Độ pô xe máy làm thay đổi đặc tính kỹ thuật sẽ bị phạt đến 6 triệu đồng nhưng không bị trừ điểm bằng lái nếu không kèm theo hành vi vi phạm khác.
Độ pô là một trong những hành vi thay đổi kết cấu xe phổ biến nhất trong giới chơi xe, đặc biệt là giới trẻ ưa cảm giác mạnh hoặc thích sự “khác biệt” trên đường phố. Tuy nhiên, xét về khía cạnh pháp lý, độ pô là hành vi bị pháp luật nghiêm cấm, bởi nó làm thay đổi đặc tính kỹ thuật của phương tiện – yếu tố có ảnh hưởng trực tiếp đến an toàn giao thông và trật tự xã hội. Với việc Nghị định 168/2024/NĐ-CP chính thức có hiệu lực, mức xử phạt cho lỗi độ pô xe máy đã được nâng lên rõ rệt.
1. Mức xử phạt lỗi độ pô xe máy
Quy định này được nêu cụ thể tại điểm b khoản 8 Điều 32 Nghị định 168/2024/NĐ-CP như sau:
Điều 32. Xử phạt, trừ điểm giấy phép lái xe đối với chủ phương tiện vi phạm quy định liên quan đến giao thông đường bộ
...
8. Phạt tiền từ 4.000.000 đồng đến 6.000.000 đồng đối với cá nhân, từ 8.000.000 đến 12.000.000 đồng đối với tổ chức là chủ xe mô tô, xe gắn máy và các loại xe tương tự xe mô tô, các loại xe tương tự xe gắn máy thực hiện một trong các hành vi vi phạm sau đây:
...
b) Tự ý thay đổi khung, máy, hình dáng, kích thước, đặc tính của xe;
...
Theo quy định pháp luật hiện hành, cụ thể tại điểm b khoản 8 Điều 32 Nghị định 168/2024/NĐ-CP, độ pô rơi vào nhóm hành vi “tự ý thay đổi đặc tính của xe”. Đây là nhóm lỗi nghiêm trọng vì đặc tính kỹ thuật của phương tiện giao thông đã được cơ quan chức năng kiểm định và đăng ký từ khi xuất xưởng. Khi thay pô, tức thay đổi hệ thống ống xả, người dùng đã tác động vào các yếu tố liên quan đến tiếng ồn, khí thải, áp suất động cơ, dẫn tới sai lệch tiêu chuẩn ban đầu.
Vì vậy, mức xử phạt được áp dụng đối với cá nhân vi phạm: Phạt tiền từ 4.000.000 đến 6.000.000 đồng.
Đây là mức phạt cao gấp 10 lần so với giai đoạn áp dụng Nghị định 100/2019/NĐ-CP trước đó (chỉ từ 400.000 đến 600.000 đồng). Việc nâng mức phạt thể hiện quan điểm nhất quán của nhà nước trong việc xử lý nghiêm các hành vi độ chế xe gây ảnh hưởng cộng đồng.
Ngoài phạt tiền, trong thực tế xử lý vi phạm, Cảnh sát Giao thông có thể:
-
Tạm giữ xe để xác minh hành vi vi phạm;
-
Buộc khôi phục hiện trạng ban đầu: tức tháo bỏ pô độ, gắn lại pô nguyên bản.
Tình huống giả định
Nguyễn Minh Hùng, 27 tuổi, sống tại Quận Gò Vấp (TP.HCM), là một người rất đam mê xe cộ. Sau khi mua lại một chiếc Yamaha Exciter cũ, anh quyết định thay pô nguyên bản bằng một loại pô độ có âm thanh lớn, phát ra tiếng nổ giòn và vang. Hùng không tham gia đua xe, cũng không nẹt pô ở nơi công cộng, nhưng anh thường xuyên sử dụng xe này để đi làm, di chuyển qua các tuyến đường nội đô đông dân cư vào giờ cao điểm.
