Đua xe trái phép bị xử lý thế nào?

Đua xe trái phép không chỉ là hành vi vi phạm giao thông đơn thuần mà còn tiềm ẩn nguy cơ gây hậu quả nghiêm trọng đến tính mạng, tài sản của người dân và trật tự an toàn xã hội. Theo quy định hiện hành, hành vi này có thể bị xử phạt hành chính, tịch thu phương tiện, tước giấy phép lái xe hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự tùy mức độ vi phạm. Trong bài viết này, chúng ta sẽ làm rõ: hành vi nào bị coi là đua xe trái phép, mức xử phạt hành chính theo từng trường hợp và khi nào thì bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

Hành vi đua xe trái phép bị xử phạt hành chính ra sao?

Quy định về xử phạt hành chính đối với hành vi đua xe trái phép tại điều 34 Nghị định 100/2019/NĐ-CP (sửa đổi, bổ sung Nghị định 123/2021/NĐ/CP) như sau: 

Nghị định 100/2019/NĐ-CP

Điều 34. Xử phạt người đua xe trái phép, cổ vũ đua xe trái phép

1. Phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 2.000.000 đồng đối với một trong các hành vi vi phạm sau đây:

a) Tụ tập để cổ vũ, kích động hành vi điều khiển xe chạy quá tốc độ quy định, lạng lách, đánh võng, đuổi nhau trên đường hoặc đua xe trái phép;

b) Đua xe đạp, đua xe đạp máy, đua xe xích lô, đua xe súc vật kéo, cưỡi súc vật chạy đua trái phép trên đường giao thông.

2. Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 15.000.000 đồng đối với người đua xe mô tô, xe gắn máy, xe máy điện trái phép.

3. Phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 25.000.000 đồng đối với người đua xe ô tô trái phép.

4. Ngoài việc bị phạt tiền, người điều khiển phương tiện thực hiện hành vi vi phạm còn bị áp dụng các hình thức xử phạt bổ sung sau đây:

a) Thực hiện hành vi quy định tại điểm b khoản 1 Điều này bị tịch thu phương tiện (trừ súc vật kéo, cưỡi);

b) Thực hiện hành vi quy định tại khoản 2, khoản 3 Điều này bị tước quyền sử dụng Giấy phép lái xe từ 03 tháng đến 05 tháng và tịch thu phương tiện.

Hành vi đua xe trái phép được hiểu là việc điều khiển phương tiện tham gia giao thông theo hình thức chạy tốc độ cao, lạng lách, đánh võng, rượt đuổi nhau… không được sự cho phép của cơ quan chức năng. Đây không chỉ là hành vi gây mất trật tự an toàn giao thông mà còn tiềm ẩn nguy cơ tai nạn nghiêm trọng.

Tùy vào phương tiện sử dụng và vai trò tham gia (trực tiếp đua xe hay chỉ cổ vũ), mức xử phạt như sau:

• Cổ vũ, kích động: từ 1.000.000 – 2.000.000 đồng;

• Đua xe máy, xe điện: từ 10.000.000 – 15.000.000 đồng;

• Đua ô tô: từ 20.000.000 – 25.000.000 đồng.

Ngoài ra, người vi phạm còn có thể bị tước giấy phép lái xe từ 03 – 05 tháng và tịch thu phương tiện. Những hình thức xử phạt này nhằm răn đe và loại bỏ nguy cơ tiếp diễn hành vi nguy hiểm trên đường phố.

Ví dụ thực tế

Ngày 30/4/2025, Phòng Cảnh sát giao thông Công an tỉnh Đắk Nông đã ngăn chặn thành công hai nhóm gồm 20 thanh thiếu niên (từ 14 đến 18 tuổi) đang tụ tập chuẩn bị tổ chức đua xe trái phép trên địa bàn huyện Đắk R’lấp. Nhóm này hẹn nhau qua mạng xã hội, lựa chọn các tuyến đường vắng để đua xe, thậm chí còn tự chế cờ trao giải với khẩu hiệu “Kết nối đam mê tốc độ”.

Lực lượng CSGT đã triển khai các biện pháp nghiệp vụ, mật phục và đón lõng, kịp thời khống chế toàn bộ nhóm vi phạm. 37 biên bản vi phạm hành chính được lập với nhiều lỗi khác nhau, 20 phương tiện bị tạm giữ, trong đó có một mô tô tự chế gắn biển số giả bị xử phạt riêng 45 triệu đồng. Tổng mức xử phạt hành chính ước tính hơn 320 triệu đồng.

Nguồn: Báo Lao động

Khi nào đua xe trái phép bị truy cứu trách nhiệm hình sự?

