Chính sách về lệ phí môn bài đang có sự điều chỉnh đáng chú ý nhằm giảm gánh nặng tài chính cho doanh nghiệp và hộ kinh doanh. Theo định hướng mới, lệ phí môn bài sẽ chính thức bị bãi bỏ để thúc đẩy môi trường kinh doanh minh bạch, công bằng hơn. Quy định này đã được xác lập tại các văn bản quan trọng của Trung ương và Quốc hội.
1. Thời điểm chính thức bãi bỏ lệ phí môn bài theo Nghị quyết 68-NQ/TW
Tại Nghị quyết 68-NQ/TW ngày 04/5/2025 của Bộ Chính trị, nội dung về bãi bỏ lệ phí môn bài được đề cập như sau:
Nghị quyết 68-NQ/TW
III- NHIỆM VỤ, GIẢI PHÁP
...
2. Đẩy mạnh cải cách, hoàn thiện, nâng cao chất lượng thể chế, chính sách, bảo đảm và bảo vệ hữu hiệu quyền sở hữu, quyền tài sản, quyền tự do kinh doanh, quyền cạnh tranh bình đẳng của kinh tế tư nhân và bảo đảm thực thi hợp đồng của kinh tế tư nhân
2.1. Đẩy mạnh cải cách, hoàn thiện, nâng cao chất lượng thể chế, chính sách
...
– Có cơ chế, chính sách đặc biệt hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa, bảo đảm theo nguyên tắc thị trường và tuân thủ các cam kết quốc tế; bãi bỏ lệ phí môn bài; miễn thuế thu nhập doanh nghiệp cho doanh nghiệp nhỏ và vừa trong 3 năm đầu thành lập; bố trí đủ nguồn lực từ ngân sách trung ương và ngân sách địa phương cho các chương trình, chính sách hỗ trợ doanh nghiệp, kết hợp huy động nguồn lực từ các quỹ đầu tư của các doanh nghiệp, hiệp hội doanh nghiệp, ngành hàng, viện nghiên cứu, trường đại học... Tăng cường vai trò của kinh tế tư nhân, doanh nhân trong tham gia góp ý, phản biện chính sách, bảo đảm thực chất, hiệu quả, minh bạch.
...
Nội dung trên cho thấy chủ trương bãi bỏ lệ phí môn bài đã được khẳng định tại một văn kiện có giá trị định hướng rất cao. Dù chưa được cụ thể hóa bằng mốc thời gian rõ ràng, nhưng đây là cơ sở quan trọng để các cơ quan lập pháp, hành pháp triển khai xây dựng quy định chi tiết trong thời gian tới. Việc xóa bỏ lệ phí môn bài sẽ giúp doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa, giảm bớt chi phí duy trì hoạt động, từ đó có thêm động lực để phát triển ổn định và bền vững.
Tình huống giả định
Công ty TNHH Thương mại Duy An được thành lập vào tháng 6/2025 tại TP. Cần Thơ, với vốn điều lệ là 2 tỷ đồng. Sau khi hoàn tất đăng ký kinh doanh, công ty nhận được thông báo từ Chi cục Thuế quận Ninh Kiều yêu cầu nộp lệ phí môn bài theo mức áp dụng cho doanh nghiệp có vốn điều lệ dưới 10 tỷ đồng. Giám đốc công ty, anh Trần Minh Duy, cho rằng mình được miễn lệ phí môn bài vì đã đọc Nghị quyết 68-NQ/TW của Bộ Chính trị có nội dung “bãi bỏ lệ phí môn bài”.
Tuy nhiên, khi làm việc với cơ quan thuế, anh được giải thích rằng Nghị quyết 68 mới mang tính định hướng chính sách. Vì chưa có văn bản pháp luật quy định rõ thời điểm chính thức bãi bỏ lệ phí môn bài nên doanh nghiệp vẫn phải nộp theo mức hiện hành cho đến khi có quy định cụ thể từ Chính phủ hoặc Quốc hội.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
2. Mức lệ phí môn bài hiện hành đối với doanh nghiệp và hộ kinh doanh
Điều 4 Nghị định 139/2016/NĐ-CP (được sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định 22/2020/NĐ-CP) quy định như sau:
Điều 4. Mức thu lệ phí môn bài
1. Mức thu lệ phí môn bài đối với tổ chức hoạt động sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ như sau:
a) Tổ chức có vốn điều lệ hoặc vốn đầu tư trên 10 tỷ đồng: 3.000.000 (ba triệu) đồng/năm;
b) Tổ chức có vốn điều lệ hoặc vốn đầu tư từ 10 tỷ đồng trở xuống: 2.000.000 (hai triệu) đồng/năm;
c) Chi nhánh, văn phòng đại diện, địa điểm kinh doanh, đơn vị sự nghiệp, tổ chức kinh tế khác: 1.000.000 (một triệu) đồng/năm.
