Game online đang trở thành một phần quen thuộc trong đời sống giải trí của nhiều người, đặc biệt là giới trẻ. Trong thế giới ảo đó, điểm thưởng là hình thức phần thưởng phổ biến mà người chơi nhận được theo cơ chế do nhà phát hành thiết lập. Theo quy định pháp luật, điểm thưởng này chỉ có giá trị sử dụng trong nội bộ trò chơi và không được quy đổi thành tiền hay các vật phẩm có giá trị bên ngoài.
1. Điểm thưởng trong game online được hiểu như thế nào?
Khoản 40 Điều 3 Nghị định 147/2024/NĐ-CP quy định như sau:
Điều 3. Giải thích từ ngữ
...
40. Điểm thưởng trong trò chơi điện tử trên mạng là các phần thưởng theo hình thức tính điểm mà người chơi nhận được trong quá trình tham gia trò chơi do doanh nghiệp cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử trên mạng quy ước và thiết lập. Điểm thưởng không bao gồm tiền thưởng, tiền khuyến mãi hoặc hình thức khác được quy đổi và có giá trị bên ngoài trò chơi.
...
Điểm thưởng là một hình thức phần thưởng thường xuất hiện trong các trò chơi điện tử trực tuyến hiện nay. Về bản chất, đây là các đơn vị điểm được hệ thống của trò chơi tạo ra và trao cho người chơi khi họ hoàn thành các nhiệm vụ, chiến thắng trận đấu, tích lũy kinh nghiệm hoặc đạt được một mốc thành tích nào đó. Tuy nhiên, theo quy định của pháp luật, điểm thưởng chỉ mang tính quy ước nội bộ trong hệ thống game – tức là do chính doanh nghiệp vận hành trò chơi thiết lập và quản lý.
Điểm thưởng không được xem là tiền, không có chức năng như tiền, và càng không phải là một loại tài sản có thể quy đổi hoặc sử dụng ngoài phạm vi trò chơi. Khác với tiền ảo hoặc các đơn vị thanh toán điện tử được dùng để mua vật phẩm, điểm thưởng không thể chuyển đổi thành tiền mặt, thẻ ngân hàng, thẻ điện thoại, hay bất kỳ hình thức giá trị giao dịch nào bên ngoài game. Điều này có nghĩa là, ngay cả khi người chơi có tích lũy một lượng điểm thưởng lớn, họ cũng không được phép rút điểm đó ra để sử dụng vào giao dịch dân sự hoặc kinh tế thông thường ngoài đời thực.
Việc pháp luật đặt ra định nghĩa và giới hạn này là nhằm ngăn chặn tình trạng lợi dụng các cơ chế thưởng trong game để tổ chức hoạt động trá hình như đánh bạc, rửa tiền, hay kinh doanh tài sản ảo trái phép. Nó cũng giúp phân định rõ ràng giữa giá trị giải trí trong game và giá trị tài sản thực tế, góp phần quản lý thị trường game online theo hướng lành mạnh và bền vững hơn.
Tình huống giả định
Ngô Văn Tài, 19 tuổi, là sinh viên năm nhất và là người chơi thường xuyên của một trò chơi đối kháng nổi tiếng. Trong hơn một năm chơi game, Tài đã tích lũy được hàng ngàn điểm thưởng thông qua các hoạt động đánh boss, leo hạng và tham gia sự kiện. Một ngày, Tài nhìn thấy một bài đăng trên mạng xã hội, quảng cáo rằng có thể "mua lại điểm thưởng với giá cao" và hướng dẫn cách “chuyển điểm qua tài khoản trung gian để đổi lấy tiền mặt”. Tò mò và ham lợi, Tài đã liên hệ với người đăng bài và thực hiện “giao dịch điểm thưởng” với tổng giá trị quy đổi khoảng 3 triệu đồng.
Sau vài ngày, tài khoản của Tài bị khóa và nhận thông báo từ nhà phát hành game rằng hành vi quy đổi điểm thưởng ra tiền là vi phạm nghiêm trọng chính sách trò chơi và quy định pháp luật. Không chỉ bị khóa tài khoản vĩnh viễn, Tài còn bị cơ quan chức năng địa phương mời làm việc để làm rõ hành vi sử dụng tài nguyên game trái pháp luật.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
2. Điểm thưởng trong game online được sử dụng đến đâu?
Khoản 4 Điều 57 Nghị định 147/2024/NĐ-CP quy định như sau:
Điều 57. Quy định về vật phẩm ảo, đơn vị ảo, điểm thưởng
...
