Khổng Minh lục diệu: Cách xem giờ tốt, ngày tốt

Người Việt xưa thường dùng lục diệu để: Chọn giờ xuất hành đầu năm, mong gặp may mắn. Định giờ làm lễ cưới hỏi, ký kết hợp đồng. Quyết định thời điểm khai trương, động thổ. Tránh giờ “xấu” để hạn chế rủi ro, thị phi. Dù hiện nay khoa học phát triển, nhiều người vẫn coi việc xem lục diệu là nét văn hóa truyền thống, mang tính tâm linh và giúp họ an tâm hơn khi làm việc trọng đại. 

1. Khổng Minh lục diệu là gì?

1.1 Khổng Minh là ai?

Khổng Minh (181–234), tên thật là Gia Cát Lượng, hiệu là Ngọa Long, là quân sư kiệt xuất thời Tam Quốc trong lịch sử Trung Hoa. Ông nổi tiếng với trí tuệ siêu phàm, tài thao lược và nhiều giai thoại gắn liền với sự thần cơ diệu toán. Trong văn hóa phương Đông, Gia Cát Lượng được xem như biểu tượng của trí tuệ, khả năng tiên liệu và là người có nhiều “bí pháp” huyền học để dự đoán vận cát hung.

1.2. Lục diệu là gì?

“Lục diệu” (sáu diệu) là một hệ thống xem ngày giờ tốt – xấu có nguồn gốc lâu đời, được gắn với tên tuổi Khổng Minh để tăng thêm uy tín. Thực chất, lục diệu được ghi nhận trong một số sách lịch pháp và thuật số dân gian từ hàng trăm năm trước, đặc biệt phổ biến ở Trung Hoa và lan truyền sang Việt Nam.

Người xưa tin rằng, một ngày chia thành 12 canh giờ (mỗi giờ tương ứng 2 tiếng ngày nay). Trong 12 giờ ấy, tuần hoàn theo chu kỳ 6 loại trạng thái khác nhau – gọi là lục diệu, lần lượt gồm:

Đại An: Nghĩa là “đại sự an lành”, biểu tượng cho sự ổn định, yên vui. Thường được chọn cho việc khởi công, ký kết, cầu tài.
	Lưu Niên: Mang tính chậm rãi, trì hoãn. Làm việc vào giờ này dễ gặp sự chậm trễ, chưa thuận lợi ngay.
Tốc Hỷ: Biểu trưng cho niềm vui bất ngờ, may mắn đến nhanh. Giờ này hợp để cưới hỏi, mừng thọ, khởi hành du lịch.
	Xích Khẩu: “Miệng đỏ” – chỉ sự tranh cãi, thị phi, dễ gặp rắc rối trong giao tiếp. Nên tránh làm việc quan trọng.
Tiểu Cát: “Điềm nhỏ nhưng lành”, tượng trưng cho thuận lợi, tuy không quá lớn lao nhưng vẫn mang lại kết quả tốt.
	Không Vong: “Trống rỗng, mất mát”, thường báo hiệu việc không thành, hao tổn công sức. Thường tránh khởi sự.

Mỗi trạng thái mang ý nghĩa cát – hung khác nhau và được dùng để chọn giờ tốt cho việc xuất hành, khai trương, cưới hỏi hay các việc trọng đại.

2. Cách xem giờ đẹp theo Khổng Minh lục diệu

2.1. Nguyên tắc chung

Người xưa thường dùng ba ngón tay, mỗi ngón có hai đốt, tổng cộng là sáu đốt ngón tay để ghi nhớ sáu trạng thái của lục diệu: Đại An – Lưu Niên – Tốc Hỷ – Xích Khẩu – Tiểu Cát – Không Vong (một số người chỉ dùng 2 ngón tay, mỗi ngón ba đốt để ghi nhớ, tuy nhiên cách xem không khác nhau).

Khi cần tính ngày hoặc giờ thuộc cung nào, chỉ cần đặt cung khởi đầu vào đốt thứ nhất rồi lần lượt đếm theo chiều kim đồng hồ cho đến ngày hay giờ cần xem. Cứ hết một vòng sáu trạng thái thì lại quay về từ đầu.

Cách tính này giúp cho việc ghi nhớ trở nên trực quan, dễ áp dụng mà không cần phải tra cứu sách vở phức tạp.

