Quyết định 41/2001/QĐ-BCN Về việc ban hành quy định về an toàn điện nông thôn

QUYẾT ĐỊNH

Về việc ban hành quy định về an toàn điện nông thôn

BỘ TRƯỞNG BỘ CÔNG NGHIỆP

Căn cứ Nghị định số 74/CP ngày 01 tháng 11 năm 1995 của Chính phủ về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và tổ chức bộ máy Bộ Công nghiệp;

Căn cứ Nghị định số 45/2001/NĐ-CP ngày 02 tháng 8 năm 2001 Chính phủ về hoạt động điện lực và sử dụng điện;

Căn cứ Quyết định số 22/1999/QĐ-TTg m\ngày 13 tháng 02 năm 1999 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt đề án điện nông thôn;

Theo đề nghị của Cục trưởng Cục Kiểm tra giám sát kỹ thuật an toàn công nghiệp,

QUYẾT ĐỊNH

Điều 1. Ban hành kèm theo Quyết định này "Quy định về an toàn điện nông thôn" để áp dụng cho lưới điện hạ áp nông thôn.

Điều 2. Quyết định này có hiệu lực thi hành sau 15 ngày kể từ ngày ký.

Điều 3. Chánh Văn phòng Bộ, Chánh Thanh tra Bộ, các Cục trưởng, Vụ trưởng, Tổng Giám đốc Tổng Công ty Điện lực Việt Nam, Giám đốc Sở Công nghiệp tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương và các tổ chức, cá nhân có liên quan chịu trách nhiệm thi hành Quyết định này./.

QUY ĐỊNH

Về an toàn điện nông thôn

(Ban hành kèm theo Quyết định số 41/2001/QĐ-BCN ngày 30 tháng 8

năm 2001 của Bộ trưởng Bộ Công nghiệp)

Chương 1::

QUY ĐỊNH CHUNG

Điều 1.

1. Quy định này quy định tiêu chuẩn kỹ thuật an toàn đối với lưới điện hạ áp nông thôn, miền núi, hải đảo (sau đây gọi tắt là lưới điện hạ áp nông thôn); hướng dẫn thực hiện những biện pháp an toàn nhằm bảo vệ tính mạng và tài sản của nhân dân, tài sản của Nhà nước.

2. Quy định này áp dụng cho công tác quản lý, thiết kế, nghiệm thu, vận hành và sửa chữa lưới điện hạ áp nông thôn.

3. Cơ quan quản lý Nhà nước có liên quan; tổ chức, cá nhân tham gia hoạt động điện lực và sử dụng điện tại Việt Nam; tổ chức, cá nhân khi tiến hành công việc khác có khả năng gây sự cố lưới điện hoặc gây tai nạn điện có trách nhiệm thực hiện nghiêm chỉnh Quy định này.

Điều 2. Ranh giới lưới điện hạ áp nông thôn được xác định từ thiết bị đóng cắt tổng (cầu dao, áp-tô-mát) phía 0,4 kV của nguồn điện hạ áp đến công trình, nhà ở của tổ chức, cá nhân sử dụng điện nằm ngoài địa giới hành chính của các thành phố, thị xã, thị trấn.

Điều 3.

1. Chỉ được phép xây dựng các công trình điện nông thôn sau khi thiết kế đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt theo quy định hiện hành của Nhà nước về quản lý đầu tư và xây dựng.

2. Chỉ được phép đóng điện công trình điện nông thôn khi:

a/ Chủ đầu tư công trình đã hoàn thành thủ tục nghiệm thu, có thành phần tham gia là đại diện cơ quan quản lý Nhà nước về điện tại địa phương và đại diện bên bán điện.

b/ Đơn vị quản lý điện nông thôn đã hoàn thành công tác tổ chức nhân sự; quy trình sổ sách, biểu mẫu, sơ đồ lưới điện; trang thiết bị vận hành, sửa chữa; trang bị an toàn lao động.

Điều 4. Cán bộ, công nhân vận hành, sửa chữa lưới điện hạ áp nông thôn (gọi tắt là thợ điện nông thôn) phải đủ 18 tuổi trở lên, được cơ quan y tế chứng nhận không mắc bệnh thần kinh, tim mạch, có đủ sức khoẻ làm việc.

Điều 5. Thợ điện nông thôn phải được đào tạo chuyên ngành điện, có giấy chứng nhận tốt nghiệp do cơ sở dạy nghề có thẩm quyền cấp, có năng lực hoàn thành nhiệm vụ chuyên môn.

Điều 6. Đơn vị quản lý điện nông thôn chịu trách nhiệm tổ chức huấn luyện và sát hạch về an toàn cho thợ điện nông thôn. Những người đạt yêu cầu được cấp thẻ an toàn và được làm việc trong lưới điện nông thôn. Định kỳ hàng năm đơn vị phải tổ chức ôn luyện và kiểm tra lại, chỉ những người đạt yêu cầu mới được tiếp tục làm việc. Những người không đạt phải học và sát hạch lại sau 10 ngày, qua 3 đợt sát hạch không đạt yêu cầu phải thu hồi thẻ an toàn và chuyển làm công việc khác.

Đơn vị quản lý điện nông thôn nếu không đủ điều kiện tự tổ chức huấn luyện, có thể đề nghị Sở Công nghiệp hoặc Điện lực địa phương giúp đỡ, phối hợp để tổ chức huấn luyện, sát hạch an toàn điện cho thợ điện nông thôn. Kết quả sát hạch an toàn phải được lập thành biên bản, có đủ chữ ký của người kiểm tra và người được kiểm tra. Lãnh đạo đơn vị phải ký duyệt công nhận kết quả huấn luyện.

Sở Công nghiệp địa phương tổ chức bồi dưỡng, huấn luyện, sát hạch định kỳ 2 năm 1 lần đối với cán bộ quản lý điện nông thôn về các chế độ, chính sách và quy định của Nhà nước liên quan đến an toàn điện nông thôn.

