Danh hiệu hoa hậu Việt Nam không chỉ là vinh dự cá nhân mà còn mang ý nghĩa đại diện cho hình ảnh người phụ nữ Việt trước công chúng. Tuy nhiên, không phải mọi hành vi sau đăng quang đều được phép, và trong một số trường hợp vi phạm, người đạt danh hiệu có thể bị thu hồi vương miện. Việc tước danh hiệu này sẽ do cơ quan nhà nước có thẩm quyền thực hiện theo đúng quy định pháp luật.
1. Khi nào hoa hậu Việt Nam bị tước vương miện?
Khoản 1 Điều 18 dẫn chiếu Điều 3 Nghị định 144/2020/NĐ-CP quy định như sau:
Điều 18. Thu hồi danh hiệu, giải thưởng, hủy kết quả cuộc thi người đẹp, người mẫu
1. Cơ quan nhà nước có thẩm quyền được quy định tại khoản 2 Điều 17 Nghị định này yêu cầu thu hồi danh hiệu, giải thưởng bằng văn bản tới tổ chức, cá nhân tổ chức cuộc thi, liên hoan khi phát hiện một trong các trường hợp sau:
a) Cá nhân đạt danh hiệu, giải thưởng vi phạm quy định tại Điều 3 Nghị định này.
...
Điều 3. Quy định cấm trong hoạt động nghệ thuật biểu diễn
...
4. Sử dụng trang phục, từ ngữ, âm thanh, hình ảnh, động tác, phương tiện biểu đạt, hình thức biểu diễn hành vi trái với thuần phong, mỹ tục của dân tộc; tác động tiêu cực đến đạo đức, sức khỏe cộng đồng và tâm lý xã hội.
Theo quy định trên, người đoạt danh hiệu hoa hậu Việt Nam có thể bị thu hồi vương miện trong một số trường hợp nghiêm trọng liên quan đến hành vi, phát ngôn hoặc hình ảnh phản cảm, vi phạm đạo đức xã hội, thuần phong mỹ tục, hoặc gây ảnh hưởng xấu đến cộng đồng. Việc vi phạm không cần xảy ra trong cuộc thi mà có thể phát sinh sau đăng quang, khi cá nhân sử dụng danh hiệu để thực hiện các hoạt động trái quy định.
Bên cạnh đó, danh hiệu cũng có thể bị thu hồi nếu việc trao vương miện không đúng với đề án được phê duyệt, tức là sai phạm đến từ quy trình tổ chức cuộc thi. Điều này giúp đảm bảo tính minh bạch, công bằng và uy tín của danh hiệu hoa hậu đối với xã hội.
Tình huống giả định
Tháng 9/2025, sau khi đăng quang Hoa hậu Việt Nam, cô Nguyễn Khánh Vy (sinh năm 2000, thường trú tại quận Bình Thạnh, TP. Hồ Chí Minh) trở thành gương mặt nổi bật trên mạng xã hội. Tuy nhiên, chỉ vài tuần sau, Vy liên tục xuất hiện trong các video cá nhân với trang phục hở hang quá mức, đi kèm là ngôn ngữ thô tục, nội dung nhạy cảm và những phát ngôn miệt thị cộng đồng thiểu số, trong đó có người đồng tính và dân tộc thiểu số.
Một số clip lan truyền còn ghi lại hình ảnh cô tham gia các thử thách phản cảm trên nền tảng mạng xã hội, cổ xúy hành vi bạo lực học đường và dùng từ ngữ xúc phạm các vùng miền. Những hành vi này nhanh chóng gây phẫn nộ trong dư luận vì được cho là không phù hợp với tư cách một người giữ danh hiệu hoa hậu quốc gia.
Dù sự việc chưa có kết luận từ phía cơ quan quản lý, nhưng nhiều tổ chức xã hội và báo chí đã lên tiếng mạnh mẽ yêu cầu thu hồi danh hiệu, cho rằng hành vi của Khánh Vy vi phạm nghiêm trọng quy định tại điểm 4 Điều 3 Nghị định 144/2020/NĐ-CP – cụ thể là “sử dụng hình ảnh, phát ngôn tác động tiêu cực đến đạo đức, sức khỏe cộng đồng và tâm lý xã hội” – và làm tổn hại đến uy tín của cuộc thi cũng như hình ảnh người phụ nữ Việt Nam trong mắt công chúng.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
2. Cơ quan nào có thẩm quyền tước vương miện của hoa hậu Việt Nam?
Khoản 1 Điều 18 dẫn chiếu khoản 2 Điều 17 Nghị định 144/2020/NĐ-CP quy định như sau:
Điều 18. Thu hồi danh hiệu, giải thưởng, hủy kết quả cuộc thi, liên hoan các loại hình nghệ thuật biểu diễn, cuộc thi người đẹp, người mẫu
1. Cơ quan nhà nước có thẩm quyền được quy định tại khoản 2 Điều 17 Nghị định này yêu cầu thu hồi danh hiệu, giải thưởng bằng văn bản tới tổ chức, cá nhân tổ chức cuộc thi, liên hoan khi phát hiện một trong các trường hợp sau:
a) Cá nhân đạt danh hiệu, giải thưởng vi phạm quy định tại Điều 3 Nghị định này;
b) Danh hiệu, giải thưởng được trao tại cuộc thi, liên hoan không đúng với nội dung đề án theo hồ sơ đề nghị cấp văn bản chấp thuận hoặc nội dung thông báo.
