Lấy ý kiến và ký kết thỏa ước doanh nghiệp là việc toàn bộ lao động biểu quyết, chỉ khi trên 50% tán thành thì thỏa ước mới được ký kết.
Trong quan hệ lao động, thỏa ước lao động tập thể là văn bản có giá trị ràng buộc, phản ánh kết quả thương lượng giữa người lao động và người sử dụng lao động. Để bảo đảm tính dân chủ và minh bạch, pháp luật yêu cầu quá trình ký kết phải trải qua bước lấy ý kiến của tập thể lao động hoặc tổ chức đại diện. Đây là cơ chế quan trọng nhằm khẳng định sự đồng thuận và tăng tính khả thi trong thực thi thỏa ước.
1. Lấy ý kiến và ký kết thỏa ước lao động tập thể doanh nghiệp là gì?
Khoản 1 Điều 76 Bộ luật Lao động năm 2019 quy định như sau:
Điều 76. Lấy ý kiến và ký kết thỏa ước lao động tập thể
1. Đối với thỏa ước lao động tập thể doanh nghiệp, trước khi ký kết, dự thảo thỏa ước lao động tập thể đã được các bên đàm phán phải được lấy ý kiến của toàn bộ người lao động trong doanh nghiệp. Thỏa ước lao động tập thể doanh nghiệp chỉ được ký kết khi có trên 50% người lao động của doanh nghiệp biểu quyết tán thành.
...
Trong doanh nghiệp, thỏa ước lao động tập thể không thể do công đoàn và người sử dụng lao động tự quyết định, mà phải có sự tham gia của toàn thể người lao động. Quy trình lấy ý kiến giúp bảo đảm dân chủ, mọi thỏa thuận trước khi ký kết đều phản ánh đúng mong muốn chung. Việc yêu cầu trên 50% người lao động tán thành nhằm tạo sự đồng thuận, tránh trường hợp văn bản chỉ mang tính hình thức, không có sự ủng hộ của tập thể.
Tình huống giả định
-
Lấy ý kiến tập thể
Ngày 05/8/2025, Công đoàn cơ sở Công ty TNHH Minh Long tổ chức lấy ý kiến toàn bộ 800 lao động về dự thảo thỏa ước tăng lương và phúc lợi. Cuộc lấy ý kiến được tiến hành công khai, minh bạch tại hội trường công ty. -
Kết quả biểu quyết
Kết quả cho thấy có 600/800 người (chiếm 75%) đồng ý thông qua dự thảo thỏa ước. Tỷ lệ này vượt quá mức 50% theo quy định, đủ điều kiện để tiến hành ký kết. -
Ký kết thỏa ước
Ngày 10/8/2025, công đoàn và ban giám đốc chính thức ký thỏa ước lao động tập thể. Văn bản ngay sau đó được công bố rộng rãi cho toàn bộ lao động trong công ty.
Tình huống trên là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
2. Lấy ý kiến và ký kết thỏa ước lao động tập thể ngành là gì?
Khoản 2 Điều 76 Bộ luật Lao động năm 2019 quy định như sau:
Điều 76. Lấy ý kiến và ký kết thỏa ước lao động tập thể
...
2. Đối với thỏa ước lao động tập thể ngành, đối tượng lấy ý kiến bao gồm toàn bộ thành viên ban lãnh đạo của các tổ chức đại diện người lao động tại các doanh nghiệp tham gia thương lượng. Thỏa ước lao động tập thể ngành chỉ được ký kết khi có trên 50% tổng số người được lấy ý kiến biểu quyết tán thành.
Đối với thỏa ước lao động tập thể có nhiều doanh nghiệp, đối tượng lấy ý kiến bao gồm toàn bộ người lao động tại các doanh nghiệp tham gia thương lượng hoặc toàn bộ thành viên ban lãnh đạo của các tổ chức đại diện người lao động tại các doanh nghiệp tham gia thương lượng. Chỉ những doanh nghiệp có trên 50% số người được lấy ý kiến biểu quyết tán thành mới tham gia ký kết thỏa ước lao động tập thể có nhiều doanh nghiệp.
...
Với thỏa ước lao động tập thể ngành hoặc nhiều doanh nghiệp, việc lấy ý kiến không chỉ dừng lại trong phạm vi một công ty mà mở rộng ra toàn bộ các đơn vị tham gia thương lượng. Đối tượng lấy ý kiến có thể là người lao động hoặc ban lãnh đạo các tổ chức đại diện tùy theo hình thức thỏa ước. Quy định “trên 50% tán thành” bảo đảm sự đồng thuận đủ lớn, đồng thời giới hạn phạm vi áp dụng: chỉ những doanh nghiệp đạt tỷ lệ tán thành mới tham gia ký kết, tránh ép buộc những đơn vị không đồng ý.
Tình huống giả định
-
Tổ chức lấy ý kiến
Ngày 15/9/2025, Liên đoàn Lao động ngành Điện lực phối hợp với Hiệp hội Doanh nghiệp ngành tiến hành lấy ý kiến các tổ chức đại diện lao động tại 20 doanh nghiệp. Cuộc họp được tổ chức tập trung để bảo đảm minh bạch và thống nhất. -
Kết quả biểu quyết
Trong số 20 doanh nghiệp, có 15 đơn vị đạt trên 50% thành viên ban lãnh đạo tổ chức đại diện lao động tán thành dự thảo thỏa ước. 5 doanh nghiệp còn lại không đủ tỷ lệ đồng thuận nên không thuộc diện tham gia ký kết. -
Ký kết và áp dụng
Ngày 25/9/2025, thỏa ước lao động tập thể ngành được chính thức ký kết và áp dụng tại 15 doanh nghiệp đã đồng ý. Các doanh nghiệp không ký kết không bị ràng buộc bởi nội dung thỏa ước này.
Tình huống trên là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
3. Kết luận
Việc lấy ý kiến và ký kết thỏa ước lao động tập thể, dù ở cấp doanh nghiệp hay ngành, đều nhằm bảo đảm quyền lợi người lao động và sự đồng thuận của tập thể. Quy định “trên 50% tán thành” là cơ chế dân chủ, bảo đảm thỏa ước không chỉ là thỏa thuận hình thức mà phản ánh đúng nhu cầu thực tế. Khi được áp dụng, thỏa ước góp phần xây dựng quan hệ lao động ổn định và bền vững.