Chương 2::

KỸ THUẬT AN TOÀN ĐỐI VỚI LƯỚI ĐIỆN HẠ ÁP NÔNG THÔN

Mục 1: DÂY DẪN CỦA LƯỚI ĐIỆN HẠ ÁP TRÊN KHÔNG:

Điều 7. Tiết diện dây dẫn điện:

1. Có thể dùng các loại dây dẫn sau đối với lưới điện hạ áp nông thôn: dây trần, dây bọc cách điện, cáp điện. Để đảm bảo điều kiện độ bền cơ học, dây dẫn đường trục hạ áp phải là dây nhiều sợi (cấm dùng dây dẫn một sợi hoặc một số sợi được tháo từ dây nhiều sợi ra), tiết diện dây không được nhỏ hơn quy định sau:

2. Đối với vùng ben biển và vùng gần nhà máy hoá chất cần sử dụng dây bọc cách điện, cáp điện, dây nhôm trần có lớp mỡ bảo vệ hoặc dây đồng để chống ăn mòn kim loại.

3. Dây dẫn đường trục hạ áp phải được tính toán đảm bảo công suất truyền tải có tính đến khả năng phát triển phụ tải trong 5 năm tới. Bán kính cấp điện ở khu vực dân cư tập trung không vượt quá 800m, khu vực thưa dân cư không vượt quá 1200m. Điện áp cuối đường trục không thấp hơn 90% so với điện áp danh định của lưới điện (xem phụ lục 1 về thông số kỹ thuật của một số dây dẫn).

4. Dây dẫn từ sau công tơ về gia đình phải dùng cáp 0,4 kV hoặc dây đồng bọc cách điện PVC, tiết diện một lõi dây không nhỏ hơn 2,5 mm2.

Điều 8. Nối dây dẫn:

1. Dây dẫn đường trục hạ áp phải được nối bằng kẹp nối hoặc ống nối. Dây dẫn sau công tơ về gia đình được nối bằng cách tết xoắn hoặc hàn và mối nối phải được bọc cách điện.

2. Những mối nối của 2 kim loại khác nhau (ví dụ: nối dây đồng với dây nhôm) hoặc tiết diện dây khác nhau (ví dụ: nối dây AC35 với dây AC50) phải dùng kẹp nối dây chuyên dùng (ví dụ: kẹp nối đồng-nhôm); kẹp nối 35-50). Các mối nối này phải bố trí trên cột, không chịu lực kéo cơ học.

3. Các mối nối không được để ở giữa khoảng cột (chỗ võng nhất) để tránh nước mưa làm han rỉ. Mỗi dây trong một khoảng cột không được có quá một mối nối. Tại các khoảng vượt quan trọng như vượt đường xe lửa, đường ô tô, đường thông tin bưu điện cáp I, dây dẫn không được có mối nối.

Điều 9. Bố trí dây trần trên cột:

1. Khoảng cách ngang giữa các pha không được nhỏ hơn quy định sau:

2. Khoảng cách thẳng đứng giữa các pha không được nhỏ hơn 40cm.

3. Khoảng cách giữa 2 mạch hạ áp đi chung cột không được nhỏ hơn 40cm.

4. Khoảng cách từ dây dẫn đến bề mặt của cột, xà không được nhỏ hơn 5cm.

5. Dây trung tính bố trí dưới các dây pha. Trường hợp các dây dẫn bố trí nằm ngang thì cho phép dây trung tính bố trí ngang với các dây pha.

6. Dây dùng cho chiếu sáng ngoài trời mắc chung cột với đường trục hạ áp cho phép bố trí dưới dây trung tính.

7. Cầu chì bảo vệ đặt trên cột phải bố trí thấp hơn các dây dẫn để thuận tiện cho việc sửa chữa thay chì.

Mục 2: SỨ CÁCH ĐIỆN:

Điều 10.

1. Hệ số an toàn cơ học của sứ cách điện (nghĩa là tỉ số giữa tải trọng cơ học phá huỷ với tải trọng tiêu chuẩn lớn nhất tác dụng lên sứ cách điện), không được nhỏ hơn 2,5.

2. Tại các cột rẽ nhánh, cột giao chéo phải lắp thêm xà phụ để đỡ sứ cho nhánh rẽ hoặc cho mạch giao chéo. Nếu cần bắt nhiều dây dẫn trên một sứ thì phải dùng sứ nhiều tán hoặc sứ đệm nhiều tầng. Cấm mắc nhiều dây dẫn chồng lên nhau trên một cổ sứ.

3. Tại các vị trí cột néo cuối, néo góc và các cột vượt đường ô tô, đường sắt, đường thông tin cấp I phải dùng xà kép, mỗi pha phải mắc trên hai sứ để tăng cường chịu lực và tránh tụt dây khi đứt dây ở khoảng cột kề.

4. Dây trung tính phải mắc vào sứ cách điện

5. Nếu dùng cáp điện treo trên dây văng (dây thép chịu lực dùng để đỡ cáp) thì các đầu dây văng phải được mắc qua sứ cách điện kiểu quả bàng để phòng chống rò điện hoặc xuất hiện dòng điện cảm ứng do sét, do đường dây cao áp đi gần gây nguy hiểm cho người sửa chữa điện. Dây văng phải có đường kính không được nhỏ hơn 4mm (f4) và phải được mạ kẽm chống rỉ. Khoảng cách từ sứ quả bàng đến cột điện hoặc đến kết cấu công trình là 25cm đến 30cm.

Mục 3: CỘT, XÀ VÀ MÓNG CỘT:

Điều 11. Cột của đường trục hạ áp:

1. Đường trục hạ áp có thể dùng cột thép, cột bê tông cốt thép, cột gỗ có chân chắp bằng bê tông cốt thép, cột gỗ đã được xử lý chống mối, mục. Nếu dùng cột gỗ, phải chọn loại gỗ có thớ dọc như thông, tùng, bách, phi lao. Không được dùng gỗ tạp. Độ thuôn của cột gỗ là 8 mm/m.