Căn cứ theo Điều 266 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) quy định về tội đua xe trái phép như sau:

Bộ luật Hình sự 2015

Điều 266. Tội đua xe trái phép

1. Người nào đua trái phép xe ô tô, xe máy hoặc các loại xe khác có gắn động cơ thuộc một trong những trường hợp sau đây, thì bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm:

a) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 01 người với tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60%;

b) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 31% đến 60%;

c) Đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 150.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 01 năm đến 05 năm:

a) Làm chết 01 người hoặc gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 01 người với tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên;

b) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người với tỷ lệ tổn thương cơ thể của mỗi người từ 31% đến 60%;

c) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 03 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 61% đến 121%;

d) Gây thiệt hại về tài sản từ 100.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng;

đ) Gây tai nạn rồi bỏ chạy để trốn tránh trách nhiệm hoặc cố ý không cứu giúp người bị nạn;

e) Tham gia cá cược;

g) Chống lại người có trách nhiệm bảo đảm trật tự, an toàn giao thông hoặc người có trách nhiệm giải tán cuộc đua xe trái phép;

h) Đua xe nơi tập trung đông dân cư;

i) Tháo dỡ các thiết bị an toàn khỏi phương tiện đua;

k) Tái phạm nguy hiểm.

3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 05 năm đến 10 năm:

a) Làm chết 02 người;

b) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người với tỷ lệ tổn thương cơ thể của mỗi người 61% trở lên;

c) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 03 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 122% đến 200%;

d) Gây thiệt hại về tài sản từ 500.000.000 đồng đến dưới 1.500.000.000 đồng.

4. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm:

a) Làm chết 03 người trở lên;

b) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 03 người với tỷ lệ tổn thương cơ thể của mỗi người 61% trở lên;

c) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 03 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này 201% trở lên;

d) Gây thiệt hại về tài sản 1.500.000.000 đồng trở lên.

5. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng.

Không phải mọi hành vi đua xe trái phép đều bị truy tố hình sự, tuy nhiên nếu có đủ một trong các yếu tố sau thì người đua xe có thể phải ngồi tù:

• Gây thương tích từ 31% trở lên;

• Gây thiệt hại tài sản từ 50 triệu đồng trở lên;

• Làm chết người;

• Đã từng bị xử phạt hoặc kết án về hành vi đua xe trái phép mà chưa được xóa án tích;

• Có các tình tiết tăng nặng như cá cược, bỏ trốn, chống người thi hành công vụ…

Mức hình phạt nặng nhất lên đến 20 năm tù, đặc biệt nếu làm chết từ 3 người trở lên hoặc gây thiệt hại tài sản trên 1,5 tỷ đồng. Ngoài án tù, người phạm tội có thể bị phạt tiền bổ sung đến 50 triệu đồng.

Ví dụ thực tế

Vào khoảng 23h30 ngày 2/11/2024, Nguyễn Hồng Nhung (sinh năm 2005, trú tại quận Tây Hồ, Hà Nội) điều khiển xe máy Honda Vision chở theo Nguyễn Phương Anh (sinh năm 2005, quận Hoàn Kiếm) đi dạo qua nhiều tuyến phố Hà Nội. Khi đến phố Phan Chu Trinh, Nhung nhập vào đoàn xe máy đang lạng lách, vượt đèn đỏ.

Cùng thời điểm, Nguyễn Tá Minh Khang (sinh năm 2008, trú huyện Thanh Trì, Hà Nội) cũng lái xe máy Honda Wave tham gia đoàn đua.

Đến khoảng 0h15 ngày 3/11/2024, tại ngã tư Trần Hưng Đạo – Bà Triệu (quận Hoàn Kiếm), chị N.H.Q. (sinh năm 1997) đang dừng xe máy chờ đèn đỏ thì bị Nhung tông mạnh từ phía sau, khiến chị ngã xuống đường. Ngay sau đó, Khang lao tới và tiếp tục đâm vào chị Q., khiến nạn nhân tử vong tại chỗ. Cả nhóm sau đó đã rời khỏi hiện trường.

Sau quá trình điều tra, Tòa án nhân dân quận Hoàn Kiếm xét xử và tuyên phạt:

• Nguyễn Hồng Nhung: 8 năm 6 tháng tù (7 năm vì vi phạm quy định giao thông; 18 tháng vì gây rối trật tự công cộng).

• Nguyễn Tá Minh Khang: 6 năm 6 tháng tù (5 năm 6 tháng vì vi phạm quy định giao thông, 1 năm vì gây rối trật tự công cộng).

• Nguyễn Phương Anh: 12 tháng tù vì gây rối trật tự công cộng, cộng với 28 tháng từ bản án trước đó, buộc chấp hành 40 tháng tù.

• 21 bị cáo còn lại (đều trong độ tuổi 16–17): bị tuyên phạt từ 5 đến 10 tháng tù. Một số đã chấp hành xong hình phạt.

Nguồn: Báo Tuổi trẻ

Kết luận

Hành vi đua xe trái phép dù ở mức độ nhẹ hay nghiêm trọng đều bị xử lý theo quy định pháp luật. Với hành vi nhẹ, người vi phạm có thể bị phạt tiền, tước bằng lái, tịch thu phương tiện. Trường hợp gây hậu quả nghiêm trọng, người đua xe có thể bị truy cứu hình sự với mức án lên đến 20 năm tù, ngoài ra còn có thể bị phạt tiền bổ sung lên đến 50 triệu đồng.