Thủ tục đăng ký hiến xác gồm bày tỏ nguyện vọng, được tư vấn, lập đơn và cấp thẻ.
Việc đăng ký hiến xác được xây dựng trên nguyên tắc tự nguyện và tuân thủ đầy đủ các điều kiện pháp lý để đảm bảo tính minh bạch và nhân đạo. Quy trình thực hiện hiến xác được quy định cụ thể nhằm giúp người dân dễ dàng tiếp cận và thực hiện đúng thủ tục. Những tiêu chí về độ tuổi và năng lực hành vi dân sự cũng được đặt ra để bảo đảm sự tự chủ trong quyết định của người hiến.
1. Thủ tục đăng ký hiến xác được quy định như thế nào?
Điều 19 Luật Hiến, lấy, ghép mô, bộ phận cơ thể người và hiến, lấy xác 2006 quy định như sau:
Luật Hiến, lấy, ghép mô, bộ phận cơ thể người và hiến, lấy xác 2006
Điều 19. Thủ tục đăng ký hiến xác
...
2. Khi nhận được thông tin của người có nguyện vọng hiến xác, cơ sở y tế có trách nhiệm thông báo cho cơ sở tiếp nhận và bảo quản xác của người hiến quy định tại Điều 23 của Luật này.
3. Khi nhận được thông báo về trường hợp hiến xác, cơ sở tiếp nhận và bảo quản xác của người hiến có trách nhiệm sau đây:
a) Trực tiếp gặp người hiến để tư vấn về các thông tin có liên quan về hiến xác;
b) Hướng dẫn việc đăng ký hiến theo mẫu đơn;
c) Cấp thẻ đăng ký hiến xác cho người hiến.
4. Việc đăng ký hiến xác có hiệu lực kể từ khi người đăng ký được cấp thẻ đăng ký hiến.
5. Bộ trưởng Bộ Y tế quy định mẫu đơn đăng ký hiến xác; việc tư vấn cho người hiến xác.
Quy trình đăng ký hiến xác được thực hiện qua bốn bước gồm thông báo, tư vấn, hướng dẫn lập đơn và cấp thẻ hiến xác. Cơ sở tiếp nhận có trách nhiệm gặp trực tiếp người hiến để tư vấn rõ ràng và bảo đảm người hiến hiểu đầy đủ quyền, nghĩa vụ của mình. Việc cấp thẻ đánh dấu thời điểm nguyện vọng hiến xác có hiệu lực, giúp quá trình tiếp nhận sau này diễn ra đúng pháp lý. Quy định này tạo sự minh bạch và giúp người hiến được hỗ trợ đầy đủ trong toàn bộ quá trình đăng ký.
Tình huống giả định
- Người dân bày tỏ nguyện vọng hiến xác tại bệnh viện
Bà Nguyễn Thị Hồng Lan (52 tuổi) đến Bệnh viện Chợ Rẫy và trình bày mong muốn hiến xác sau khi qua đời. Nhân viên y tế tiếp nhận thông tin và ghi nhận nguyện vọng của bà. - Cơ sở tiếp nhận trực tiếp tư vấn và hướng dẫn thủ tục
Bác sĩ thuộc đơn vị tiếp nhận hiến xác giải thích rõ quy trình, quyền và nghĩa vụ của người hiến đồng thời hướng dẫn bà Lan hoàn thành mẫu đơn đăng ký theo quy định. -
Người dân được cấp thẻ đăng ký hiến xác
Sau khi kiểm tra thông tin và xác nhận nguyện vọng tự nguyện, bệnh viện cấp thẻ đăng ký hiến xác cho bà Lan và cập nhật vào hệ thống quản lý.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
2. Người nào được đăng ký hiến xác?
Điều 19 và Điều 5 Luật Hiến, lấy, ghép mô, bộ phận cơ thể người và hiến, lấy xác 2006 quy định như sau:
Luật Hiến, lấy, ghép mô, bộ phận cơ thể người và hiến, lấy xác 2006
Điều 19. Thủ tục đăng ký hiến xác
1. Người có đủ điều kiện quy định tại Điều 5 của Luật này có quyền bày tỏ nguyện vọng hiến xác với cơ sở y tế.
...
Điều 5. Quyền hiến mô, bộ phận cơ thể người và hiến xác
Người từ đủ mười tám tuổi trở lên, có năng lực hành vi dân sự đầy đủ có quyền hiến mô, bộ phận cơ thể của mình khi còn sống, sau khi chết và hiến xác.
Người muốn hiến xác phải đáp ứng hai điều kiện: đủ 18 tuổi và có năng lực hành vi dân sự đầy đủ. Điều này bảo đảm rằng việc hiến xác được thực hiện dựa trên ý chí tự nguyện và nhận thức đầy đủ của cá nhân. Quy định này cũng giúp cơ sở y tế tránh những tranh chấp liên quan đến quyền tự định đoạt của người hiến.
Tình huống giả định
- Một người đủ điều kiện đề nghị đăng ký hiến xác
Anh Trần Minh Hoàng (25 tuổi) đến Trung tâm Điều phối Ghép tạng để hỏi về việc đăng ký hiến xác sau khi qua đời. - Cơ sở y tế kiểm tra điều kiện và tư vấn
Bác sĩ xác định anh Hoàng đủ tuổi, có năng lực hành vi dân sự đầy đủ và giải thích rõ quyền hiến xác theo quy định luật. -
Hoàn tất đăng ký và được cấp thẻ hiến xác
Anh Hoàng ký đơn đăng ký hiến xác và được cấp thẻ xác nhận, chính thức ghi nhận nguyện vọng của mình trong hệ thống.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
Kết luận
Thủ tục đăng ký hiến xác được quy định rõ ràng nhằm giúp người dân bày tỏ nguyện vọng một cách hợp pháp và minh bạch. Người từ đủ 18 tuổi, có năng lực hành vi dân sự đầy đủ đều có quyền thực hiện việc này theo quy định của pháp luật. Các bước tư vấn, hướng dẫn và cấp thẻ hiến xác được tổ chức chặt chẽ để bảo đảm tính tự nguyện và chính xác.