2. Tất cả các loại cột đều phải tính toán để đảm bảo làm việc bình thường trong điều kiện áp lực gió tiêu chuẩn lớn nhất theo khí hậu từng vùng, tần suất (chu kỳ lặp lại) 1 lần trong 10 năm. Đối với lưới điện hạ áp  có cột cao dưới 12m, trị số áp lực gió tiêu chuẩn cho phép lấy giảm đi 15%. (Áp lực gió tiêu chuẩn theo vùng quy định trong TCVN 2737-1995). Đối với những vùng không có số liệu quan trắc, cho phép lấy tốc độ gió Vmax = 30 m/s để tính toán.

3. Hệ số an toàn của cột bê tông cốt thép, cột thép không được nhỏ hơn 2; cột gỗ không nhỏ hơn 3.

4. Cột của đường dây hạ áp phải bố trí đảm bảo an toàn: tránh khu vực bị xói lở; không gây cản trở việc qua lại của người, xe cộ; tránh đặt đối diện ngay trước cổng, cửa ra vào của nhà ở, cơ quan và các công trình xây dựng khác.

Điều 12. Tên gọi các kiểu cột được sử dụng khi xây dựng đường trục hạ áp:

Tất cả các loại cột nêu trên đều có thể dùng thêm chân chống, dây néo hoặc dùng cột đúp cho phù hợp với điều kiện địa hình và trị số tính toán khi thiết kế. Dây néo có thể là cáp thép hoặc thép tròn được sơn hoặc mạ kẽm chống rỉ, tiết diện không được nhỏ hơn 25 mm2. Móng néo sử dụng loại móng bê tông mác 200 đúc sẵn, chôn sâu dưới mặt đất tự nhiên tối thiểu là 1,5m.

Điều 13. Xà của đường trục hạ áp:

1. Tuỳ theo sơ đồ bố trí dây dẫn trên cột để lựa chọn cấu hình xà như sau:

a/ Xà đơn: Dùng cho cột đỡ trung gian, mỗi pha được bắt trên 1 sứ cách điện.

b/ Xà kép: Dùng cho các cột néo vượt, néo góc, néo cuối. Mỗi pha được bắt trên 2 sứ cách điện để tăng cường chịu lực và tránh tụt dây khi đứt dây ở khoảng cột kề.

c/ Giá dọc: Dùng cho các cột khi bố trí dây dẫn thẳng đứng dọc theo thân cột.

2. Hệ số an toàn cơ học của xà thép không được nhỏ hơn 2; xà gỗ không được nhỏ hơn 3.

3. Các chi tiết của xà thép phải sơn hoặc mạ kẽm chống rỉ.

Điều 14. Móng cột:

1. Móng cột điện hạ áp được thực hiện theo các phương án sau:

a/ Ở những vùng đất gò đồi không bị ngập nước (nơi đất rắn, khô) cho phép chôn cột trực tiếp không móng hoặc có móng kiểu thanh ngáng. Độ sâu chôn cột từ 12% đến 15% chiều cao cột. Đất lấp hố móng phải đổ từng lớp dày 20cm, đầm thật chặt và đắp cao hơn mặt đất tự nhiên khoảng 40cm để tránh xói lở.

b/ Ở các vùng đất bùn, cát và vùng đất có thể bị ngập nước, móng cột phải là móng bê tông. Cho phép thay đá dăm bằng gạch vụn loại tốt. nếu dùng cột gỗ ở vùng đất ẩm ướt, ngập nước thì phải có chân chắp bằng bê tông cốt thép. Độ sâu chôn cột từ 10% đến 14% chiều cao cột.

2. Hệ số an toàn của móng cột không được nhỏ hơn 1,3.

Mục 4: ĐƯỜNG DÂY HẠ ÁP TRÊN KHÔNG GIAO CHÉO VÀ ĐI GẦN VỚI CÁC CÔNG TRÌNH KHÁC:

Điều 15.

1. Hết sức tránh xây dựng đường dây hạ áp giao chéo với đường ô tô, đường xe lửa và đường sông có tàu thuyền qua lại.

2. Khoảng cách thẳng đứng từ dây dẫn điện hạ áp trên không (dây trần, dây bọc, cáp điện) đến mặt đất, mặt nước, công trình trong điều kiện không có gió không được nhỏ hơn quy định sau:

Điều 16.

1. Khoảng cách ngang từ dây dẫn ngoài cùng của đường dây trần khi bị gió thổi lệch đi nhiều nhất tới các phần xây dựng của nhà cửa, công trình không được nhỏ hơn quy định sau:

2. Đối với dây bọc cách điện, từng pha và dây trung tính cũng phải mắc trên sứ cách điện như đối với dây trần. Khoảng cách ngang nêu tại điều 16 khoản 1 được phép giảm đi 50% so với dây trần.

3. Đối với cáp điện hạ áp (cáp 3 pha 4 dây, cáp vặn xoắn) cho phép mắc trên cột bằng dây văng và phụ kiện chuyên dùng, bắt trực tiếp trên tường xây kín hoặc luồn trong ống dẫn cáp đặt sát thành cầu, gầm cầu.

Điều 17. Đường dây hạ áp giao chéo với đường dây thông tin, tín hiệu phải đảm bảo các điều kiện sau:

1. Dây điện lực phải đi phía trên;

2. Khoảng cách thẳng đứng từ dây điện lực đến dây thông tin, tín hiệu trong điều kiện không có gió không được nhỏ hơn 1,2m;

3. Đối với dây thông tin, tín hiệu cấp I, cột của dây điện lực vượt qua phải dùng loại cột néo, các pha của dây điện lực phải mắc kép trên 2 sứ cách điện.

