Lịch sử ra đời của máy ảnh Polaroid – Ảnh chụp lấy liền gây sốt toàn cầu

Trước khi điện thoại thông minh và máy ảnh kỹ thuật số thống trị, đã có một phát minh làm thay đổi hoàn toàn thói quen chụp ảnh, đó là Polaroid – máy ảnh chụp lấy liền. Chỉ trong vòng chưa đầy một phút, người dùng có thể cầm ngay bức ảnh trên tay, thay vì chờ tráng rửa film trong phòng tối. Polaroid không chỉ là một thiết bị công nghệ, mà còn là biểu tượng văn hóa của cả một thế hệ, gắn liền với phong cách sống trẻ trung, sáng tạo và tự do.

1. Polaroid ra đời từ một câu hỏi hồn nhiên

Năm 1943, Edwin H. Land – nhà khoa học, doanh nhân người Mỹ, đồng thời là nhà sáng lập công ty Polaroid – đi dạo cùng cô con gái nhỏ. Khi ông chụp ảnh cho con, cô bé thắc mắc: “Bố ơi, tại sao con không được xem ảnh ngay bây giờ?”

Ảnh: Edwin H. Land và con gái

Câu hỏi tưởng chừng đơn giản ấy đã khơi dậy trong Land ý tưởng tạo ra một loại máy ảnh cho phép người dùng nhìn thấy kết quả ngay lập tức. Ông cùng các cộng sự bắt tay nghiên cứu và chỉ 5 năm sau, năm 1948, Polaroid chính thức tung ra chiếc máy ảnh lấy liền đầu tiên – Polaroid Land Camera Model 95.

Ảnh: Máy ảnh lấy liền Polaroid Land Camera Model 95.

Sự kiện này tạo nên bước ngoặt trong lịch sử nhiếp ảnh khi mà ần đầu tiên, khái niệm “chụp ảnh và xem ngay” trở thành hiện thực.

2. Công nghệ đột phá phía sau Polaroid

Polaroid không giống bất kỳ loại máy ảnh film nào trước đó. Bí mật nằm ở công nghệ tráng rửa khép kín trong tấm phim.

• Mỗi tấm phim Polaroid chứa nhiều lớp hóa chất đặc biệt.

• Khi bức ảnh được chụp, phim đi qua cặp trục lăn của máy, các túi hóa chất trên phim sẽ bị ép vỡ, hóa chất lan đều trên bề mặt, khởi động quá trình tráng rửa ngay bên trong phim.

• Chỉ sau khoảng 60 giây, hình ảnh hiện lên đầy đủ màu sắc và người dùng có thể cầm ngay bức ảnh vừa chụp.

So với việc phải mang film đến phòng tối, sử dụng hóa chất phức tạp để tráng rửa, Polaroid thật sự giống như một “phép màu công nghệ” trong mắt công chúng những năm 1950.

3. Thời kỳ hoàng kim của Polaroid

Trong giai đoạn 1950s–1970s, Polaroid đạt đến đỉnh cao. Hàng triệu chiếc máy được bán ra khắp thế giới.

• SX-70 (1972) là biểu tượng: đây là chiếc máy Polaroid gập gọn đầu tiên, sử dụng phim màu, có thiết kế sang trọng và tinh tế. Nó nhanh chóng trở thành thứ phải có trong giới trẻ Mỹ.
  

• Polaroid hiện diện ở khắp nơi: trong gia đình, các bữa tiệc sinh nhật, du lịch, thậm chí trong cả lĩnh vực thương mại và thời trang.

Polaroid không chỉ là công cụ chụp ảnh, mà còn trở thành một phần của đời sống xã hội, tạo ra những ký ức tức thì nơi mọi người có thể cầm bức ảnh trên tay chỉ sau vài chục giây.

4. Suy thoái trong kỷ nguyên kỹ thuật số

Bước sang thập niên 1990, máy ảnh kỹ thuật số xuất hiện và nhanh chóng phổ biến. Người dùng không còn cần Polaroid để có ảnh ngay, vì ảnh số có thể xem trực tiếp trên màn hình LCD.

• Chi phí film Polaroid cao, trong khi ảnh số gần như miễn phí.