...
Điều 17. Dừng hoạt động biểu diễn nghệ thuật
...
2. Cơ quan nhà nước có thẩm quyền dừng hoạt động biểu diễn nghệ thuật là cơ quan tiếp nhận thông báo hoặc cơ quan có thẩm quyền chấp thuận quy định tại Nghị định này.
...
Căn cứ các điều khoản trên, có thể xác định hai nhóm cơ quan nhà nước có thẩm quyền yêu cầu thu hồi danh hiệu hoa hậu Việt Nam:
-
Cơ quan tiếp nhận thông báo tổ chức cuộc thi:
-
Ủy ban nhân dân cấp tỉnh – nếu cuộc thi do cơ quan, đơn vị trung ương tổ chức trên địa bàn.
-
Ủy ban nhân dân cấp huyện – nếu cuộc thi do tổ chức, cá nhân địa phương thực hiện.
-
-
Cơ quan có thẩm quyền chấp thuận cuộc thi:
-
Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch – nếu cuộc thi do đơn vị trung ương, có yếu tố hợp tác quốc tế hoặc quy mô toàn quốc.
-
Ủy ban nhân dân cấp tỉnh – nếu cuộc thi được tổ chức trên phạm vi một tỉnh, thành phố.
-
Phân định thẩm quyền rõ ràng nhằm đảm bảo mỗi danh hiệu được cấp, nếu cần thu hồi, phải do chính cơ quan có chức năng giám sát quá trình tổ chức hoặc cấp phép cuộc thi quyết định, không gây chồng chéo hoặc lạm quyền.
Tình huống giả định
Tháng 7/2025, Công ty TNHH Sự kiện Ánh Sao được UBND tỉnh Thừa Thiên Huế cấp phép tổ chức cuộc thi “Hoa khôi Sông Hương 2025”. Người đoạt danh hiệu cao nhất là cô Trần Mai Hương (sinh năm 2001, quê tại huyện Gio Linh, tỉnh Quảng Trị) – sinh viên năm cuối ngành Văn hóa học.
Sau khi đăng quang, Mai Hương được mời tham dự một buổi talkshow trực tiếp trên mạng xã hội. Trong chương trình, cô có những phát ngôn thiếu tiết chế, sử dụng ngôn ngữ không phù hợp, nhại giọng địa phương với hàm ý mỉa mai và có biểu cảm được cho là thiếu tôn trọng khán giả lớn tuổi.
Mặc dù hành vi của Mai Hương không đến mức phản cảm nghiêm trọng như một số trường hợp trước đây, nhưng do nhận nhiều phản ánh từ người dân và tổ chức địa phương, UBND tỉnh Thừa Thiên Huế – cơ quan trực tiếp cấp phép tổ chức cuộc thi – đã vào cuộc.
Sau quá trình kiểm tra, UBND tỉnh xác định nội dung phát ngôn của Mai Hương là không phù hợp với tư cách người giữ danh hiệu và có ảnh hưởng tiêu cực đến hình ảnh của cuộc thi. Từ đó, UBND tỉnh Thừa Thiên Huế đã ban hành văn bản chính thức yêu cầu đơn vị tổ chức thu hồi danh hiệu "Hoa khôi Sông Hương 2025" đối với cô Trần Mai Hương – thể hiện rõ vai trò và thẩm quyền của chính quyền địa phương trong quản lý các cuộc thi sắc đẹp do mình phê duyệt.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
Kết luận
Việc thu hồi danh hiệu hoa hậu không chỉ là vấn đề hình ảnh mà còn liên quan đến quy định pháp luật nhằm giữ gìn chuẩn mực văn hóa trong hoạt động nghệ thuật. Hoa hậu Việt Nam có thể bị tước vương miện nếu có hành vi vi phạm đạo đức, thuần phong mỹ tục hoặc gây ảnh hưởng tiêu cực đến cộng đồng. Thẩm quyền thu hồi danh hiệu thuộc về cơ quan đã cấp phép hoặc tiếp nhận thông báo tổ chức cuộc thi, điển hình là Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch hoặc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, huyện tùy trường hợp cụ thể.