Điều 18. Cho phép đường dây truyền thanh và cáp thông tin đi chung cột với đường dây hạ áp với điều kiện sau:

1. Được sự thỏa thuận của đơn vị quản lý đường dây điện lực;

2. Dây điện lực đi phía trên;

3. Khoảng cách thẳng đứng từ dây điện lực đến dây truyền thanh, cáp thông tin không được nhỏ hơn 1,5m;

4. Vỏ kim loại của cáp thông tin phải được nối đất, khoảng cách nối đất cách nhau không quá 250m. Điện trở nối đất không được lớn hơn 50W;

5. Dây truyền thanh, cáp thông tin được đặt trên xà, cách thân cột lớn hơn 20cm.

Điều 19. Đường dây hạ áp giao chéo với đường dây cao áp phải đảm bảo các điều kiện sau:

1. Dây cao áp phải đi phía trên, có tiết diện tối thiểu 35 mm2;

2. Khoảng cách an toàn thẳng đứng từ dây dưới cùng của đường dây cao áp đến dây trên cùng của đường dây hạ áp trong điều kiện không có gió không được nhỏ hơn quy định sau:

3. Tại khoảng giao chéo, chân sứ cách điện của đường dây hạ áp phải được nối đất.

Điều 20. Cho phép đường dây hạ áp đi chung cột với đường dây cao áp đến 35kV với điều kiện sau:

1. Được sự thoả thuận của đơn vị quản lý đường dây cao áp;

2. Dây cao áp phải đi phía trên, có tiết diện tối thiểu 35 mm2;

3. Khoảng cách thẳng đứng từ dây cao áp đến dây hạ áp không được nhỏ hơn 2,5 m;

4. Chân sứ cách điện của đường dây hạ áp phải được nối đất;

5. Dây hạ áp được đặt trên xà, cách thân cột lớn hơn 20 cm.

Điều 21. Đường dây hạ áp đi gần hoặc đi song song với đường dây cao áp, đường dây thông tin, tín hiệu thì khoảng cách ngang giữa chúng không được nhỏ hơn chiều cao của cột cao nhất, trong điều kiện chật hẹp không được nhỏ hơn 5 m.

Mục 5: KỸ THUẬT AN TOÀN TRONG LẮP ĐẶT VÀ GHI CHỈ SỐ CÔNG TƠ:

Điều 22. Công tơ điện có thể đặt trong nhà, ngoài nhà hoặc treo trên cột với tiêu chuẩn kỹ thuật an toàn sau:

1. Độ cao treo công tơ trên tường (trong nhà hoặc ngoài nhà) từ 1,7m đến 2,5m; treo trên cột từ 2,5m đến 4m.

2. Nếu công tơ treo trên tường ngoài nhà hoặc treo trên cột thì nhất thiết phải có hộp bảo quản chống mưa, nắng. Hộp công tơ phải đảm bảo độ kín, tránh nước mưa dột hoặc hắt vào công tơ.

3. Mỗi cột không được treo quá 4 hộp công tơ, mỗi hộp không quá 6 công tơ. Chiều ngang của hộp công tơ treo trên cột không được quá 80cm. Không hạn chế chiều ngang đối với hộp công tơ treo trên tường.

4. Vỏ hộp công tơ bằng kim loại phải được nối đất an toàn. Trị số điện trở nối đất không lớn hơn 50W.

Điều 23. Khi treo, tháo công tơ đều phải cắt điện rồi mới được thực hiện. Những đầu dây còn lại sau khi tháo công tơ phải lấy băng cách điện bọc kín lại. Trong trường hợp cần kiểm tra công tơ và các mạch đo lường có thể được phép không cắt điện nhưng công nhân thực hiện công việc này phải được huấn luyện về chuyên môn, khi làm việc phải có  người.

Điều 24.

1. Nhân viên ghi chỉ số công tơ chỉ được làm nhiệm vụ đọc và ghi chỉ số. Nếu có nghi ngờ công tơ hư hỏng, sai sót phải báo cho người có trách nhiệm biết để lập phiếu đi kiểm tra, xử lý. Cấm nhân viên đi ghi chỉ số công tơ tự ý tháo lắp, sửa chữa, hiệu chỉnh công tơ cũng như hệ thống đo đếm khác.

2. Khi trèo cao để ghi chỉ số công tơ phải có thang hoặc có vật kê chắc chắn. Nếu trèo cột phải có dây lưng an toàn và phải luôn chú ý tránh va chạm vào những dây điện ở xung quanh hộp đặt công tơ.

Mục 6: NỐI ĐẤT:

Điều 25.

1. Trong lưới điện hạ áp nông thôn, yêu cầu nối đất lặp lại cho dây trung tính là bắt buộc. Các vị trí yêu cầu đặt nối đất lặp lại là:

a/ Tại khu vực thưa dân cư, trung bình từ 400 đến 500m đặt một bộ.

b/ Tại các khu vực đông dân cư, trung bình từ 20 đến 250m đặt một bộ.

c/ Tại các vị trí rẽ nhánh, néo cuối, giao chéo với đường dây cao áp và tại các vị trí đường dây hạ áp đi chung cột với đường dây cao áp.

2. Đối với đường dây hạ áp đi độc lập, trị số điện trở nối đất lặp lại không được lớn hơn 50W.

3. Đối với đường dây hạ áp đi trong khu vực dân cư không có các cây cao, các nhà cao tầng, các ống khói công nghiệp, đường dây dễ bị sét đánh trực tiếp, trị số điện trở nối đất tại khu vực này không được lớn hơn 30W.

4. Đối với đường dây hạ áp đi chung cột với đường dây cao áp, trị số điện trở nối đất phải đảm bảo yêu cầu như đối với đường dây cao áp.

Điều 26. Vỏ kim loại của các động cơ, thiết bị điện phải được nối với dây trung tính (nối không). Khi có điện truyền ra vỏ máy thì cầu chì hoặc áp-tô-mát phải tự động cắt động cơ, thiết bị điện bị hư hỏng

Điều 27.

1. Tiết diện tối thiểu của cọc tiếp đất, dây tiếp đất được quy định như sau :

2. Với cùng loại vật liệu dẫn điện, đối với phụ tải ba pha cân bằng (lộ cấp điện cho động cơ 3 pha, trạm bơm) cho phép tiết diện dây trung tính bằng 50% tiết diện dây pha (ví dụ: cáp 3x50+1x25). Đối với phụ tải ba pha không cân bằng (lộ cấp điện cho cụm dân cư chiếu sáng, sinh hoạt) tiết diện tối thiểu của dây trung tính bằng 70% tiết diện dây pha. Đối với phụ tải một pha một trung tính, tiết diện dây trung tính phải bằng tiết diện dây pha.

