Tính riêng biệt của trợ cấp được xác định dựa trên việc khoản hỗ trợ chỉ dành cho một nhóm, ngành hoặc khu vực nhất định và không áp dụng rộng rãi.
Trong thương mại quốc tế, các khoản trợ cấp do chính phủ nước xuất khẩu áp dụng có thể tạo ra lợi thế không công bằng cho hàng hóa nhập khẩu vào Việt Nam. Tính riêng biệt của trợ cấp được hiểu là việc ưu tiên hỗ trợ cho một nhóm đối tượng hoặc một ngành cụ thể. Cách xác định tính riêng biệt dựa trên phạm vi áp dụng và mức độ phân bổ trợ cấp là cơ sở quan trọng để xem xét áp dụng biện pháp chống trợ cấp.
1. Tính riêng biệt của trợ cấp là gì?
Khoản 1 Điều 21 Nghị định 10/2018/NĐ-CP quy định cụ thể:
Điều 21. Tính riêng biệt của trợ cấp
1. Trợ cấp quy định tại Điều 84 của Luật Quản lý ngoại thương được coi là mang tính riêng biệt khi trợ cấp chỉ áp dụng riêng cho tổ chức, cá nhân hoặc ngành sản xuất nhất định hoặc trợ cấp chỉ áp dụng cho tổ chức, cá nhân hoặc ngành sản xuất trong khu vực địa lý nhất định của nước bị điều tra áp dụng biện pháp chống trợ cấp....
Tính riêng biệt của trợ cấp xuất hiện khi khoản hỗ trợ chỉ được áp dụng cho một số tổ chức, cá nhân hoặc một ngành sản xuất cụ thể. Trợ cấp cũng được xem là mang tính riêng biệt khi chỉ áp dụng cho một khu vực địa lý nhất định của nước bị điều tra. Đây là dấu hiệu quan trọng để đánh giá liệu khoản trợ cấp có thể gây tác động không công bằng đến thương mại hay không, từ đó xem xét áp dụng biện pháp chống trợ cấp.
Tình huống giả định
-
Phát hiện khoản hỗ trợ bất thường cho nhà xuất khẩu
Công ty Pin Mặt Trời Sài Gòn nhận thấy một số doanh nghiệp Trung Quốc được hưởng chương trình vay ưu đãi chỉ dành riêng cho các nhà sản xuất tấm pin công suất cao. -
Xác định phạm vi hưởng trợ cấp hẹp và có chọn lọc
Qua thu thập dữ liệu, doanh nghiệp nhận thấy khoản hỗ trợ này không áp dụng rộng rãi mà chỉ dành cho một nhóm nhà sản xuất nhất định trong ngành năng lượng mặt trời. -
Nghi vấn trợ cấp mang tính ưu tiên theo khu vực
Một báo cáo thương mại cho thấy chương trình hỗ trợ chỉ áp dụng cho các doanh nghiệp trong khu công nghiệp chuyên biệt, càng làm tăng dấu hiệu ưu đãi không công bằng. -
Đề nghị cơ quan Nhà nước xem xét tính riêng biệt
Pin Mặt Trời Sài Gòn lập hồ sơ gửi Bộ Công Thương đề nghị điều tra, vì khoản trợ cấp mang tính chọn lọc này có thể gây biến động giá và cạnh tranh không công bằng tại thị trường Việt Nam.
Tình huống trên là giả định, được xây dựng nhằm mục đích tham khảo.
2. Tính riêng biệt của trợ cấp được xác định như thế nào?
Khoản 2 Điều 21 Nghị định 10/2018/NĐ-CP quy định cụ thể:
Điều 21. Tính riêng biệt của trợ cấp
...
2. Tính riêng biệt của trợ cấp được xác định như sau:
a) Có sự hạn chế rõ ràng cho một hoặc một nhóm các tổ chức, cá nhân hoặc cho một hoặc một nhóm ngành sản xuất nhất định được hưởng trợ cấp;
b) Các tiêu chuẩn, điều kiện hưởng trợ cấp mang tính khách quan được quy định trong các văn bản pháp luật nhưng không được mặc nhiên áp dụng trên thực tiễn;
c) Có sự hạn chế rõ ràng cho các tổ chức, cá nhân trong một vùng địa lý nhất định;
d) Trong trường hợp trợ cấp không mang tính riêng biệt theo quy định tại điểm a, điểm b và điểm c khoản này, Cơ quan điều tra vẫn có thể xác định tính riêng biệt dựa trên việc xem xét các yếu tố bao gồm số lượng giới hạn các doanh nghiệp được hưởng trợ cấp, sự phân bổ mức trợ cấp không cân xứng và cách thức cơ quan có thẩm quyền cấp trợ cấp.
...
Để xác định trợ cấp có mang tính riêng biệt hay không, cơ quan điều tra xem xét liệu khoản hỗ trợ chỉ dành cho một nhóm tổ chức, cá nhân hoặc một ngành cụ thể hay không. Họ cũng đánh giá các tiêu chuẩn pháp lý có được áp dụng rộng rãi trên thực tế hay chỉ ưu tiên cho một số đối tượng nhất định. Ngoài ra, trợ cấp dành riêng cho một vùng địa lý hoặc được phân bổ không cân xứng cho một số ít doanh nghiệp cũng được coi là mang tính riêng biệt.
Tình huống giả định
-
Cơ quan điều tra đánh giá nhóm đối tượng được hỗ trợ
Bộ Công Thương rà soát hồ sơ và nhận thấy khoản hỗ trợ tài chính của Trung Quốc chỉ cấp cho một số doanh nghiệp sản xuất tấm pin có quy mô lớn. -
Xem xét tiêu chuẩn pháp lý và phạm vi áp dụng
Cơ quan điều tra phân tích quy định của chương trình vay ưu đãi và xác định tiêu chuẩn hỗ trợ không áp dụng rộng rãi cho toàn ngành mà thiên về một nhóm nhất định. -
Làm rõ yếu tố khu vực địa lý
Thông tin thu thập được cho thấy trợ cấp chỉ dành riêng cho các doanh nghiệp nằm trong một khu vực công nghiệp năng lượng đã được quy hoạch trước, tạo dấu hiệu phân bổ không cân xứng. -
Kết luận sơ bộ về tính riêng biệt của trợ cấp
Cơ quan điều tra nhận định khoản hỗ trợ có tính riêng biệt rõ rệt và có khả năng gây méo mó thương mại, từ đó tiếp tục xem xét khả năng áp dụng biện pháp chống trợ cấp.
Tình huống trên là giả định, được xây dựng nhằm mục đích tham khảo.
Kết luận
Tính riêng biệt của trợ cấp được thể hiện khi khoản hỗ trợ chỉ dành cho một nhóm, một ngành hoặc một vùng địa lý cụ thể. Việc xác định tính riêng biệt dựa trên tiêu chí phạm vi áp dụng và mức độ phân bổ, giúp cơ quan chức năng đánh giá tác động của trợ cấp và quyết định biện pháp xử lý phù hợp. Đây là nền tảng để bảo vệ ngành sản xuất trong nước trước những lợi thế không công bằng từ trợ cấp nước ngoài.
