Thu hồi chứng chỉ hành nghề Quản tài viên được thực hiện qua bước xác minh của Sở Tư pháp và quyết định của Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh theo quy định pháp luật.
Việc quản lý và giám sát hoạt động của Quản tài viên giữ vai trò quan trọng trong quá trình giải quyết phá sản, nhằm bảo đảm tính minh bạch và an toàn pháp lý trong quản lý, thanh lý tài sản. Quy định về thu hồi chứng chỉ hành nghề giúp kiểm soát chất lượng đội ngũ Quản tài viên và xử lý kịp thời các trường hợp vi phạm điều kiện hành nghề. Bên cạnh đó, nghĩa vụ nghề nghiệp cũng được xác lập rõ ràng để Quản tài viên thực hiện đúng trách nhiệm chuyên môn.
1. Thu hồi chứng chỉ hành nghề Quản tài viên được thực hiện như thế nào?
Điều 6 Nghị định 22/2015/NĐ-CP (được sửa đổi bởi khoản 4 Điều 3 Nghị định 112/2025/NĐ-CP):
Điều 6. Thu hồi chứng chỉ hành nghề Quản tài viên
1. Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương nơi đã cấp chứng chỉ hành nghề Quản tài viên quyết định thu hồi chứng chỉ hành nghề Quản tài viên nếu người đã được cấp chứng chỉ hành nghề Quản tài viên thuộc một trong các trường hợp quy định tại khoản 1 Điều 15 của Luật Phá sản.
2. Khi phát hiện hoặc có căn cứ cho rằng người đã được cấp chứng chỉ hành nghề Quản tài viên thuộc một trong các trường hợp quy định tại khoản 1 Điều 15 của Luật Phá sản thì cá nhân, cơ quan, tổ chức có văn bản đề nghị thu hồi chứng chỉ hành nghề Quản tài viên gửi Sở Tư pháp tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương nơi đã cấp chứng chỉ hành nghề Quản tài viên.
3. Trong thời hạn 20 ngày kể từ ngày nhận được văn bản đề nghị thu hồi chứng chỉ hành nghề Quản tài viên, Sở Tư pháp nơi đã cấp chứng chỉ hành nghề Quản tài viên tiến hành xem xét, xác minh, có văn bản đề nghị Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương thu hồi chứng chỉ hành nghề Quản tài viên của người đó. Người bị thu hồi chứng chỉ hành nghề Quản tài viên có quyền khiếu nại, khởi kiện theo quy định của pháp luật.
Quyết định thu hồi chứng chỉ hành nghề Quản tài viên được gửi cho người bị thu hồi chứng chỉ, Tòa án nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương nơi Quản tài viên hành nghề với tư cách cá nhân hoặc nơi doanh nghiệp quản lý, thanh lý tài sản mà người bị thu hồi chứng chỉ hành nghề có trụ sở và được đăng trên Cổng thông tin điện tử của Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương nơi thu hồi chứng chỉ hành nghề Quản tài viên.
Điều 15 Luật Phá sản 2014 quy định:
Điều 15. Thu hồi chứng chỉ hành nghề Quản tài viên
1. Người đã được cấp chứng chỉ hành nghề Quản tài viên mà thuộc một trong các trường hợp sau đây thì bị thu hồi chứng chỉ hành nghề Quản tài viên:
a) Là cán bộ, công chức, viên chức; sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân quốc phòng trong cơ quan, đơn vị thuộc Quân đội nhân dân; sĩ quan, hạ sĩ quan chuyên nghiệp trong cơ quan, đơn vị thuộc Công an nhân dân;
b) Bị kết án và bản án đã có hiệu lực pháp luật;
c) Bị thu hồi chứng chỉ hành nghề luật sư, kiểm toán viên;
d) Bị thay đổi theo quy định tại điểm a và điểm b khoản 1 Điều 46 của Luật này trong hai vụ việc phá sản trở lên.
2. Chính phủ quy định chi tiết việc thu hồi chứng chỉ hành nghề Quản tài viên.
Việc thu hồi chứng chỉ hành nghề Quản tài viên dựa trên nguyên tắc nếu người hành nghề vi phạm hoặc rơi vào các trường hợp không còn đáp ứng điều kiện theo Luật Phá sản 2014 thì chứng chỉ sẽ bị thu hồi. Khi có cá nhân hoặc cơ quan phát hiện vi phạm, họ gửi văn bản đề nghị thu hồi về Sở Tư pháp nơi đã cấp chứng chỉ. Sở Tư pháp kiểm tra, xác minh và nếu có căn cứ sẽ đề nghị Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh ra quyết định thu hồi. Quyết định thu hồi sau đó được gửi cho các cơ quan liên quan và đăng trên Cổng thông tin điện tử của tỉnh.