Điều 28.

1. Trong mạch điện ba pha bốn dây, cấm đặt thiết bị đóng cắt (áp-tô-mát, cầu dao, cầu chì) trên dây trung tính.

2. Trong mạch điện một pha một trung tính, cầu chì và công tắc đơn phải đặt trên dây pha (dây lửa). Cấm đặt cầu chì, công tắc đơn trên dây trung tính. Cho phép đặt áp-tô-mát, cầu dao 2 cực để đóng cắt đồng thời cả 2 dây.

Điều 29. Chỗ nối dây tiếp đất với cọc tiếp đất phải được hàn chắc chắn. Dây tiếp đất bắt vào vỏ thiết bị, bắt vào kết cấu công trình hoặc nối giữa các dây tiếp đất với nhau có thể bắt bằng bu lông hoặc hàn. Cấm nối bằng cách vặn xoắn.

Điều 30.

1. Đo điện trở nối đất lặp lại ở lưới điện hạ áp nông thôn theo chu kỳ 3 năm 1 lần.

2. Kiểm tra an toàn định kỳ lưới điện (để phát hiện hiện tượng xói lở móng; nghiêng cột; độ võng của dây; cột gỗ bị mối, mục; cây phát triển xâm phạm vào hành lang) phải được thực hiện 3 tháng 1 lần.

3. Kiểm tra an toàn đột xuất lưới điện được thực hiện sau mỗi đợt giông bão, lũ lụt, động đất, cháy rừng.

4. Kết quả đo và xử lý khiếm khuyết sau mỗi lần kiểm tra được ghi vào sổ theo dõi và phải được lưu giữ trong hồ sơ công trình điện.

Chương 3::

AN TOÀN LAO ĐỘNG KHI LÀM VIỆC Ở LƯỚI ĐIỆN HẠ ÁP NÔNG THÔN

Mục 1: BIỆN PHÁP TỔ CHỨC:

Điều 31.

1. Mọi công việc sửa chữa điện trên đường dây trục, đường dây rẽ nhánh đều phải thực hiện theo phiếu công tác (xem phụ lục 2 về mẫu phiếu).

2. Nhóm công tác sửa chữa điện phải có ít nhất là 2 người.

3. Các trường hợp thay dây chảy ở cầu chì, thay bóng đèn chiếu sáng công cộng, kiểm tra đường dây nhưng không trèo lên cột quá độ cao 3m được thực hiện theo lệnh công tác nhưng phải ghi nội dung lệnh và người ra lệnh vào sổ theo dõi (xem phụ lục 3 về mẫu sổ lệnh công tác).

4. Cấm uống rượu, bia trước và trong khi làm việc.

Điều 32.

1. Phiếu công tác do trưởng đơn vị quản lý điện nông thôn cấp.

2. Phiếu phải được ghi rõ ở cả 2 phần: phiếu và cuống phiếu. Phiếu không được tẩy xoá, không được viết bằng bút chì. Người cấp phiếu phải ký vào phiếu trước khi tiến hành công việc.

3. Phiếu được giao cho người phụ trách công tác, cuống phiếu lưu tại nơi người cấp phiếu.

4. Sau khi hoàn thành công việc, người phụ trách công tác phải ghi tóm tắt kết quả và ký vào phiếu, trả phiếu cho người cấp phiếu. Trường hợp chưa hoàn thành khối lượng công việc theo thời gian ghi trong phiếu mà phải kéo dài qua ngày hôm sau thì người phụ trách công tác phải làm thủ tục với người cấp phiếu để xin gia hạn phiếu.

5. Phiếu phải được lưu giữ, sau 6 tháng mới được huỷ bỏ. Trường hợp xảy ra sự cố, tai nạn thì các phiếu công tác có liên quan phải được lưu giữ trong hồ sơ điều tra sự cố, tai nạn lao động của đơn vị.

Điều 33.

1. Trong thời gian làm việc, người phụ trách công tác phải giám sát mọi người trong tổ thực hiện nghiêm túc các biện pháp an toàn. Nếu phạm vi làm việc hẹp mà người phụ trách công tác có thể giám sát mọi người trong tầm mắt thì người phụ trách công tác được trực tiếp tham gia làm việc nhưng vẫn phải chịu trách nhiệm chính về việc giám sát an toàn.

2. Nếu phạm vi làm việc rộng, che khuất tầm nhìn, có nhiều nhóm công tác cùng làm việc thì người phụ trách công tác có thể phân công thêm nhóm trưởng để quản lý công việc trong nhóm. Người phụ trách công tác không trực tiếp tham gia làm việc mà phải đi lại kiểm tra công việc và giám sát việc chấp hành các biện pháp an toàn của các nhóm công tác.

3. Người phụ trách công tác có quyền đình chỉ công việc đối với những người vi phạm quy định an toàn trong lúc làm việc.

Điều 34. Khi phát hiện thấy hiện tượng không an toàn như trời đổ mưa giông, dụng cụ an toàn hư hỏng, cột có hiện tượng nghiêng hoặc các hiện tượng không an toàn khác, người phụ trách công tác cho ngừng toàn bộ công việc hoặc ngừng từng phần việc tuỳ theo tình hình cụ thể.

Điều 35. Khi người phụ trách công tác vắng mặt thì người cấp phiếu có quyền thay thế để chỉ đạo công việc. Nếu cả 2 vắng mặt thì phải ngừng toàn bộ công việc.

Điều 36. Khi xảy ra tai nạn chết người hoặc nhiều người bị tai nạn nặng có liên quan đến công tác quản lý điện nông thôn, trưởng đơn vị quản lý điện nông thôn phải thực hiện việc khai báo, điều tra tai nạn lao động theo quy định tại Thông tư liên tịch số 03/1998/TTLT/BLĐTBXH-BYT-TLĐLĐVN ngày 26 tháng 3 năm 1998 của Liên Bộ Lao động - Y tế - Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam.

