Trong quá trình sử dụng căn cước, không ít người băn khoăn liệu thẻ căn cước có thời hạn hay không và khi nào cần phải cấp đổi theo quy định mới. Theo Luật Căn cước 2023, độ tuổi cấp đổi được ấn định theo từng mốc cụ thể, giúp xác định thời điểm thẻ còn hiệu lực hay đã hết hạn. Cùng với đó, quy định xử phạt cũng đặt ra mức tiền đối với trường hợp sử dụng thẻ căn cước hết hạn hoặc không thực hiện đúng thủ tục cấp đổi theo yêu cầu pháp luật.
Công dân phải tiến hành đổi căn cước khi đạt các mốc tuổi 14, 25, 40 và 60. Nếu sử dụng thẻ cũ mà không đổi thẻ mới, công dân có thể bị phạt từ 500.000 đến 1.000.000 đồng theo quy định.
1. Căn cước công dân có thời hạn không?
Trả lời vắn tắt: Không có thời hạn. Nhưng công dân phải đổi thẻ căn cước tại các mốc tuổi 14, 25, 40 và 60; thẻ được cấp trong vòng 2 năm trước mốc tuổi đổi tiếp theo vẫn có giá trị đến mốc đổi tiếp theo.
Căn cứ theo Điều 21 Luật Căn cước 2023:
Điều 21. Độ tuổi cấp đổi thẻ căn cước
1. Công dân Việt Nam đã được cấp thẻ căn cước phải thực hiện thủ tục cấp đổi thẻ căn cước khi đủ 14 tuổi, 25 tuổi, 40 tuổi và 60 tuổi.
2. Thẻ căn cước đã được cấp, cấp đổi, cấp lại trong thời hạn 02 năm trước độ tuổi cấp đổi thẻ căn cước quy định tại khoản 1 Điều này có giá trị sử dụng đến tuổi cấp đổi thẻ căn cước tiếp theo.
Quy định này cho thấy thẻ căn cước không có thời hạn cố định theo số năm, nhưng phải được đổi theo các mốc tuổi nhất định để bảo đảm thông tin nhân dạng và sinh trắc học cập nhật chính xác. Trường hợp thẻ được cấp gần mốc đổi (trong 2 năm) thì vẫn sử dụng được đến mốc tiếp theo, quy định này giúp người dân giảm chi phí và tránh phát sinh thủ tục không cần thiết.
Tình huống giả định
-
Công dân kiểm tra thời hạn đổi thẻ căn cước
Tháng 3/2028, anh Nguyễn Quốc Hưng (cư trú tại Phường Thảo Điền, TP Hồ Chí Minh) 24 tuổi và thắc mắc liệu thẻ căn cước của mình có sắp hết giá trị hay không. -
Cơ quan căn cước đối chiếu theo mốc tuổi
Cán bộ giải thích căn cứ Điều 21 Luật Căn cước 2023: anh Hưng phải đổi thẻ khi đủ 25 tuổi, tức vẫn còn giá trị sử dụng trong thời gian hiện tại. -
Cơ quan có thẩm quyền hướng dẫn thời điểm đổi
Công an khu vực ghi chú thời điểm đổi và khuyến nghị anh Hưng thực hiện thủ tục trong vòng 02 tháng trước khi tròn 25 tuổi để tránh gián đoạn giao dịch hành chính.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
2. Sử dụng thẻ căn cước hết hạn bị phạt bao nhiêu?
Trả lời vắn tắt: Cá nhân không thực hiện cấp đổi thẻ căn cước theo quy định (tức sử dụng thẻ đã hết giá trị theo mốc tuổi) có thể bị cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 500.000 đồng đến 1.000.000 đồng.
Căn cứ theo khoản 1 Điều 11 Nghị định 282/2025/NĐ-CP:
Nghị định 282/2025/NĐ-CP
Điều 11. Vi phạm quy định về cấp, quản lý, sử dụng thẻ căn cước công dân, thẻ căn cước, căn cước điện tử hoặc giấy chứng nhận căn cước
1. Phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 500.000 đồng đến 1.000.000 đồng đối với một trong những hành vi sau đây:
a) Không xuất trình thẻ căn cước công dân, thẻ căn cước, căn cước điện tử, giấy chứng nhận căn cước khi có yêu cầu kiểm tra của cơ quan, người có thẩm quyền;
b) Không thực hiện đúng quy định của pháp luật về cấp, cấp đổi, cấp lại thẻ căn cước, giấy chứng nhận căn cước, căn cước điện tử, trừ trường hợp quy định tại khoản 3 Điều này;
c) Không nộp thẻ căn cước công dân, thẻ căn cước hoặc giấy chứng nhận căn cước cho cơ quan thi hành lệnh tạm giữ, tạm giam, cơ quan thi hành án phạt tù, cơ quan thi hành quyết định đưa vào trường giáo dưỡng, cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc theo quy định của pháp luật; không nộp thẻ căn cước công dân, thẻ căn cước, giấy chứng nhận căn cước cho cơ quan quản lý căn cước trong trường hợp cấp đổi thẻ căn cước, giấy chứng nhận căn cước hoặc hủy, xác lập lại số định danh cá nhân.
...
Quy định trên khẳng định việc chậm cấp đổi thẻ căn cước (tức sử dụng thẻ hết hạn theo mốc tuổi Luật quy định) được xem là hành vi vi phạm và có thể dẫn đến xử phạt. Mức phạt này nhằm bảo đảm công dân tuân thủ việc cập nhật thông tin căn cước chính xác, phục vụ quản lý dân cư và xác thực danh tính trong giao dịch.
Tình huống giả định
-
Công dân giao dịch ngân hàng với thẻ hết hạn mốc tuổi
Ngày 20/9/2028, chị Hồ Thủy Tiên (cư trú tại Phường An Phú, TP Cần Thơ) dùng thẻ căn cước cấp từ năm 2013 để làm thủ tục vay vốn, trong khi chị đã 40 tuổi nhưng chưa đổi thẻ theo quy định. -
Kiểm tra phát hiện thẻ không còn giá trị sử dụng
Ngân hàng từ chối giao dịch và khuyến nghị chị Tiên liên hệ cơ quan chức năng. Công an xác định thẻ đã quá mốc tuổi đổi theo Điều 21. -
Cơ quan có thẩm quyền lập biên bản xử phạt
Căn cứ Điều 11 Nghị định 282/2025/NĐ-CP, chị Tiên bị xử phạt 750.000 đồng và được hướng dẫn thực hiện thủ tục cấp đổi thẻ căn cước mới.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
Kết luận
Thẻ căn cước không có thời hạn cụ thể theo số năm nhưng phải đổi tại các mốc tuổi 14, 25, 40 và 60 theo Luật Căn cước 2023 để bảo đảm thông tin luôn chính xác. Khi công dân không thực hiện đúng quy định cấp đổi, thẻ sẽ mất giá trị sử dụng và có thể bị xử phạt từ 500.000 đồng đến 1.000.000 đồng theo Nghị định 282/2025/NĐ-CP.