2.2. Cách tính ngày trong từng tháng

Mỗi tháng âm lịch có một cung khởi đầu riêng. Từ đó, ngày mùng 1 sẽ bắt đầu ở cung khởi đầu, và các ngày tiếp theo sẽ tuần tự xoay vòng qua sáu trạng thái.

• Tháng Giêng (tháng 1): ngày mùng 1 bắt đầu ở Đại An.

• Tháng 2: ngày mùng 1 bắt đầu ở Lưu Niên.

• Tháng 3: ngày mùng 1 bắt đầu ở Tốc Hỷ.

• Tháng 4: ngày mùng 1 bắt đầu ở Xích Khẩu.

• Tháng 5: ngày mùng 1 bắt đầu ở Tiểu Cát.
• Tháng 6: ngày mùng 1 bắt đầu ở Không Vong.
• Tháng 7: quay lại Đại An, và cứ thế lặp lại cho các tháng sau.

Ví dụ minh họa về ngày:

Ngày 25 tháng 3 âm lịch, theo quy luật Khổng Minh lục diệu thì tháng 3 bắt đầu từ cung Tốc Hỷ. Như vậy, ngày mùng 1 rơi vào Tốc Hỷ, các ngày tiếp theo sẽ lần lượt đi qua Xích Khẩu, Tiểu Cát, Không Vong, Đại Cát, Lưu Niên rồi quay lại Tốc Hỷ. Đếm tuần tự cho đến ngày 25, ta thấy sau bốn vòng (tức 24 ngày) đã quay trở lại Tốc Hỷ, và còn dư một ngày nữa thì rơi vào cung Xích Khẩu. Do đó, ngày 25 tháng 3 là ngày Xích Khẩu, mang ý nghĩa dễ nảy sinh tranh cãi, thị phi, thường được khuyên hạn chế làm những việc trọng đại hay ký kết quan trọng trong ngày này.

2.3. Cách tính giờ trong từng ngày

Không chỉ ngày, mà giờ trong ngày cũng có thể tính theo lục diệu.

• Bước 1: Lấy cung của ngày đó (xác định bằng cách tính như trên) để gắn cho giờ Tý.

• Bước 2: Từ giờ Tý, lần lượt đếm theo chiều kim đồng hồ cho đến giờ cần xem.

• Bước 3: Cung rơi vào giờ cần xem chính là trạng thái cát – hung của giờ đó.

Ví dụ minh họa về giờ:

Ngày 25 tháng 8 âm lịch: Tháng 8 khởi từ Lưu Niên. Đếm đến ngày 25 thì rơi vào Lưu Niên, nên đây là ngày Lưu Niên. Theo quy tắc, giờ Tý của ngày này nằm ở cung Lưu Niên.

• Từ giờ Tý (Lưu Niên) đếm thuận theo vòng lục diệu đến giờ Tị (10h sáng) → rơi vào Đại An.

• Vậy, 10h sáng ngày 25/08 âm lịch là giờ Đại An, tức giờ an lành, thuận lợi để làm việc trọng đại.

3. Tổng kết

Khổng Minh lục diệu là một phương pháp chọn giờ tốt – xấu lưu truyền trong dân gian, gắn liền với tên tuổi Gia Cát Lượng. Hệ thống này chia ngày thành sáu trạng thái luân phiên: Đại An, Lưu Niên, Tốc Hỷ, Xích Khẩu, Tiểu Cát, Không Vong. Mỗi trạng thái mang ý nghĩa riêng, từ an lành, hỷ sự đến thị phi, hao tổn.

Ngày nay, lục diệu không chỉ là công cụ xem giờ truyền thống mà còn phản ánh niềm tin của người xưa về sự hòa hợp giữa thiên – địa – nhân. Dù bạn có tin tuyệt đối hay chỉ xem như nét văn hóa tham khảo, việc tìm hiểu Khổng Minh lục diệu vẫn là cách thú vị để hiểu hơn về di sản tri thức phương Đông và mối quan hệ giữa con người với thời gian, vận mệnh.

Bạn đọc lưu ý phương pháp chọn giờ tốt, ngày tốt theo Khổng Minh lục diệu chỉ mang tinh chất tương đối và tham khảo. Không nên quá tin tưởng để làm ảnh hưởng đến công việc và cuộc sống của mình.