Tình huống giả định:
-
Sở Tư pháp tỉnh Nghệ An nhận phản ánh về Quản tài viên
Sở Tư pháp tỉnh Nghệ An nhận được văn bản của một doanh nghiệp đang trong quá trình giải quyết phá sản, phản ánh ông Nguyễn Thanh Bình (Quản tài viên được chỉ định) có dấu hiệu vi phạm quy tắc đạo đức nghề nghiệp và thuộc trường hợp không còn đủ điều kiện hành nghề. Kèm theo văn bản là các tài liệu chứng minh vi phạm. -
Sở Tư pháp tỉnh Nghệ An tiến hành xác minh
Ngay sau khi tiếp nhận phản ánh, Sở Tư pháp tỉnh Nghệ An tiến hành kiểm tra hồ sơ, làm việc với những cơ quan liên quan và đối chiếu quy định pháp luật. Trong thời hạn 20 ngày, Sở Tư pháp kết luận ông Nguyễn Thanh Bình thuộc trường hợp phải thu hồi chứng chỉ hành nghề Quản tài viên và lập văn bản đề nghị Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Nghệ An xem xét ban hành quyết định thu hồi. -
Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Nghệ An ra quyết định thu hồi
Sau khi nhận được đề nghị từ Sở Tư pháp, Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Nghệ An ký quyết định thu hồi chứng chỉ hành nghề của ông Nguyễn Thanh Bình. Quyết định được gửi cho ông Bình, Tòa án nhân dân tỉnh Nghệ An và doanh nghiệp quản lý, thanh lý tài sản nơi ông đang làm việc. Đồng thời, quyết định cũng được đăng tải trên Cổng thông tin điện tử của tỉnh theo đúng quy định.
(Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.)
2. Nghĩa vụ của Quản tài viên trong hoạt động hành nghề gồm những gì?
Điều 7 Nghị định 22/2015/NĐ-CP quy định:
Điều 7. Nghĩa vụ của Quản tài viên trong hoạt động hành nghề
1. Tuân thủ nguyên tắc hành nghề quản lý, thanh lý tài sản quy định tại Điều 2 của Nghị định này.
2. Chịu trách nhiệm về hoạt động nghề nghiệp của mình theo quy định của pháp luật về phá sản.
3. Ký báo cáo, văn bản về kết quả thực hiện quyền, nghĩa vụ của mình theo quy định của pháp luật về phá sản.
4. Mua bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp theo quy định của pháp luật đối với trường hợp Quản tài viên hành nghề với tư cách cá nhân.
5. Báo cáo Sở Tư pháp tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương nơi đăng ký hành nghề về hoạt động hành nghề quản lý, thanh lý tài sản theo hướng dẫn của Bộ Tư pháp.
6. Các nghĩa vụ khác theo quy định của Luật Phá sản và pháp luật có liên quan.
Nghĩa vụ của Quản tài viên bảo đảm họ hành nghề minh bạch và khách quan. Họ phải tuân thủ pháp luật, giữ tính độc lập khi quản lý hoặc thanh lý tài sản đồng thời chịu trách nhiệm về mọi quyết định và báo cáo chuyên môn. Nếu hành nghề với tư cách cá nhân, họ phải mua bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp để phòng ngừa rủi ro. Ngoài ra, Quản tài viên phải định kỳ báo cáo hoạt động cho Sở Tư pháp và thực hiện các nghĩa vụ khác theo Luật Phá sản để bảo đảm hoạt động hành nghề được giám sát chặt chẽ.
Tình huống giả định:
-
Quản tài viên Nguyễn Minh Khánh được chỉ định tại tỉnh Lào Cai
Tòa án nhân dân tỉnh Lào Cai phân công ông Nguyễn Minh Khánh làm Quản tài viên trong vụ phá sản của một công ty xây dựng trên địa bàn tỉnh. Ngay sau khi nhận nhiệm vụ, ông Khánh phải tuân thủ yêu cầu độc lập, trung thực và khách quan trong toàn bộ quá trình quản lý tài sản. -
Ông Nguyễn Minh Khánh thực hiện nghĩa vụ chuyên môn và bảo hiểm nghề nghiệp
Trong khi xử lý tài sản của doanh nghiệp, ông Khánh lập và ký các báo cáo gửi Tòa án để chịu trách nhiệm về nội dung mình thực hiện. Vì hành nghề với tư cách cá nhân, ông Khánh chủ động mua bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp, phòng ngừa rủi ro trong trường hợp phát sinh sự cố khi hành nghề. -
Ông Nguyễn Minh Khánh gửi báo cáo định kỳ cho Sở Tư pháp tỉnh Lào Cai
Khi kết thúc đợt xử lý tài sản, ông Khánh tổng hợp kết quả, tiến độ và những vấn đề phát sinh để báo cáo Sở Tư pháp tỉnh Lào Cai theo hướng dẫn của Bộ Tư pháp. Báo cáo này giúp cơ quan quản lý giám sát hoạt động nghề nghiệp và đánh giá việc tuân thủ nghĩa vụ của Quản tài viên.
(Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.)
3. Kết luận
Việc thu hồi chứng chỉ hành nghề Quản tài viên được đặt ra nhằm bảo đảm chất lượng đội ngũ làm nhiệm vụ quản lý và thanh lý tài sản trong các vụ phá sản. Quy trình thu hồi được thực hiện chặt chẽ, với bước xác minh của Sở Tư pháp và quyết định của Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh. Nghĩa vụ hành nghề cũng được quy định rõ để Quản tài viên tuân thủ chuẩn mực nghề nghiệp, duy trì sự minh bạch và chịu trách nhiệm về kết quả công việc.
