Bị tai nạn khi đang đi công tác: Có được tính là tai nạn lao động không?

Trong các hoạt động của người lao động, việc đi công tác là một trong những hoạt động phục vụ cho công việc. Tuy nhiên, không ít trường hợp người lao động gặp tai nạn giao thông trong quá trình di chuyển khi thực hiện công việc được giao. Trường hợp này đặt ra vấn đề về việc tai nạn giao thông này có được công nhận là tai nạn lao động hay không, và quyền được bồi thường của người lao động ra sao.

1. Bị tai nạn khi đi công tác có được xem là tai nạn lao động không?

Căn cứ vào Điều 45 Luật An toàn, vệ sinh lao động 2015 quy định cụ thể như sau: 

Luật An toàn, vệ sinh lao động 2015

Điều 45. Điều kiện hưởng chế độ tai nạn lao động
Người lao động tham gia bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp được hưởng chế độ tai nạn lao động khi có đủ các điều kiện sau đây:

1. Bị tai nạn thuộc một trong các trường hợp sau đây:

a) Tại nơi làm việc và trong giờ làm việc, kể cả khi đang thực hiện các nhu cầu sinh hoạt cần thiết tại nơi làm việc hoặc trong giờ làm việc mà Bộ luật lao động và nội quy của cơ sở sản xuất, kinh doanh cho phép, bao gồm nghỉ giải lao, ăn giữa ca, ăn bồi dưỡng hiện vật, làm vệ sinh kinh nguyệt, tắm rửa, cho con bú, đi vệ sinh;

b) Ngoài nơi làm việc hoặc ngoài giờ làm việc khi thực hiện công việc theo yêu cầu của người sử dụng lao động hoặc người được người sử dụng lao động ủy quyền bằng văn bản trực tiếp quản lý lao động;

c) Trên tuyến đường đi từ nơi ở đến nơi làm việc hoặc từ nơi làm việc về nơi ở trong khoảng thời gian và tuyến đường hợp lý;

2. Suy giảm khả năng lao động từ 5% trở lên do bị tai nạn quy định tại khoản 1 Điều này;

3. Người lao động không được hưởng chế độ do Quỹ bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp chi trả nếu thuộc một trong các nguyên nhân quy định tại khoản 1 Điều 40 của Luật này.

Theo quy định này, người lao động bị tai nạn giao thông trong khi đi công tác sẽ được công nhận là tai nạn lao động nếu thỏa mãn có quyết định hoặc sự phân công hợp pháp từ người sử dụng lao động (có giấy cử đi công tác, phân công qua email, lệnh điều động…). Tai nạn xảy ra trong phạm vi thực hiện công việc được giao: bao gồm cả di chuyển đến nơi công tác, từ nơi công tác trở về, và trong quá trình tham gia hoạt động phục vụ cho công việc và bị suy giảm khả năng từ 5% trở lên là hậu quả của tai nạn.

Tình huống giả định 

Trường hợp yêu cầu công ty công nhận tai nạn giao thông khi đi công tác là tai nạn lao động.

• Anh Phan Minh Hùng được cử công tác.
  Công ty CP Đầu tư Minh Tâm cử anh Hùng, kỹ sư xây dựng, vào Quảng Ngãi để khảo sát công trình. Anh nhận quyết định bằng văn bản, có chữ ký giám đốc.

• Anh Phan Minh Hùng gặp tai nạn trên đường di chuyển và công ty từ chối bồi thường cho anh Hùng vì cho rằng không phải là tai nạn lao động.
  Khi di chuyển từ Đà Nẵng đến Quảng Ngãi bằng xe công ty, trên Quốc lộ 1A xe chở anh Hùng bị va chạm với xe container. Anh Hùng bị gãy tay, chấn thương phần đầu. Công ty chối bỏ trách nhiệm, ban đầu công ty cho rằng tai nạn xảy ra trên đường quốc lộ, ngoài giờ làm việc nên không chấp nhận lập hồ sơ tai nạn lao động.

• Gia đình anh Phan Minh Hùng gửi đơn khiếu nại lên UBND phường và tai nạn giao thông anh Hùng được xác định là tai nạn lao động.
  Gia đình anh Hùng làm đơn khiếu nại gửi UBND phường. Sau khi kiểm tra hồ sơ, có đủ quyết định cử đi công tác, tai nạn xảy ra trên tuyến đường công tác hợp lý, anh Hùng không vi phạm luật giao thông. Cơ quan kết luận tai nạn của anh Hùng là tai nạn lao động. Công ty Minh Tâm buộc phải làm thủ tục báo cáo và chi trả chế độ theo quy định.

