Vận tải biển nội địa được hiểu như thế nào?

Vận tải biển nội địa là hoạt động giữ vai trò trọng yếu trong lưu thông hàng hóa và hành khách giữa các vùng biển của Việt Nam. Đây là một trong những lĩnh vực được pháp luật hàng hải quy định cụ thể để đảm bảo an toàn, hiệu quả và quản lý chặt chẽ. Cùng với đó, pháp luật cũng đặt ra những điều kiện nhất định đối với doanh nghiệp tham gia kinh doanh vận tải biển nội địa nhằm bảo đảm năng lực vận hành và chất lượng dịch vụ.

Vận tải biển nội địa được hiểu như thế nào?

Khoản 23 Điều 4 Bộ luật Hàng hải Việt Nam 2015 quy định như sau:

Bộ luật Hàng hải Việt Nam 2015

Điều 4. Giải thích từ ngữ
…
23. Vận tải biển nội địa là việc vận chuyển hàng hóa, hành khách, hành lý bằng tàu biển mà điểm nhận và điểm trả hàng hóa, hành khách, hành lý thuộc vùng biển Việt Nam.

Vận tải biển nội địa chỉ áp dụng trong phạm vi lãnh hải và vùng biển Việt Nam, không bao gồm hoạt động vận chuyển ra nước ngoài. Các tàu tham gia vận tải biển nội địa phải mang cờ quốc tịch Việt Nam và tuân thủ quy định về an toàn hàng hải, bảo vệ môi trường, cũng như quy chuẩn kỹ thuật quốc gia. Hoạt động này đóng vai trò quan trọng trong việc kết nối hệ thống cảng biển, luồng hàng hải và chuỗi logistics nội địa, góp phần giảm tải cho vận tải đường bộ, tiết kiệm chi phí và nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế biển Việt Nam.

Tình huống giả định

Doanh nghiệp vận tải mở tuyến vận chuyển hàng hóa giữa các cảng nội địa

• Công ty vận tải mở tuyến vận chuyển hàng hóa bằng tàu biển trong nước
  Công ty TNHH Vận tải Hưng Thịnh, đầu tư tàu hàng mang cờ quốc tịch Việt Nam để vận chuyển hàng container giữa Cảng Chu Lai và Cảng Cái Mép Thị Vải.

• Cục Hàng hải Việt Nam xác nhận hình thức vận tải nội địa
  Sau khi xem xét hồ sơ, Cục Hàng hải Việt Nam xác định tuyến này thuộc loại hình vận tải biển nội địa theo khoản 23 Điều 4 Bộ luật Hàng hải Việt Nam 2015, vì điểm nhận và điểm trả hàng đều nằm trong vùng biển Việt Nam.

• Tuyến vận tải giúp tăng kết nối logistics trong nước
  Sau khi được cấp phép khai thác, tuyến vận tải này giúp rút ngắn thời gian luân chuyển hàng hóa nội địa, giảm chi phí vận tải đường bộ, đồng thời tăng năng lực thông thương giữa các khu công nghiệp miền Trung và miền Nam.

Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.

Doanh nghiệp kinh doanh vận tải biển nội địa cần đáp ứng những điều kiện nào?

Điều 6 Nghị định 160/2016/NĐ-CP quy định như sau:

Nghị định 160/2016/NĐ-CP

Điều 6. Điều kiện đối với doanh nghiệp kinh doanh vận tải biển nội địa

1. Điều kiện về tổ chức bộ máy: Có bộ phận quản lý hoạt động kinh doanh, khai thác vận tải biển.

2. Điều kiện về tài chính: Phải có bảo lãnh của tổ chức tín dụng hoặc chi nhánh ngân hàng nước ngoài để bảo đảm nghĩa vụ của chủ tàu đối với thuyền viên; mức bảo lãnh tối thiểu là 500 triệu đồng Việt Nam.

3. Điều kiện về tàu thuyền: Phải có tối thiểu 01 tàu biển mang cờ quốc tịch Việt Nam phù hợp với Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia do Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải ban hành.

4. Điều kiện về nhân lực:

a) Người phụ trách bộ phận quản lý hoạt động kinh doanh, khai thác vận tải biển phải tốt nghiệp cao đẳng trở lên thuộc một trong các chuyên ngành hàng hải, ngoại thương, thương mại hoặc kinh tế;
b) Thuyền viên làm việc trên tàu biển phải đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn về chuyên môn, tiêu chuẩn về sức khỏe và được cấp chứng chỉ chuyên môn theo quy định.

Để được cấp phép hoạt động vận tải biển nội địa, doanh nghiệp cần bảo đảm đầy đủ năng lực pháp lý, kỹ thuật và con người. Trong đó:

• Tổ chức bộ máy phải có bộ phận chuyên trách quản lý khai thác vận tải biển;

• Tài chính cần có bảo lãnh ngân hàng nhằm bảo đảm nghĩa vụ đối với thuyền viên, thể hiện tính an toàn trong vận hành;

• Tàu thuyền sử dụng phải mang cờ quốc tịch Việt Nam và đáp ứng quy chuẩn kỹ thuật quốc gia;

• Nhân lực bao gồm cán bộ quản lý có trình độ chuyên môn và thuyền viên có chứng chỉ, tiêu chuẩn sức khỏe theo quy định.

Tình huống giả định

Công ty Hàng hải Ánh Dương đáp ứng điều kiện và được cấp phép kinh doanh vận tải biển nội địa

• Công ty Hàng hải Ánh Dương hoàn thiện bộ máy và phương tiện
  Công ty Cổ phần Hàng hải Ánh Dương, đầu tư một tàu hàng trọng tải 5.000 GT mang cờ quốc tịch Việt Nam và thành lập bộ phận quản lý khai thác vận tải biển chuyên trách.

• Công ty được ngân hàng bảo lãnh tài chính theo quy định
  Doanh nghiệp ký kết bảo lãnh trị giá 700 triệu đồng với một ngân hàng thương mại trong nước nhằm bảo đảm nghĩa vụ của chủ tàu đối với thuyền viên, đúng theo khoản 2 Điều 6 Nghị định 160/2016/NĐ-CP. Đồng thời, toàn bộ thuyền viên đều có chứng chỉ chuyên môn hàng hải hợp lệ.

• Cục Hàng hải Việt Nam cấp phép hoạt động vận tải nội địa
  Sau khi kiểm tra hồ sơ và xác minh điều kiện thực tế, Cục Hàng hải Việt Nam đã cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh vận tải biển nội địa cho công ty. Từ đó, doanh nghiệp chính thức khai thác tuyến vận tải hàng hóa giữa Cảng Đà Nẵng và Cảng Hải Phòng, góp phần mở rộng năng lực vận tải biển trong nước.

Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.

Kết luận

Vận tải biển nội địa là hoạt động vận chuyển hàng hóa và hành khách bằng tàu biển trong vùng biển Việt Nam, đóng vai trò quan trọng trong kết nối logistics quốc gia. Để được cấp phép kinh doanh, doanh nghiệp phải đáp ứng đầy đủ điều kiện về tổ chức, tài chính, tàu thuyền và nhân lực theo quy định pháp luật. Tuân thủ các yêu cầu này giúp đảm bảo an toàn hàng hải, nâng cao chất lượng dịch vụ và phát triển bền vững ngành vận tải biển Việt Nam.