Cỏ Mỹ là chất gây nghiện tổng hợp nguy hiểm, thường được ngụy trang dưới dạng thảo mộc và dễ bị nhầm lẫn với các loại cây hợp pháp. Việc sử dụng cỏ Mỹ không chỉ gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe mà còn có thể bị xử lý theo quy định pháp luật về phòng, chống ma túy. Trong một số trường hợp, người sử dụng cỏ Mỹ có thể bị áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc nếu đủ điều kiện luật định.
1. Người sử dụng cỏ Mỹ có bị đưa đi cai nghiện bắt buộc không?
Điều 32 và Điều 33 Luật Phòng, chống ma túy 2021 quy định như sau:
Điều 32. Đối tượng bị áp dụng biện pháp xử lý hành chính đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc
Người nghiện ma túy từ đủ 18 tuổi trở lên bị áp dụng biện pháp xử lý hành chính đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc theo quy định của Luật Xử lý vi phạm hành chính khi thuộc một trong các trường hợp sau đây:1. Không đăng ký, không thực hiện hoặc tự ý chấm dứt cai nghiện ma túy tự nguyện;
2. Trong thời gian cai nghiện ma túy tự nguyện bị phát hiện sử dụng trái phép chất ma túy;
3. Người nghiện ma túy các chất dạng thuốc phiện không đăng ký, không thực hiện hoặc tự ý chấm dứt điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế hoặc bị chấm dứt điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế do vi phạm quy định về điều trị nghiện;
4. Trong thời gian quản lý sau cai nghiện ma túy mà tái nghiện.
Điều 33. Cai nghiện ma túy cho người từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi
1. Người nghiện ma túy từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi bị đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc khi thuộc một trong các trường hợp sau đây:a) Không đăng ký, không thực hiện hoặc tự ý chấm dứt cai nghiện ma túy tự nguyện;
b) Trong thời gian cai nghiện ma túy tự nguyện bị phát hiện sử dụng trái phép chất ma túy;
c) Người nghiện ma túy các chất dạng thuốc phiện không đăng ký, không thực hiện hoặc tự ý chấm dứt điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế hoặc bị chấm dứt điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế do vi phạm quy định về điều trị nghiện.
2. Người nghiện ma túy từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi bị đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc có trách nhiệm sau đây:
a) Tuân thủ các quy định về cai nghiện ma túy bắt buộc, nội quy, quy chế và chịu sự quản lý, giáo dục, điều trị của cơ sở cai nghiện bắt buộc;
b) Tham gia các hoạt động điều trị, chữa bệnh, giáo dục, tư vấn, học văn hóa, học nghề, lao động trị liệu và các hoạt động phục hồi hành vi, nhân cách.
3. Thời hạn cai nghiện ma túy bắt buộc đối với người nghiện ma túy từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi là từ đủ 06 tháng đến 12 tháng.
4. Việc đưa người nghiện ma túy từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi vào cơ sở cai nghiện bắt buộc do Tòa án nhân dân cấp huyện quyết định và không phải là biện pháp xử lý hành chính.
5. Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định trình tự, thủ tục Tòa án nhân dân xem xét, quyết định việc đưa người nghiện ma túy từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi vào cơ sở cai nghiện bắt buộc.
Theo quy định trên, người sử dụng cỏ Mỹ nếu bị xác định là người nghiện ma túy thì có thể bị áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc. Việc đưa đi cai nghiện không căn cứ vào tên loại chất gây nghiện cụ thể mà dựa trên hành vi sử dụng trái phép và tình trạng nghiện được xác định bởi cơ quan có thẩm quyền. Cơ quan chức năng sẽ căn cứ vào độ tuổi, mức độ vi phạm và thái độ hợp tác của người nghiện để quyết định hình thức cai nghiện phù hợp.
Tình huống giả định
Nguyễn Đức Hưng, 19 tuổi, sống tại huyện Hóc Môn (TP.HCM), bị Công an xã phát hiện nhiều lần sử dụng cỏ Mỹ tại nhà trọ và có biểu hiện lệ thuộc chất ma túy. Gia đình từng khuyên Hưng đi cai nghiện tự nguyện nhưng Hưng không hợp tác, nhiều lần bỏ dở điều trị giữa chừng. Tháng 6/2025, sau khi bị phát hiện tiếp tục sử dụng trái phép cỏ Mỹ, Hưng bị lập hồ sơ xác định là người nghiện ma túy và bị UBND huyện ra quyết định áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc theo quy định tại Điều 32 Luật Phòng, chống ma túy 2021.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
2. Người đang cai nghiện bắt buộc được thăm gặp người thân bao lâu một lần?
Điều 69 Nghị định 116/2021/NĐ-CP quy định như sau:
Điều 69. Chế độ thăm gặp người thân, nhận, gửi thư, nhận tiền, quà của người cai nghiện
Người cai nghiện được thăm gặp người thân tại phòng thăm gặp của cơ sở cai nghiện bắt buộc, một tuần một lần, mỗi lần không quá 02 giờ và tối đa không quá 03 thân nhân. Trường hợp gặp lâu hơn phải được Giám đốc cơ sở đồng ý, tối đa không quá 04 giờ.
Người cai nghiện có vợ hoặc chồng được xem xét cho gặp tại phòng riêng một lần mỗi tháng, thời gian tối đa 48 giờ cho một lần gặp.Cơ sở cai nghiện xây dựng quy chế thăm gặp theo hướng dẫn của Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội.
Người cai nghiện được nhận và gửi thư, nhận tiền, quà (trừ các chất cấm). Tiền hoặc giấy tờ có giá phải gửi vào bộ phận lưu ký và sử dụng theo quy chế nội bộ.
Theo quy định này, người đang chấp hành cai nghiện bắt buộc có quyền duy trì liên lạc và thăm gặp người thân trong giới hạn quy định, đảm bảo nhu cầu kết nối gia đình, động viên tinh thần trong quá trình điều trị. Cơ sở cai nghiện có trách nhiệm tổ chức địa điểm, thời gian thăm gặp hợp lý và quản lý chặt chẽ việc gửi nhận thư từ, quà tặng nhằm đảm bảo an ninh, trật tự nội bộ.
Tình huống giả định
Tháng 5/2025, anh Phan Hoàng Dũng đang cai nghiện bắt buộc tại Cơ sở cai nghiện số 2 tỉnh Đồng Nai. Gia đình anh Dũng, gồm mẹ ruột, vợ và con gái, đăng ký thăm gặp vào chiều thứ bảy hằng tuần. Theo quy định tại cơ sở, mỗi buổi thăm gặp kéo dài tối đa 2 giờ, được tổ chức tại khu riêng có cán bộ quản lý giám sát. Trong một lần vợ anh Dũng từ TP.HCM về muộn và xin gặp riêng để trao đổi chuyện gia đình, giám đốc cơ sở đã đồng ý cho gặp riêng tại phòng dành cho vợ/chồng trong thời gian 24 giờ theo quy định.
Việc tổ chức thăm gặp được tiến hành đúng theo nội quy, vừa đảm bảo quyền của người đang cai nghiện, vừa duy trì sự ổn định và kỷ luật trong cơ sở điều trị.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
Kết luận
Người sử dụng cỏ Mỹ có thể bị đưa đi cai nghiện bắt buộc nếu bị xác định là người nghiện ma túy và thuộc các trường hợp pháp luật quy định. Trong thời gian cai nghiện bắt buộc, người đó vẫn được bảo đảm quyền thăm gặp người thân mỗi tuần một lần tại phòng thăm gặp của cơ sở, với thời lượng và số lượng thân nhân được giới hạn rõ ràng.
