Thời điểm chuyển quyền sở hữu hàng hóa được xác định tại thời điểm hàng hóa được chuyển giao cho bên mua.
Quy định về thời điểm chuyển quyền sở hữu và chuyển rủi ro trong mua bán hàng hóa giúp xác định rõ trách nhiệm cũng như quyền lợi của các bên, bảo đảm giao dịch diễn ra minh bạch và an toàn. Thời điểm chuyển quyền sở hữu cho biết khi nào bên mua chính thức trở thành chủ sở hữu hợp pháp của hàng hóa. Quy định về chuyển rủi ro làm rõ thời điểm bên mua phải chịu trách nhiệm đối với các mất mát hoặc hư hỏng, đặc biệt trong trường hợp hàng hóa đang trên đường vận chuyển.
1. Thời điểm chuyển quyền sở hữu hàng hóa được xác định như nào?
Điều 62 Luật Thương mại năm 2005 quy định như sau:
Điều 62. Thời điểm chuyển quyền sở hữu hàng hoá
Trừ trường hợp pháp luật có quy định khác hoặc các bên có thỏa thuận khác, quyền sở hữu được chuyển từ bên bán sang bên mua kể từ thời điểm hàng hóa được chuyển giao.
Quy định này giúp xác định rõ thời điểm bên mua chính thức trở thành chủ sở hữu hợp pháp của hàng hóa. Việc xác định đúng thời điểm chuyển quyền sở hữu đặc biệt quan trọng vì nó liên quan đến trách nhiệm, quyền định đoạt và các rủi ro pháp lý phát sinh đối với hàng hóa sau khi chuyển giao.
Tình huống giả định
-
Phát sinh sự việc
Tháng 7/2025, Công ty Phúc Lâm mua 200 bộ linh kiện điện tử từ Công ty Nhật Thành, hai bên thỏa thuận giao hàng tại kho của Công ty Phúc Lâm. -
Quá trình xử lý
Khi bên bán giao hàng tại kho, hai bên tiến hành kiểm đếm, lập biên bản bàn giao và xác nhận hàng hóa đã được chuyển giao đúng số lượng. Sau đó, Công ty Phúc Lâm đưa hàng hóa vào kho bảo quản. -
Kết quả pháp lý
Theo Điều 62 Luật Thương mại năm 2005, thời điểm quyền sở hữu được chuyển sang Công ty Phúc Lâm chính là thời điểm hàng hóa được bàn giao tại kho. Kể từ thời điểm đó, Công ty Phúc Lâm là chủ sở hữu hợp pháp của lô hàng và chịu trách nhiệm với các rủi ro phát sinh.
Tình huống trên là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
2. Trường hợp mua bán hàng hóa đang trên đường vận chuyển thì chuyển rủi ro được xác định thế nào?
Điều 60 Luật Thương mại năm 2005 quy định như sau:
Điều 60. Chuyển rủi ro trong trường hợp mua bán hàng hoá đang trên đường vận chuyển
Trừ trường hợp có thỏa thuận khác, nếu đối tượng của hợp đồng là hàng hoá đang trên đường vận chuyển thì rủi ro về mất mát hoặc hư hỏng hàng hoá được chuyển cho bên mua kể từ thời điểm giao kết hợp đồng.
Quy định này đảm bảo tính rõ ràng về trách nhiệm đối với hàng hóa khi hợp đồng được ký kết trong lúc hàng đang vận chuyển. Bên mua cần nắm rõ để dự liệu rủi ro và có biện pháp bảo hiểm phù hợp, nhằm tránh thiệt hại không mong muốn.
Tình huống giả định
-
Phát sinh sự việc
Tháng 8/2025, Công ty Đại Phát ký hợp đồng mua 50 tấn cà phê từ Công ty Hùng Phú. Tại thời điểm ký hợp đồng, lô hàng đang được vận chuyển từ kho ở miền Trung đến cảng phía Nam. -
Quá trình xử lý
Trong quá trình vận chuyển, một phần hàng hóa bị hư hỏng do phương tiện gặp sự cố kỹ thuật. Công ty Đại Phát yêu cầu làm rõ trách nhiệm bồi thường thiệt hại. -
Kết quả pháp lý
Theo Điều 60 Luật Thương mại năm 2005, rủi ro đối với hàng hóa đang trên đường vận chuyển đã được chuyển sang Công ty Đại Phát từ thời điểm hợp đồng được giao kết. Nếu hai bên không có thỏa thuận khác, bên mua phải chịu rủi ro và cần làm việc với đơn vị bảo hiểm hoặc đơn vị vận chuyển để xử lý.
Tình huống trên là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
3. Kết luận
Việc xác định thời điểm chuyển quyền sở hữu và thời điểm chuyển rủi ro giúp các bên trong giao dịch thương mại hiểu rõ giới hạn trách nhiệm của mình. Thực hiện đúng các quy định này góp phần giảm thiểu tranh chấp và bảo đảm quyền lợi hợp pháp của các bên. Nhờ đó, quá trình giao dịch được duy trì minh bạch, an toàn và ổn định hơn.