• Ảnh kỹ thuật số dễ dàng in ra với chất lượng cao.

• Sự tiện lợi của thẻ nhớ và khả năng chia sẻ ảnh qua Internet khiến Polaroid mất dần sức hút.

Đến 2001, Polaroid chính thức tuyên bố phá sản. Dù sau này công ty tái cơ cấu và tiếp tục sản xuất một số dòng máy, nhưng thương hiệu Polaroid không còn giữ được vị thế huy hoàng như trước.

5. Polaroid trong kỷ nguyên hiện đại

Dù không còn là “ông vua công nghệ”, Polaroid đã hồi sinh như một biểu tượng văn hóa vintage.

• Giới trẻ, đặc biệt là Gen Z, xem Polaroid như một cách thể hiện phong cách sống “sống chậm”, khác biệt với ảnh số hiện đại.

• Các hãng máy ảnh như Fujifilm Instax phát triển mạnh mẽ dòng máy chụp lấy liền với thiết kế trẻ trung, dễ dùng, mang tinh thần Polaroid nhưng cải tiến công nghệ.

• Polaroid cũng cho ra mắt lại một số mẫu mới, phục vụ nhu cầu hoài niệm và sưu tầm.

Ngày nay, Polaroid không chỉ để chụp ảnh, mà còn là một trải nghiệm cảm xúc, khi mỗi tấm ảnh đều mang tính độc bản và gợi nhắc đến những kỷ niệm xưa.

6. Polaroid trong nghệ thuật và văn hóa đại chúng

Polaroid không chỉ phổ biến trong đời sống hàng ngày mà còn in đậm dấu ấn trong nghệ thuật.

• Nhiếp ảnh gia nổi tiếng Andy Warhol đã sử dụng Polaroid để ghi lại chân dung bạn bè và nhân vật nổi tiếng, sau đó biến chúng thành tác phẩm nghệ thuật Pop Art.
  

• Các nghệ sĩ đương đại khác cũng coi Polaroid như một chất liệu sáng tạo, bởi sự ngẫu hứng và tính duy nhất của từng tấm ảnh.

• Polaroid xuất hiện dày đặc trong phim ảnh, âm nhạc, thời trang – từ bối cảnh phim Hollywood cho đến bìa album ca nhạc, tạo nên sức sống lâu dài trong văn hóa đại chúng.
  

7. Timeline lịch sử Polaroid

• 1943 – Ý tưởng nảy sinh từ một câu hỏi ngây thơ
  Trong một buổi dạo chơi, Edwin Land – nhà sáng lập Polaroid – chụp ảnh cho con gái. Khi cô bé hỏi: “Tại sao con không được xem ảnh ngay bây giờ?”, ông bắt đầu ấp ủ ý tưởng về một chiếc máy ảnh có thể cho ra ảnh tức thì. Đây là khởi đầu cho cuộc cách mạng Polaroid.

• 1948 – Ra mắt Polaroid Land Camera Model 95
  Sau 5 năm nghiên cứu, Land và công ty Polaroid cho ra đời chiếc máy ảnh lấy liền đầu tiên. Model 95 có thể tạo ra ảnh chỉ sau khoảng 1 phút. Sự kiện này gây chấn động thế giới nhiếp ảnh, mở ra một kỷ nguyên hoàn toàn mới.

• 1950s–1960s – Thời kỳ bùng nổ toàn cầu
  Polaroid nhanh chóng trở thành sản phẩm công nghệ được yêu thích, với hàng triệu chiếc máy bán ra mỗi năm. Máy xuất hiện trong các gia đình, buổi tiệc, chuyến du lịch… và trở thành một phần đời sống thường ngày. Polaroid được gọi là “máy ảnh của niềm vui tức thì”.

• 1972 – Ra đời SX-70 huyền thoại
  Polaroid giới thiệu SX-70, dòng máy có thiết kế gập gọn, sử dụng phim màu. Đây là một trong những sản phẩm mang tính biểu tượng nhất, vừa tiện dụng, vừa mang tính thẩm mỹ. SX-70 không chỉ thay đổi diện mạo công nghệ mà còn trở thành một món đồ thời thượng trong giới trẻ Mỹ và châu Âu.

