết, người còn lại vẫn được hưởng thừa kế nếu ly hôn chưa có hiệu lực pháp luật. Quyền thừa kế của vợ hoặc chồng được xác định tại thời điểm người để lại di sản chết. Việc kết hôn với người khác sau đó không làm mất quyền hưởng di sản theo quy định của pháp luật.