4. Vật phẩm ảo, đơn vị ảo, điểm thưởng chỉ được sử dụng trong phạm vi trò chơi điện tử trên mạng và theo đúng mục đích mà doanh nghiệp đã báo cáo, không được quy đổi ngược lại thành tiền, thẻ trả trước dịch vụ viễn thông di động, thẻ ngân hàng, thẻ mua hàng, thẻ game, thẻ quà tặng hoặc các hiện vật có giá trị giao dịch bên ngoài trò chơi điện tử trên mạng.
Theo quy định trên, việc sử dụng điểm thưởng trong game online bị giới hạn nghiêm ngặt về phạm vi và mục đích. Người chơi chỉ có thể sử dụng điểm thưởng để đổi lấy các vật phẩm ảo nằm trong chính trò chơi đó, và các vật phẩm này phải do doanh nghiệp phát hành game trực tiếp thiết lập, quản lý. Điều này có nghĩa là, điểm thưởng không được sử dụng để trao đổi với người chơi khác, không được mua bán giữa các tài khoản, và tuyệt đối không được phép rút ra quy đổi thành giá trị thực tế như tiền mặt, thẻ cào, thẻ ngân hàng hoặc quà tặng.
Các hoạt động như bán điểm thưởng, mua vật phẩm ảo bằng tiền ngoài game, hoặc tổ chức hệ thống đổi thưởng – kể cả khi chỉ thực hiện giữa người chơi với nhau – đều bị coi là hành vi vi phạm pháp luật. Bản chất của điểm thưởng là để tạo động lực chơi game và duy trì sự cân bằng trong hệ thống trò chơi, chứ không phải để biến thành công cụ tạo lợi nhuận ngoài tầm kiểm soát của pháp luật và nhà phát hành.
Quy định này không chỉ giới hạn người chơi mà còn đặt nghĩa vụ rất rõ cho doanh nghiệp phát hành game. Họ phải kiểm soát chặt chẽ hệ thống điểm thưởng, tuyệt đối không được tích hợp các chương trình khuyến mãi có thưởng dưới hình thức hiện vật hay tiền thật vào giao diện hoặc chức năng của trò chơi. Mọi sai lệch trong mục tiêu sử dụng điểm thưởng, nếu bị phát hiện, đều có thể dẫn đến chế tài xử phạt nghiêm khắc.
Tình huống giả định
Tháng 6/2025, Công ty Cổ phần Công nghệ Game Hỏa Vũ phát hành một trò chơi nhập vai trực tuyến mới mang tên “Vương Quốc Rồng Lửa”. Trong trò chơi này, người chơi được nhận điểm thưởng sau mỗi trận chiến thắng hoặc nhiệm vụ hoàn thành. Tuy nhiên, một nhóm người chơi có kinh nghiệm trong hệ thống đấu giá của trò chơi đã lập ra một hội kín với mục đích “chuyển điểm thành thẻ điện thoại”.
Thông qua việc trao đổi tài khoản, giao dịch bằng điểm thưởng kèm theo cam kết gửi mã thẻ cào bên ngoài, nhóm này nhanh chóng tạo ra một mô hình "chợ đen điểm thưởng", thu hút hàng trăm người tham gia. Một số người chơi thậm chí rao công khai trên mạng xã hội: “Ai có nhiều điểm thưởng, inbox để quy đổi thẻ điện thoại”.
Thông tin này nhanh chóng được phát hiện bởi bộ phận quản trị nội dung của Hỏa Vũ và được chuyển đến Sở Thông tin và Truyền thông TP.HCM. Sau quá trình kiểm tra, cơ quan chức năng xác định hoạt động quy đổi này đã vi phạm nghiêm trọng quy định tại Điều 57 Nghị định 147/2024/NĐ-CP. Kết quả, nhà phát hành buộc phải tạm ngưng trò chơi để chỉnh sửa, nhóm người chơi cầm đầu bị xử phạt hành chính, còn các tài khoản liên quan bị khóa vĩnh viễn do hành vi sử dụng điểm thưởng sai phạm.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
Kết luận
Điểm thưởng trong game online là yếu tố quan trọng để tăng trải nghiệm người chơi, nhưng cũng là nội dung được pháp luật điều chỉnh rõ ràng. Theo quy định hiện hành, điểm thưởng là phần thưởng có tính quy ước nội bộ, không được quy đổi thành tiền hoặc sử dụng ngoài phạm vi trò chơi. Bên cạnh đó, người chơi chỉ được dùng điểm thưởng trong chính game đó và theo đúng nội dung đã được doanh nghiệp báo cáo, không được phép chuyển nhượng, mua bán hay dùng vào mục đích thương mại hóa.
