Đại hội được tổ chức dưới hình thức toàn thể hoặc đại biểu; chỉ hợp lệ khi có trên 1/2 số người tham dự và tuân thủ đúng điều lệ, quy định pháp luật.
Đại hội là cơ quan lãnh đạo cao nhất của hội, đóng vai trò quyết định trong việc thông qua điều lệ, bầu ban chấp hành và định hướng hoạt động của tổ chức. Pháp luật quy định cụ thể về hình thức tổ chức đại hội nhằm bảo đảm tính dân chủ, công khai và minh bạch trong quá trình vận hành của hội. Việc nắm rõ các hình thức tổ chức đại hội giúp các tổ chức, hiệp hội thực hiện đúng quy định và thuận lợi trong công tác điều hành.
Tổ chức đại hội được thực hiện dưới những hình thức nào?
Khoản 1 Điều 19 Nghị định 126/2024/NĐ-CP quy định như sau:
Điều 19. Đại hội
1. Cơ quan lãnh đạo cao nhất của hội là đại hội. Đại hội được tổ chức dưới hình thức đại hội toàn thể hoặc đại hội đại biểu.
...
Cụ thể, hai hình thức tổ chức đại hội được hiểu như sau:
-
Đại hội toàn thể: Là hình thức tổ chức có sự tham gia trực tiếp của toàn bộ hội viên chính thức. Hình thức này thường áp dụng cho các hội có quy mô nhỏ hoặc số lượng hội viên ít, giúp mọi thành viên đều có quyền tham gia và biểu quyết.
-
Đại hội đại biểu: Là hình thức tổ chức có đại diện được bầu từ các đơn vị, chi hội hoặc tổ chức thành viên. Hình thức này phù hợp với hội có quy mô lớn, giúp tiết kiệm chi phí, thời gian và đảm bảo tính đại diện.
Cả hai hình thức đều có giá trị pháp lý ngang nhau, và việc lựa chọn hình thức nào do ban vận động thành lập hội hoặc ban chấp hành đương nhiệm quyết định, căn cứ vào điều lệ hội và thực tiễn tổ chức.
Tình huống giả định
Hiệp hội tổ chức đại hội đại biểu do có số lượng hội viên lớn
-
Hiệp hội chuẩn bị đại hội nhiệm kỳ mới
Hiệp hội Doanh nghiệp Trẻ có hơn 1.000 hội viên đang hoạt động. Đến kỳ đại hội nhiệm kỳ 2025–2030, Ban chấp hành đương nhiệm quyết định tổ chức đại hội đại biểu thay vì đại hội toàn thể để đảm bảo quy mô phù hợp. -
Quá trình lựa chọn đại biểu và chuẩn bị đại hội
Các chi hội tiến hành họp, bầu 150 đại biểu chính thức và 10 đại biểu dự khuyết tham dự đại hội. Ban tổ chức xây dựng kế hoạch, chuẩn bị tài liệu, chương trình nghị sự và gửi giấy mời theo đúng quy định. -
Đại hội được tổ chức hợp lệ và thành công
Ngày 15/3/2025, đại hội diễn ra với đầy đủ đại biểu được triệu tập, tiến hành bầu Ban chấp hành nhiệm kỳ mới và thông qua báo cáo tổng kết nhiệm kỳ cũ. Đại hội được công nhận hợp lệ theo quy định pháp luật.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
Tổ chức đại hội cần đáp ứng các điều kiện gì theo quy định pháp luật?
Khoản 2 Điều 19 Nghị định 126/2024/NĐ-CP quy định như sau:
Điều 19. Đại hội
...
2. Điều kiện tổ chức đại hội:
a) Đại hội thành lập được tổ chức khi có trên 1/2 số người đăng ký tham gia thành lập hội theo hồ sơ đề nghị thành lập hội có mặt;
b) Đại hội nhiệm kỳ hoặc đại hội bất thường được tổ chức khi có trên 1/2 số hội viên chính thức đối với đại hội toàn thể hoặc có trên 1/2 số đại biểu chính thức có mặt đối với đại hội đại biểu. Đại hội bất thường được triệu tập khi ít nhất có 2/3 tổng số thành viên ban chấp hành hoặc có trên 1/2 tổng số hội viên chính thức đề nghị;
c) Trường hợp không đủ số lượng đại biểu tham gia dự đại hội theo quy định tại điểm a, điểm b khoản này thì ban vận động thành lập hội hoặc ban chấp hành hội đương nhiệm dừng tổ chức đại hội và có trách nhiệm lãnh đạo, chỉ đạo hội tổ chức đại hội đảm bảo theo quy định của Nghị định này;
d) Đại biểu chính thức tham dự của đại hội không được ủy quyền cho cá nhân khác dự thay, trừ trường hợp đại hội chấp nhận việc ủy quyền....
Có thể thấy pháp luật đặt ra các điều kiện cụ thể và chặt chẽ nhằm đảm bảo tính hợp lệ của đại hội. Cụ thể:
- Đối với đại hội thành lập, phải có ít nhất trên 1/2 số người đăng ký tham gia thành lập hội có mặt.
- Đối với đại hội nhiệm kỳ hoặc bất thường, phải có trên 1/2 số hội viên chính thức hoặc đại biểu chính thức tham dự.
- Trường hợp không đủ số lượng đại biểu, ban vận động hoặc ban chấp hành đương nhiệm phải tạm dừng đại hội và tổ chức lại khi đủ điều kiện.
- Đại biểu chính thức không được ủy quyền dự thay, trừ khi được đại hội chấp thuận, để đảm bảo tính dân chủ và trách nhiệm cá nhân của người tham dự.
Tình huống giả định
Đại hội bị hoãn do không đủ số lượng đại biểu tham dự
-
Ban chấp hành tổ chức đại hội nhiệm kỳ mới
Hội Văn nghệ dự kiến tổ chức đại hội nhiệm kỳ 2025–2030 vào ngày 10/4/2025. Theo kế hoạch, hội triệu tập 250 đại biểu chính thức để tham dự. -
Không đủ số lượng đại biểu có mặt
Đến thời điểm khai mạc, chỉ có 110 đại biểu có mặt, tương đương 44% tổng số được triệu tập. Căn cứ điểm b khoản 2 Điều 19 Nghị định 126/2024/NĐ-CP, hội chưa đủ điều kiện tổ chức đại hội. -
Ban chấp hành quyết định hoãn và tổ chức lại
Ban chấp hành đương nhiệm lập biên bản hoãn đại hội, đồng thời báo cáo Sở Nội vụ và lên kế hoạch tổ chức lại khi bảo đảm trên 1/2 số đại biểu chính thức tham dự, nhằm tuân thủ đúng quy định pháp luật.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
Kết luận
Đại hội là cơ quan lãnh đạo cao nhất của hội, được tổ chức dưới hình thức đại hội toàn thể hoặc đại hội đại biểu. Khi tổ chức, đại hội phải đảm bảo có trên 1/2 số người hoặc đại biểu tham dự, tuân thủ điều lệ, quy chế và không được ủy quyền tham dự trái phép. Thực hiện đúng điều kiện tổ chức giúp đảm bảo tính hợp pháp, dân chủ và minh bạch trong hoạt động của hội, góp phần củng cố tổ chức và phát triển bền vững.