Một buổi chiều cuối tháng 3/2025, khi đang lưu thông trên đường Lê Đức Thọ, Hùng bị tổ công tác Cảnh sát giao thông ra hiệu dừng xe do tiếng pô phát ra quá lớn, gây ảnh hưởng đến người đi đường. Sau khi kiểm tra, lực lượng chức năng xác định pô xe đã bị thay đổi so với thiết kế ban đầu của nhà sản xuất. Hành vi này bị xếp vào nhóm “tự ý thay đổi đặc tính của xe” theo quy định tại điểm b khoản 8 Điều 32 Nghị định 168/2024/NĐ-CP.
Kết quả, Hùng bị lập biên bản xử phạt hành chính với số tiền 5.500.000 đồng, đồng thời bị yêu cầu tháo bỏ pô độ, lắp lại pô nguyên bản trước khi tiếp tục lưu thông. Chiếc xe cũng bị tạm giữ tại chỗ 3 ngày để chờ Hùng thực hiện biện pháp khắc phục. Dù không bị trừ điểm giấy phép lái xe, nhưng Hùng cảm thấy khá hoang mang vì chi phí phạt cao và rắc rối kéo theo khiến công việc bị gián đoạn.
(Đây chỉ là tình huống giả định nhằm minh hoạ cho vấn đề pháp lý trên)
2. Độ pô xe máy có bị trừ điểm giấy phép lái xe không?
Quy định này được nêu cụ thể tại khoản 20 Điều 32 Nghị định 168/2024/NĐ-CP
Điều 32. Xử phạt, trừ điểm giấy phép lái xe đối với chủ phương tiện vi phạm quy định liên quan đến giao thông đường bộ
...
21. Ngoài việc bị áp dụng hình thức xử phạt, cá nhân, tổ chức thực hiện hành vi vi phạm còn bị trừ điểm giấy phép lái xe như sau:
a) Thực hiện hành vi quy định tại điểm đ, điểm g, điểm m khoản 7; điểm đ, điểm e khoản 8; điểm b, điểm c, điểm d, điểm đ khoản 9; điểm a, điểm b, điểm đ khoản 11; điểm a khoản 12; điểm c khoản 13; điểm đ, điểm h khoản 14 Điều này trong trường hợp chủ phương tiện là người trực tiếp điều khiển phương tiện còn bị trừ điểm giấy phép lái xe 02 điểm;
b) Thực hiện hành vi quy định tại điểm e, điểm g khoản 14 Điều này trong trường hợp chủ phương tiện là người trực tiếp điều khiển phương tiện còn bị trừ điểm giấy phép lái xe 03 điểm;
c) Thực hiện hành vi quy định tại điểm a, điểm b, điểm đ khoản 13; điểm a, điểm b, điểm c, điểm d khoản 14; điểm a khoản 16 Điều này trong trường hợp chủ phương tiện là người trực tiếp điều khiển phương tiện còn bị trừ điểm giấy phép lái xe 04 điểm;
d) Thực hiện hành vi quy định tại khoản 5, khoản 6 Điều này trong trường hợp chủ phương tiện là người trực tiếp điều khiển phương tiện chở vượt trên 50% đến 100% số người quy định được phép chở của phương tiện, còn bị trừ điểm giấy phép lái xe 04 điểm;
đ) Thực hiện hành vi quy định tại điểm h khoản 8, điểm b khoản 12 Điều này trong trường hợp chủ phương tiện là người trực tiếp điều khiển phương tiện còn bị trừ điểm giấy phép lái xe 06 điểm;
e) Thực hiện hành vi quy định tại khoản 15 Điều này trong trường hợp chủ phương tiện là người trực tiếp điều khiển phương tiện còn bị trừ điểm giấy phép lái xe 08 điểm;
g) Thực hiện hành vi quy định tại điểm d khoản 13, điểm b khoản 16 Điều này trong trường hợp chủ phương tiện là người trực tiếp điều khiển phương tiện còn bị trừ điểm giấy phép lái xe 10 điểm;
h) Thực hiện hành vi quy định tại khoản 5, khoản 6 Điều này trong trường hợp chủ phương tiện là người trực tiếp điều khiển phương tiện chở vượt trên 100% số người quy định được phép chở của phương tiện còn bị trừ điểm giấy phép lái xe 10 điểm.
