Thương nhân có nghĩa vụ gì?

Thương nhân là chủ thể quan trọng trong hoạt động thương mại, vừa có quyền lợi vừa phải thực hiện đầy đủ nghĩa vụ pháp lý. Đồng thời, hoạt động thương mại được quản lý bởi hệ thống cơ quan Nhà nước, nhằm bảo đảm môi trường kinh doanh minh bạch, công bằng và phát triển bền vững. Hiểu đúng nghĩa vụ của thương nhân và cơ quan quản lý giúp doanh nghiệp và cá nhân thực hiện kinh doanh hợp pháp, đồng thời bảo vệ lợi ích của các bên liên quan.

1. Thương nhân có nghĩa vụ gì?

Điều 7 Luật Thương mại năm 2005 quy định như sau: 

Luật Thương mại năm 2005 

Điều 7. Nghĩa vụ đăng ký kinh doanh của thương nhân

Thương nhân có nghĩa vụ đăng ký kinh doanh theo quy định của pháp luật. Trường hợp chưa đăng ký kinh doanh, thương nhân vẫn phải chịu trách nhiệm về mọi hoạt động của mình theo quy định của Luật này và quy định khác của pháp luật.

Quy định này bảo đảm rằng mọi thương nhân đều phải tuân thủ các yêu cầu pháp lý khi tham gia hoạt động thương mại, tạo môi trường minh bạch và trách nhiệm. Đồng thời giúp cơ quan quản lý Nhà nước dễ dàng giám sát, kiểm tra và xử lý các hành vi vi phạm.

Tình huống giả định 

• Phát sinh sự việc
  Tháng 4/2025, chị Phạm Thị Lan (cư trú tại Thành phố Hà Nội) kinh doanh đồ gia dụng trực tuyến nhưng chưa đăng ký hộ kinh doanh với cơ quan Nhà nước.

• Quá trình xử lý
  Cơ quan Quản lý thị trường phát hiện hoạt động kinh doanh của chị Lan và yêu cầu đăng ký kinh doanh theo quy định pháp luật. Chị Lan thực hiện đăng ký đầy đủ và tiếp tục hoạt động.

• Kết quả pháp lý
  Theo Điều 7 Luật Thương mại năm 2005, chị Lan chịu trách nhiệm về hoạt động kinh doanh trước khi đăng ký, sau khi hoàn tất thủ tục đăng ký, hoạt động của chị được pháp luật bảo đảm và hợp pháp.

Tình huống trên là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo. 

2. Cơ quan nào quản lý về hoạt động thương mại? 

Điều 8 Luật Thương mại năm 2005 quy định như sau: 

Luật Thương mại năm 2005 

Điều 8. Cơ quan quản lý nhà nước về hoạt động thương mại

1. Chính phủ thống nhất quản lý nhà nước về hoạt động thương mại.

2. Bộ Thương mại chịu trách nhiệm trước Chính phủ thực hiện việc quản lý nhà nước về hoạt động mua bán hàng hóa và các hoạt động thương mại cụ thể được quy định tại Luật này.

3. Bộ, cơ quan ngang bộ trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình có trách nhiệm thực hiện việc quản lý nhà nước về các hoạt động thương mại trong lĩnh vực được phân công.

4. Uỷ ban nhân dân các cấp thực hiện việc quản lý nhà nước về các hoạt động thương mại tại địa phương theo sự phân cấp của Chính phủ.

Quy định này tạo cơ sở pháp lý cho việc phân công, phối hợp giữa các cơ quan quản lý Nhà nước, bảo đảm hoạt động thương mại được kiểm soát, minh bạch và đúng quy định pháp luật. Đồng thời, thương nhân biết rõ cơ quan có thẩm quyền để thực hiện đăng ký, báo cáo và giải quyết các vấn đề liên quan.

Tình huống giả định 

• Phát sinh sự việc
  Tháng 8/2025, Công ty TNHH Dịch vụ Thương mại Xanh (có trụ sở tại Thành phố Đà Nẵng) mở chuỗi cửa hàng bán thực phẩm và đồ gia dụng.

• Quá trình xử lý
  Công ty đăng ký hoạt động với Sở Công Thương địa phương, đồng thời thực hiện các thủ tục theo hướng dẫn của Bộ Thương mại và Ủy ban nhân dân Thành phố Đà Nẵng.

• Kết quả pháp lý
  Hoạt động của Công ty Xanh được quản lý, giám sát bởi các cơ quan Nhà nước có thẩm quyền theo Điều 8 Luật Thương mại năm 2005, đảm bảo kinh doanh hợp pháp, minh bạch và an toàn cho người tiêu dùng.

Tình huống trên là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo. 

3. Kết luận 

Thương nhân có nghĩa vụ đăng ký kinh doanh và chịu trách nhiệm về mọi hoạt động của mình, bảo đảm minh bạch và tuân thủ pháp luật. Hoạt động thương mại được quản lý bởi hệ thống cơ quan Nhà nước, từ Chính phủ đến Bộ Thương mại, các bộ, cơ quan ngang bộ và Ủy ban nhân dân các cấp. Quy định này góp phần tạo môi trường kinh doanh công bằng, kiểm soát hiệu quả và thúc đẩy phát triển thị trường thương mại bền vững.