(Đây là tình huống giả định mang tính chất minh họa) 

2. Người lao động bị tai nạn khi đi công tác có được bồi thường không?

Căn cứ vào khoản 4 Điều 38 Luật An toàn, vệ sinh lao động 2015 quy định cụ thể như sau: 

Luật An toàn, vệ sinh lao động 2015

Điều 38. Trách nhiệm của người sử dụng lao động đối với người lao động bị tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp

...

4. Bồi thường cho người lao động bị tai nạn lao động mà không hoàn toàn do lỗi của chính người này gây ra và cho người lao động bị bệnh nghề nghiệp với mức như sau:

a) Ít nhất bằng 1,5 tháng tiền lương nếu bị suy giảm từ 5% đến 10% khả năng lao động; sau đó cứ tăng 1% được cộng thêm 0,4 tháng tiền lương nếu bị suy giảm khả năng lao động từ 11% đến 80%;

b) Ít nhất 30 tháng tiền lương cho người lao động bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên hoặc cho thân nhân người lao động bị chết do tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp;

...

Ngoài những quyền lợi của người lao động bị tai nạn giao thông trong khi đi công tác như được thanh toán chi phí y tế nếu có BHYT, người sử dụng lao động phải chi trả phần ngoài phạm vi BHYT. Nếu không có BHYT, công ty phải thanh toán toàn bộ. Được hưởng nguyên lương trong thời gian điều trị, công ty phải trả lương đúng như hợp đồng. Được bồi thường hoặc trợ cấp nếu tai nạn không do lỗi của người lao động, công ty phải bồi thường theo Điều 38. Nếu tai nạn do lỗi của người lao động, công ty vẫn phải trợ cấp ít nhất 40% mức bồi thường. Được hưởng chế độ từ Quỹ bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp: bao gồm trợ cấp 1 lần hoặc hàng tháng, chi phí giám định, chi phí phục hồi chức năng. Như vậy, việc bồi thường và hưởng chế độ song song gồm 2 nguồn: từ công ty và từ bảo hiểm.

Tình huống giả định 

Yêu cầu công ty bồi thường vì bị tai nạn khi đi công tác.

• Chị Hồng Thu Thảo nhận được lệnh công tác từ công ty.
  Công ty TNHH Dịch vụ Thái An phân công chị Thảo, nhân viên kinh doanh, đi công tác tại Huế để gặp đối tác.

• Chị Hồng Thu Thảo bị tai nạn bất ngờ nhưng công ty không chấp nhận bồi thường cho chị.
  Trên đường từ Đà Nẵng ra Huế, xe ô tô khách gặp tai nạn do xe tải lấn làn. Chị Thảo bị chấn thương nặng, suy giảm khả năng lao động 35%. Công ty Thái An ban đầu chỉ chấp nhận thanh toán chi phí viện phí, nhưng không bồi thường thêm vì cho rằng tai nạn do yếu tố giao thông khách quan.

• Chị Hồng Thu Thảo khiếu nại và được công ty bồi thường.
  Gia đình chị gửi đơn yêu cầu giải quyết. Hội đồng giám định kết luận chị suy giảm 35% khả năng lao động. Cơ quan chức năng buộc công ty phải bồi thường cho chị Thảo ít nhất 1,5 tháng lương + (25% x 0,4 tháng lương) = 11,5 tháng lương. Ngoài ra, công ty phải trả lương trong thời gian chị điều trị và thanh toán chi phí y tế theo Điều 38 Luật An toàn, vệ sinh lao động 2015. Chị Thảo vừa nhận bồi thường từ công ty, vừa hưởng trợ cấp từ Quỹ bảo hiểm tai nạn lao động.

(Đây là tình huống giả định mang tính chất minh họa) 

Kết luận 

Đối với các trường hợp gặp tai nạn giao thông xảy ra trong quá trình đi công tác, nếu gắn liền với nhiệm vụ công việc, sẽ được công nhận là tai nạn lao động. Người lao động trong trường hợp này, họ sẽ được chi trả chi phí y tế, lương trong thời gian điều trị, ngoài ra, họ còn được bồi thường từ phía công ty và hưởng chế độ từ bảo hiểm tùy vào mức độ suy giảm khả năng lao động.