Hành vi độ pô xe máy là tự ý thay đổi đặc tính kỹ thuật của xe. Cụ thể hơn, là thay đổi bộ phận ống xả để tạo ra âm thanh lớn hơn, tiếng nổ giòn hơn hoặc khác biệt so với thiết kế gốc. Hành vi này không trực tiếp liên quan đến thao tác điều khiển, và cũng không được xem là vi phạm gây mất kiểm soát phương tiện trong quá trình lưu thông. Do vậy, dù lỗi độ pô bị xử phạt nặng theo điểm b khoản 8 Điều 32, thì khi đối chiếu với danh mục các hành vi bị trừ điểm tại khoản 21 Điều 32, vẫn không có bất kỳ điểm nào nhắc đến điểm b khoản 8. Vì vậy, độ pô xe máy không bị trừ điểm giấy phép lái xe.
Tuy nhiên, trên thực tế, người độ pô thường không dừng lại ở việc thay đổi cấu trúc pô. Họ có thể kèm theo hành vi nẹt pô, chạy xe tốc độ cao, gây tiếng ồn nơi công cộng, tụ tập chạy xe trái phép… Những hành vi đó nếu vi phạm các điều khoản khác của Nghị định 168 thì hoàn toàn có thể khiến người điều khiển bị trừ điểm giấy phép lái xe.
Tình huống giả định
Trần Tuấn Kiệt (23 tuổi, sinh viên ngành cơ khí), sở hữu một chiếc Winner X được anh độ lại pô Akrapovic để tạo âm thanh trầm vang và mạnh mẽ hơn. Dù biết việc độ pô có thể bị xử phạt, Kiệt vẫn nghĩ rằng “chỉ bị phạt nhẹ, không đáng lo”. Mỗi tối, Kiệt thường chạy xe dạo quanh các tuyến đường trung tâm TP. Cần Thơ, nơi có nhiều quán cà phê và tụ điểm đông người, khiến không ít người đi đường khó chịu vì tiếng pô nổ lớn.
Một đêm giữa tháng 4/2025, khi đang di chuyển trên đường Nguyễn Văn Cừ, Kiệt bị lực lượng Cảnh sát giao thông yêu cầu dừng xe kiểm tra. Sau khi kiểm tra cấu trúc ống xả và đối chiếu với thông tin đăng ký phương tiện, tổ công tác xác định pô xe đã bị thay đổi so với thiết kế gốc. Hành vi này được lập biên bản là “tự ý thay đổi đặc tính của xe” vi phạm điểm b khoản 8 Điều 32 Nghị định 168/2024/NĐ-CP. Kiệt bị xử phạt 5 triệu đồng, đồng thời bị yêu cầu tháo bỏ pô độ, lắp lại pô nguyên bản mới được tiếp tục lưu thông.
Sau đó, Kiệt lo lắng rằng hành vi này có thể ảnh hưởng đến giấy phép lái xe của mình. Tuy nhiên, khi kiểm tra thông tin tại website của Tổng cục Đường bộ, anh được xác nhận rằng lỗi độ pô không nằm trong danh sách các hành vi bị trừ điểm giấy phép lái xe theo khoản 21 Điều 32 Nghị định 168. Vì vậy, mặc dù bị phạt tiền và buộc khắc phục, Kiệt không bị trừ điểm trên giấy phép lái xe.
(Đây chỉ là tình huống giả định nhằm minh hoạ cho vấn đề pháp lý trên)
Kết luận
Độ pô xe máy là hành vi tưởng chừng đơn giản nhưng lại vi phạm pháp luật về giao thông đường bộ, do làm thay đổi đặc tính kỹ thuật của phương tiện. Từ năm 2025, mức phạt cho lỗi này đã tăng mạnh, lên tới 6 triệu đồng đối với cá nhân, thể hiện sự quyết liệt trong công tác lập lại trật tự an toàn giao thông. Tuy nhiên, hành vi này không bị trừ điểm giấy phép lái xe nếu chỉ vi phạm ở mức thay đổi pô mà không kèm theo các lỗi nguy hiểm khác.