Mục 2: BIỆN PHÁP KỸ THUẬT:

Điều 37.

1. Sửa chữa điện trên cột có nhiều mạch hạ áp thì phải cắt điện tất cả các mạch.

2. Sửa chữa điện trên đường dây hạ áp mắc chung cột với đường dây cao áp hoặc ở chổ giao chéo với đường dây cao áp phải thông báo cho đơn vị quản lý lưới điện cao áp biết và phải thực hiện các biện pháp an toàn như làm việc với đường dây cao áp.

3. Việc cắt điện phải thực hiện bằng cầu dao hoặc áp-tô-mát. Nếu cầu dao bố trí ở phía sau tủ bảng điện, ở trong hòm cầu dao thì phải mở nắp để kiểm tra, phải nhìn thấy rõ cả 3 lưỡi dao đã ở vị trí cắt.

4. Sau khi cắt điện xong phải treo ngay biển báo "CẤM ĐÓNG ĐIỆN-CÓ NGƯỜI ĐANG LÀM VIỆC" ở tay cầu dao hoặc áptômát vừa cắt.

5. Người phụ trách công tác phải kiểm tra việc cắt điện đúng với sơ đồ, khoá cửa tủ cầu dao hoặc cửa trạm (nếu có) và giữ chìa khoá.

Điều 38.

1. Tại nơi làm việc phải dùng bút thử điện kiểm tra không còn điện. Phải thử ở cả 3 pha và dây trung tính. Bút thử điện phải được kiểm tra trước ở nơi  có điện để chắc chắn bút làm việc tốt.

2. Sau khi thử và biết chắc chắn không còn điện phải đặt ngay tiếp đất di động. Dây tiếp đất di động phải là dây đồng mềm, nhiều sợi, tiết diện không được nhỏ hơn 16 mm2, được bọc cách điện trong suốt hoặc để trần, có 4 mỏ móc để đấu ngắn mạch 3 pha với dây trung tính. Cấm dùng dây kim loại nào khác có tiết diện tuỳ tiện để thay tiếp đất di động.

3. Vị trí đặt tiếp đất di động được thực hiện trước khu vực làm việc một khoảng cột, về phía có nguồn điện.

Điều 39.

1. Nguyên tắc đặt tiếp đất di động: Cầm vào cán cách điện của mỏ móc tiếp đất, đưa mỏ móc lên dây trung tính trước và sau đó lần lượt đưa các mỏ móc còn lại lên từng pha. Mỏ móc phải được bắt chặt với dây dẫn điện bằng lẫy hoặc bằng vít vặn chuyên dùng.

Trường hợp dây trung tính bị đứt hoặc khi làm việc có cắt rời dây trung tính thì phải tạo cực nối đất bổ sung bằng cách đóng một cọc sắt sâu xuống đất 1m và phải đấu một đầu dây với cực nối đất trước.

2. Tháo tiếp đất di động thì quy trình làm ngược lại: Tháo mỏ móc trên các dây pha trước, tháo trên dây trung tính sau cùng.

3. Sau khi đặt xong tiếp đất di động, người phụ trách công tác mới ra lệnh cho tổ công tác vào làm việc.

4. Chỉ có người phụ trách công tác mới có quyền ra lệnh lắp hoặc tháo tiếp đất di động.

Điều 40.

1. Trước khi kết thúc công việc, người phụ trách công tác phải trực tiếp kiểm tra đối chiếu với phiếu công tác về khối lượng công việc, kiểm tra dụng cụ, vật tư xem có còn để sót trên cột, trên dây không, sau đó cho tổ rút khỏi vị trí công tác. Việc tháo tiếp đất di động được thực hiện sau cùng.

2. Sau khi tháo tiếp đất di động phải coi như đường dây đã có điện, cấm người trèo lên cột, tiếp xúc với dây điện. người phụ trách công tác ra lệnh tháo các biển báo an toàn trên tay dao, áptômát và đóng điện đường dây theo quy định trong phiếu công tác, ghi nhận xét tóm tắt vào phiếu và trả phiếu cho người cấp phiếu.

Điều 41.

1. Làm việc trên cột ở độ cao từ 3 m trở lên phải đeo dây an toàn. Dây an toàn phải được mắc vào những vật cố định, chắc chắn. Định kỳ 6 tháng 1 lần phải thử dây an toàn bằng cách treo trọng lượng hoặc dùng thiết bị thử dây chuyên dùng. Trọng lượng thử là 225kg đối với dây cũ và 300kg đối với dây mới. Thời gian thử 5 phút. Sau khi thử, tổ trưởng phải kiểm tra khoá móc, đường chỉ xem có bị rạn nứt, biến dạng hoặc bị đứt chỉ không và phải ghi nhận xét vào sổ theo dõi thử dây an toàn. Chỉ dây an toàn nào được đánh dấu "tốt" và còn trong thời hạn thử mới được sử dụng.

2. Nếu làm việc trên thang thì thang phải cắc chắn. Đặt thang trên sàn trơn thì phải có người giữ chân thang. Làm việc trên mái nhà dốc hoặc khi phải leo ra cành cây để phát quang tuyến thì phải dùng dây chão bảo hiểm, một đầu dây buộc vào chỗ chắc chắn, một đầu buộc ngang bụng.

3. Cấm đi dép lê, đi guốc trong lúc làm việc.

4. Phải mặc quần áo dài, cài cúc cổ tay áo và đội mũ bảo hiểm chống chấn thương sọ não (mũ nhựa cứng)

5. Khi có mưa giông, nước chảy thành dòng không được tiến hành bất kỳ công việc gì trên đường dây và trên thiết bị điện ngoài trời.

Điều 42. Khi làm việc trên cao ở khu vực có người đi lại thì phải đặt rào chắn để phòng chống rơi kìm, búa và các vật nặng vào người đi dường. Khi tiến hành các công việc mà có khả năng gây mất an toàn cho các phương tiện giao thông như tháo dây, thay sứ ở khoảng cột vượt đường ô tô, vượt sông có tàu thuyền qua lại thì phải cử người cảnh giới cách chỗ làm việc khoảng 100m về cả 2 phía. Người cảnh giới cầm cờ đỏ (ban ngày) hoặc đèn đỏ (ban đêm) để báo tín hiệu.

