Doanh nghiệp không được thỏa thuận để loại bỏ doanh nghiệp khác khỏi thị trường vì đây là hành vi hạn chế cạnh tranh bị pháp luật nghiêm cấm.
Trong môi trường kinh doanh, cạnh tranh là động lực thúc đẩy doanh nghiệp đổi mới và phát triển. Khi nhiều doanh nghiệp cùng thống nhất hành động theo một hướng gây bất lợi cho đối thủ, hành vi này có thể tạo ra nguy cơ hạn chế cạnh tranh trên thị trường. Việc làm rõ bản chất của những thỏa thuận nhằm loại bỏ doanh nghiệp khác và quy định pháp luật về tính hợp pháp của các thỏa thuận này là cần thiết để bảo đảm môi trường cạnh tranh minh bạch, lành mạnh.
1. Thỏa thuận loại bỏ doanh nghiệp khỏi thị trường có phải thỏa thuận hạn chế cạnh tranh không?
Khoản 6 Điều 11 Luật Cạnh tranh 2018 quy định cụ thể:
Điều 11. Thỏa thuận hạn chế cạnh tranh
...
6. Thỏa thuận loại bỏ khỏi thị trường những doanh nghiệp không phải là các bên tham gia thỏa thuận.
...
Khi các doanh nghiệp cùng thống nhất để loại một doanh nghiệp khác ra khỏi thị trường, sự thống nhất đó được xem là thỏa thuận hạn chế cạnh tranh. Nội dung này làm mất cơ hội hiện diện của doanh nghiệp bị ảnh hưởng và được xếp vào nhóm hành vi hạn chế khả năng cạnh tranh bình thường trên thị trường.
Tình huống giả định
- Các hãng taxi họp kín về sự xuất hiện của đối thủ mới
Hiệp hội Taxi Thành Phố lo ngại Công ty Taxi Thiên Minh mở rộng hoạt động nên tổ chức một cuộc họp để thảo luận cách ứng phó. - Thống nhất cùng ngăn cản hoạt động của đối thủ
Các doanh nghiệp trong hiệp hội thống nhất giảm ưu đãi cho tài xế liên kết với Thiên Minh và cản trở việc tiếp cận bãi đỗ xe. - Đối thủ dần mất khả năng cạnh tranh
Taxi Thiên Minh gặp khó trong việc hoạt động do bị hạn chế điểm đỗ, thiếu tài xế hợp tác và mất khách hàng. - Hành vi được ghi nhận là thỏa thuận hạn chế cạnh tranh
Cơ quan quản lý xác định sự thống nhất loại bỏ Thiên Minh khỏi thị trường thuộc nhóm hành vi làm mất cơ hội cạnh tranh bình thường.
Tình huống trên là giả định, được xây dựng nhằm mục đích tham khảo.
2. Doanh nghiệp có được thỏa thuận loại bỏ doanh nghiệp khác tham gia thị trường không?
Khoản 2 Điều 12 Luật Cạnh tranh 2018 quy định cụ thể:
Điều 12. Thỏa thuận hạn chế cạnh tranh bị cấm
...
2. Thỏa thuận hạn chế cạnh tranh giữa các doanh nghiệp quy định tại các khoản 4, 5 và 6 Điều 11 của Luật này.
...
Thỏa thuận nhằm loại bỏ một doanh nghiệp không tham gia thỏa thuận ra khỏi thị trường thuộc nhóm thỏa thuận bị cấm. Khi các doanh nghiệp cùng thống nhất để gây sức ép khiến đối thủ rời bỏ thị trường, thỏa thuận đó nằm trong phạm vi hành vi hạn chế cạnh tranh bị nghiêm cấm và không được phép thực hiện.
Tình huống giả định
- Doanh nghiệp thống nhất chiến lược gây sức ép lên Ánh Dương
Các hãng taxi trong hiệp hội cùng thống nhất yêu cầu bến xe và trung tâm thương mại không ký hợp đồng đón trả khách với Taxi Ánh Dương. - Phối hợp thực hiện loạt hành vi gây cản trở
Họ đồng loạt giảm giá cước bất thường tại các khu vực Ánh Dương hoạt động, khiến đối thủ không thể duy trì mức giá hiện tại. - Cơ quan chức năng phát hiện dấu hiệu phối hợp bất hợp pháp
Hoạt động giảm giá đồng loạt và gây sức ép lên đối tác của Ánh Dương được phát hiện trong quá trình thanh tra thị trường. - Kết luận đây là thỏa thuận bị cấm hoàn toàn
Cơ quan cạnh tranh xác định thỏa thuận nhằm loại bỏ doanh nghiệp không tham gia là hành vi bị nghiêm cấm, không được phép thực hiện dưới bất kỳ hình thức nào.
Tình huống trên là giả định, được xây dựng nhằm mục đích tham khảo.
Kết luận
Thỏa thuận nhằm loại một doanh nghiệp khỏi thị trường được xác định là hành vi hạn chế cạnh tranh do làm suy giảm cơ hội tiếp cận thị trường của đối thủ. Mọi sự thống nhất giữa các doanh nghiệp để kìm hãm hoặc ép đối thủ rời bỏ thị trường đều bị cấm tuyệt đối theo quy định. Một thị trường cạnh tranh lành mạnh luôn đòi hỏi sự minh bạch và không chấp nhận bất kỳ hình thức loại trừ đối thủ trái pháp luật nào.