• 1990s – Suy thoái trước làn sóng kỹ thuật số
  Máy ảnh số dần phổ biến, cho phép người dùng xem ảnh ngay trên màn hình LCD và lưu hàng nghìn tấm ảnh trong thẻ nhớ. Polaroid mất lợi thế độc quyền “ảnh tức thì”, trong khi chi phí film cao khiến người tiêu dùng quay lưng. Đây là giai đoạn Polaroid bắt đầu đi xuống.

• 2001 – Polaroid phá sản
  Không thể cạnh tranh với công nghệ mới, Polaroid chính thức nộp đơn phá sản. Dù công ty được tái cấu trúc, nhưng thời kỳ hoàng kim của Polaroid đã khép lại.

• 2010s–nay – Hồi sinh như một biểu tượng hoài niệm
  Trong kỷ nguyên mạng xã hội và nhiếp ảnh số, Polaroid quay trở lại dưới dạng thương hiệu retro, phục vụ nhu cầu sưu tầm và phong cách sống vintage. Giới trẻ Gen Z coi Polaroid là trải nghiệm sáng tạo khác biệt với ảnh số. Cùng thời gian này, Fujifilm Instax cũng nổi lên, tiếp nối tinh thần “ảnh lấy liền” nhưng với công nghệ hiện đại hơn, tạo nên một làn sóng mới toàn cầu.

8. Vì sao Gen Z mê Polaroid?

Dù ra đời cách đây hơn 70 năm, Polaroid vẫn giữ được sức hút mạnh mẽ đối với thế hệ Gen Z – những người sinh ra và lớn lên trong kỷ nguyên kỹ thuật số. Lý do nằm ở nhiều yếu tố văn hóa và tâm lý:

• Phong cách retro, hoài niệm:
  Trong khi ảnh số quá hoàn hảo và phổ biến, ảnh Polaroid lại mang vẻ “vintage” độc đáo với sắc màu trầm, hạt film tự nhiên, tạo cảm giác hoài cổ. Điều này khiến Polaroid trở thành một “chất liệu nghệ thuật” cho Gen Z thể hiện phong cách cá nhân.

• Tính độc bản của mỗi bức ảnh:
  Mỗi tấm ảnh Polaroid là duy nhất, không thể sao chép giống hệt, khác hẳn với hàng nghìn bức ảnh số trên điện thoại. Sự “không hoàn hảo” đó lại trở thành giá trị, vì nó gắn liền với khoảnh khắc duy nhất trong đời.

• Sống chậm và tận hưởng khoảnh khắc:
  Với Polaroid, người chụp chỉ có số lượng film giới hạn. Điều này buộc họ phải suy nghĩ kỹ trước khi bấm máy, giúp quá trình chụp ảnh trở thành một trải nghiệm trọn vẹn, mang tính “sống chậm” – một điều mà giới trẻ ngày nay đang tìm kiếm để cân bằng với nhịp sống số hóa quá nhanh.

• Tính biểu tượng trong lifestyle sáng tạo:
  Cầm một chiếc máy Polaroid, dán ảnh ngay lên tường, sổ tay hoặc album cá nhân đã trở thành một phần của lifestyle sáng tạo mà Gen Z yêu thích. Polaroid không chỉ là máy ảnh, mà còn là phụ kiện thời trang và biểu tượng phong cách sống.

Kết luận

Lịch sử ra đời của Polaroid là minh chứng cho sức mạnh của một ý tưởng đơn giản: rút ngắn khoảng cách giữa khoảnh khắc và ký ức. Từ câu hỏi ngây thơ của một đứa trẻ, Edwin Land đã tạo ra cuộc cách mạng làm thay đổi nhiếp ảnh toàn cầu.

Dù đã qua thời hoàng kim, Polaroid vẫn tồn tại như một biểu tượng hoài niệm và nghệ thuật, chứng minh rằng giá trị cảm xúc đôi khi quan trọng hơn cả công nghệ. Trong thế giới hiện đại, nơi ảnh số tràn ngập, một tấm ảnh Polaroid nhỏ bé vẫn mang giá trị nghệ thuật cao.