Điều 43. Trường hợp làm việc ở nhánh rẽ, để giảm thời gian cắt điện gây ảnh hưởng đến nhiều hộ dùng điện trên đường trục chính, cho phép tạm cắt điện để gỡ lèo vào nhánh rẽ. Lèo gỡ ra phải được cuốn gọn lại và buộc vào điểm chắc chắn, cách xa đường trục trên 30cm. Sau khi làm xong phải cắt điện, đấu lại lèo như cũ.

Chương 4::

AN TOÀN ĐIỆN SINH HOẠT Ở NÔNG THÔN

Mục I:  LẮP ĐẶT ĐIỆN TRONG NHÀ:

Điều 44.

1. Dây dẫn điện trong nhà không được dùng dây trần mà phải dùng dây có bọc cách điện chất lượng tốt.

2. Tiết diện dây dẫn điện phải chọn sao cho đủ khả năng tải dòng điện đến các dụng cụ điện, có tính đến khả năng phát triển phụ tải sau này. Cấm dùng dây có tiết diện nhỏ cho thiết bị có công suất lớn để tránh cháy dây, có thể gây tai nạn hoặc cháy nhà (xem phụ lục 4 về tính toán và chọn tiết diện dây).

Điều 45.

1. Dây dẫn điện điện xuyên tường vào nhà phải đặt trong ống nhựa hoặc ống sứ bảo vệ, không để nước mưa đọng lại trong ống hoặc chảy theo ống vào nhà.

2. Tại đầu hồi của nhà có thể dùng giá đỡ bắt chặt vào tường để đỡ dây điện vào nhà. Khoảng cách từ sứ trên giá đỡ đến mặt đất không được nhỏ hơn 3,5m.

Điều 46.

1. Các nhánh rẽ từ sau công tơ về nhà đều phải đặt cầu chì hoặc áptômát.

2. Cầu dao, cầu chì hoặc áptômát tổng trong gia đình phải đặt ở nơi khô ráo, gần cửa chính ra vào để khi cần thiết là cắt điện được toàn bộ trong gia đình.

Điều 47.

1. Khi mắc điện, dây điện lấy từ dây pha qua cầu chì hoặc áptômát rồi mới vào ổ cắm và công tắc đèn, quạt hoặc các thiết bị khác. Khi rút cầu chì kiểm tra thì phía đầu cực nối vào nguồn phải có điện, phía nối vào ổ cắm và công tắc đi ra đèn, quạt hoặc các thiết bị khác phải mất điện. Kiểm tra bằng bút thử điện ở cả hai lỗ ổ cắm đều không có điện.

2. Dòng điện định mức của cầu chì, áptômát phải chọn phù hợp với công suất thiết bị. Khi có chạm chập gây ngắt mạch hoặc khi quá tải vượt 1,3 dòng điện định mức thì cầu chì hoặc áptômát phải tác động sau một thời gian nhất định. (xem phụ lục 5 về bảng tính sẵn chọn dây chảy cầu chì và bảng tiêu chuẩn chỉnh định thời gian tác động của áptômát).

3. Cầu dao và cầu chì phải có nắp đậy an toàn để tránh người vô ý chạm vào điện. Cấm dùng giấy bạc, dây đồng, dây thép có tiết diện tuỳ tiện để thay dây chảy cầu chì.

Điều 48.

1. Lắp đặt dây dẫn trong nhà có thể dùng sứ kẹp, puli sứ, luồn dây trong ống nhựa bảo vệ hoặc đi ngầm trong tường xây.

2. Nếu dùng sứ kẹp hoặc puli sứ thì khoảng cách giữa hai sứ không được quá 0,7m. Khoảng cách giữa dây và tường nhà, trần nhà, cột, kèo là 1cm.

3. Khi nối dây dẫn điện phải nối so le và quấn băng cách điện ngoài mối nối.

4. Đường dây điện ngầm trong tường không được có mối nối và phải dùng dây bọc có 2 lớp cách điện thật tốt. Không kéo dây chéo qua tường để đề phòng đóng đinh phải dây điện gây sự cố, tai nạn.

Điều 49.

1. Nếu trong gia đình có trẻ nhỏ hoặc nền nhà có khả năng bị úng ngập nước thì dây điện, bảng điện, ổ cắm điện phải được đặt trên cao, cách nền nhà tối thiểu 1,4m.

2. Không lắp đặt bảng điện, ổ cắm, công tắc ở những nơi ẩm ướt, mưa hắt.

3. Khi chân tay ướt, đi chân trần thì không được thao tác cầm hoặc rút phích điện, thay dây chảy cầu chì, đóng cắt cầu dao.

4. Cấm những người không có trách nhiệm tự ý trèo lên cột điện để sửa chữa hoặc làm bất cứ việc gì, kể cả khi đường dây dây trục đã mất điện.

5. Khi thấy dây dẫn điện trong nhà bị sờn, thiết bị điện trong nhà bị hư hỏng phải cắt điện và sửa chữa ngay để tránh người vô ý bị điện giật.

Mục 2: LẮP ĐẶT THUỶ ĐIỆN CỰC NHỎ:

Điều 50.

1. Thuỷ điện cực nhỏ (thuỷ điện mini) là những máy dùng sức nước để phát điện, tự cung tự cấp điện cho gia đình, có công suất đến 1000w/tổ máy.

2. UBND xã có trách nhiệm thống kê và quản lý số hộ dân có thuỷ điện cực nhỏ nhằm mục đích:

a/ Hướng dẫn, kiểm tra việc lắp đặt máy, kéo đường dây dẫn điện đảm bảo an toàn, phòng chống tai nạn cho người và gia súc.

b/ Không làm ảnh hưởng tới các công trình thuỷ lợi, thuỷ nông.

c/ Định kỳ báo cáo UBND huyện để quản lý và hướng dẫn khi cần thiết.