Mức thu lệ phí môn bài đối với tổ chức hướng dẫn tại khoản này căn cứ vào vốn điều lệ ghi trong giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh hoặc ghi trong giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp hoặc ghi trong điều lệ hợp tác xã. Trường hợp không có vốn điều lệ thì căn cứ vào vốn đầu tư ghi trong giấy chứng nhận đăng ký đầu tư hoặc văn bản quyết định chủ trương đầu tư.
2. Mức thu lệ phí môn bài đối với cá nhân, nhóm cá nhân, hộ gia đình hoạt động sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ như sau:
a) Có doanh thu trên 500 triệu đồng/năm: 1.000.000 (một triệu) đồng/năm;
b) Có doanh thu trên 300 đến 500 triệu đồng/năm: 500.000 (năm trăm nghìn) đồng/năm;
c) Có doanh thu trên 100 đến 300 triệu đồng/năm: 300.000 (ba trăm nghìn) đồng/năm.
Doanh thu để làm căn cứ xác định mức thu lệ phí môn bài đối với cá nhân, nhóm cá nhân, hộ gia đình (trừ cá nhân cho thuê tài sản) là tổng doanh thu tính thuế thu nhập cá nhân năm trước liền kề của hoạt động sản xuất, kinh doanh...
Trường hợp cá nhân phát sinh cho thuê tài sản tại nhiều địa điểm thì doanh thu để làm căn cứ xác định mức thu lệ phí môn bài cho từng địa điểm là tổng doanh thu từ các hợp đồng cho thuê tài sản của các địa điểm của năm tính thuế...
Trường hợp hợp đồng cho thuê tài sản kéo dài trong nhiều năm thì nộp lệ phí môn bài theo từng năm tương ứng với số năm cá nhân, nhóm cá nhân, hộ gia đình khai nộp thuế GTGT, thuế TNCN
...
Điều 4 của Nghị định này xác định các mức thu lệ phí môn bài dành cho tổ chức và cá nhân hoạt động sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ như sau:
Đối với tổ chức:
- Tổ chức có vốn điều lệ hoặc vốn đầu tư trên 10 tỷ đồng: 3.000.000 đồng/năm.
- Tổ chức có vốn điều lệ hoặc vốn đầu tư từ 10 tỷ đồng trở xuống: 2.000.000 đồng/năm.
- Chi nhánh, văn phòng đại diện, địa điểm kinh doanh khác: 1.000.000 đồng/năm. Mức phí phụ thuộc vào vốn điều lệ hoặc vốn đầu tư theo giấy chứng nhận kinh doanh hoặc giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp.
Đối với cá nhân, nhóm cá nhân, hộ gia đình:
- Có doanh thu trên 500 triệu đồng/năm: 1.000.000 đồng/năm.
- Có doanh thu từ 300 đến 500 triệu đồng/năm: 500.000 đồng/năm.
- Có doanh thu từ 100 đến 300 triệu đồng/năm: 300.000 đồng/năm.
Doanh thu được xác định dựa trên tổng doanh thu tính thuế thu nhập cá nhân năm trước đó của hoạt động sản xuất, kinh doanh, trừ khi có hoạt động cho thuê tài sản tại nhiều địa điểm, sẽ tính dựa trên tổng doanh thu từ các hợp đồng cho thuê tài sản của các địa điểm đó. Cách tính này đảm bảo phân loại rõ ràng giữa quy mô hoạt động và mức đóng góp nghĩa vụ tài chính.
Tình huống giả định
Anh Vũ Văn Hưng là chủ một cửa hàng sửa chữa điện thoại di động tại thị xã Hương Trà, tỉnh Thừa Thiên Huế. Trong năm 2024, tổng doanh thu từ hoạt động kinh doanh của anh đạt khoảng 480 triệu đồng. Đầu năm 2025, khi cán bộ thuế đến làm việc, anh được thông báo mức lệ phí môn bài phải nộp là 500.000 đồng/năm, do doanh thu năm trước nằm trong khoảng từ 300 đến 500 triệu đồng.
Anh Hưng từng nghĩ rằng mình không cần nộp khoản này vì thu nhập không cao và kinh doanh đơn giản. Tuy nhiên, sau khi được giải thích, anh nhận ra đây là nghĩa vụ bắt buộc theo quy định pháp luật hiện hành và sẽ tiếp tục thực hiện đầy đủ cho đến khi có văn bản chính thức về việc bãi bỏ lệ phí môn bài.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
Kết luận
Lệ phí môn bài là khoản thu định kỳ áp dụng với doanh nghiệp, hộ và cá nhân kinh doanh theo quy mô vốn hoặc doanh thu. Bộ Chính trị đã chỉ đạo bãi bỏ khoản phí này để giảm gánh nặng chi phí cho nền kinh tế tư nhân. Trong khi chờ quy định chính thức về thời điểm áp dụng, các tổ chức và cá nhân vẫn thực hiện nghĩa vụ nộp lệ phí môn bài theo mức hiện hành.