Điều 51. Đường dây dẫn điện từ máy phát thuỷ điện cực nhỏ về gia đình phải đảm bảo tiêu chuẩn kỹ thuật sau:

1. Dây dẫn phải dùng dây bọc cách điện, tiết diện tối thiểu là 2,5 mm2. Tất cả các chỗ nối dây đều phải bọc cách điện. Cấm sử dụng dây trần.

2. Cột đỡ dây điện có thể dùng cột gỗ loại có thớ dọc hoặc cột tre già. khoảng cách cột không dài quá 20m. Cột không được chắp nối. Độ sâu chôn cột không được nhỏ hơn 12% chiều cao cột. Không dùng những cột bị mục, ải, bị sâu mọt có khả năng gẫy ngang cột.

3. Khoảng cách an toàn thẳng đứng từ dây dẫn điện đến mặt đất tại chỗ võng nhất không được nhỏ hơn 2,5m; đến mặt đường có ôtô đi lại không được nhỏ hơn 5m.

4. Cột đỡ dây điện vượt đường ôtô phải chắc, khoẻ hơn các cột khác. Đường kính tối thiểu của cột vượt đường ôtô là 10cm. Cột phải cách mép đường ôtô tối thiểu là 1m. Dây điện vượt đường ôtô không được có mối nối.

5. Phải phát quang những cành cây dọc tuyến dây điện để khi có gió bão, cành cây không đập vào gây đứt dây điện.

Điều 52.

1. Chủ sở hữu thuỷ điện cực nhỏ có trách nhiệm:

a/ Thường xuyên kiểm tra hệ thống đường dây dẫn điện của mình. Khi thấy đứt dây, đổ cột phải cắt điện và sửa chữa ngay, thấy cột có hiện tượng bị mối, mục phải thay ngay.

b/ Nếu để đường dây thiếu an toàn gây tai nạn cho người, thiệt hại tài sản của tổ chức, cá nhân khác thì chủ sở hữu thuỷ điện cực nhỏ sẽ phải bồi thường thiệt hại hoặc chịu trách nhiệm hình sự theo quy định của pháp luật.

2. UBND xã có quyền lập biên bản và đình chỉ các hộ gia đình sử dụng thuỷ điện cực nhỏ nếu thấy các hộ này không tuân thủ các quy định về an toàn hoặc tự ý chặn dòng chảy để lắp đặt máy gây ảnh hưởng tới các công trình thuỷ nông, thuỷ lợi khác.

3. Sở Công nghiệp tỉnh có trách nhiệm tuyên truyền, hướng dẫn và tổ chức kiểm tra an toàn đối với các địa phương trong tỉnh có thuỷ điện cực nhỏ.

Mục 3: MỘT SỐ ĐIỀU CẤM:

Điều 53. Để phòng tránh sự cố và tai nạn điện, mọi người dân đều có trách nhiệm thực hiện nghiêm chỉnh những quy định sau:

1. Cấm những người không có nhiệm vụ trèo lên cột điện hoặc đột nhập vào trạm điện để làm bất cứ việc gì.

2. Cấm các hành vi có thể gây tai nạn cho người và gia súc như:

a/ Dùng điện để bắt cá, bẫy chuột, bẫy trộm;

b/ Phơi quần áo, đồ dùng lên dây điện;

c/ Dùng điện bằng cách lấy điện một pha, còn dây nguội đấu xuống giếng, xuống ao, vào đường ống nước;

d/ Thả diều, đá bóng ở gần đường dây điện.

3. Cấm các hành vi có thể gây hư hỏng công trình lưới điện như:

a/ Bắn chim đậu trên dây điện, trạm điện;

b/ Quăng, ném bất kỳ vật gì lên đường dây điện, trạm điện;

c/ Tháo gỡ dây chằng néo, dây tiếp đất của cột;

d/ Đào đất gây lún sụt móng cột điện;

đ/ Lợi dụng cột điện để làm nhà, lều quán bán hàng, buộc trâu bò hoặc gia súc khác.

4. Cấm đến gần chỗ dây điện bị đứt, cột điện bị đổ và tự ý thu dọn khi chưa có ý kiến của người phụ trách điện thông báo đã cắt điện.

5. Cấm để cành cây, dây leo của gia đình phát triển vi phạm khoảng cách an toàn đường dây điện. Khi phát quang tuyến phải chú ý không để cây đổ vào đường dây điện.

Chương 5::

TỔ CHỨC THỰC HIỆN

Điều 54.

1. Cục Kiểm tra giám sát kỹ thuật an toàn công nghiệp-Bộ Công nghiệp chịu trách nhiệm hướng dẫn, kiểm tra, đôn đốc thực hiện Quy định này.

2. Sở Công nghiệp địa phương có trách nhiệm:

a/ Hướng dẫn, kiểm tra, xử lý những vi phạm an toàn điện nông thôn trên địa bàn của tỉnh.

b/ Chủ trì hoặc phối hợp các cơ quan liên quan trong công tác:

• Huấn luyện, sát hạch về an toàn cho lãnh đạo đơn vị quản lý điện nông thôn;

• Tham gia nghiệm thu công trình lưới điện nông thôn;

• Tuyên truyền an toàn điện trong nhân dân;

• Điều tra các vụ tai nạn chết người trong quản lý, vận hành lưới điện nông thôn và các vụ tai nạn điện trong nhân dân khi có yêu cầu.

c/ Thống kê, báo cáo định kỳ và đột xuất về tình hình an toàn điện trong phạm vi khu vực phụ trách cho Bộ Công nghiệp và UBND tỉnh.

3. Điện lực tỉnh và các đơn vị quản lý điện nông thôn có trách nhiệm phổ biến, hướng dẫn để các tổ chức, cá nhân có liên quan biết và thực hiện nghiêm chỉnh Quy định này.

Điều 55. Trong quá trình thực hiện nếu có kiến nghị bổ sung, sửa đổi đề nghị gửi về Bộ Công nghiệp.