Thành phần bắt buộc khi họp xử lý kỷ luật lao động gồm tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở và người lao động. Trường hợp người lao động chưa đủ 15 tuổi thì có thêm người đại diện theo pháp luật.
Việc tổ chức cuộc họp xử lý kỷ luật lao động phải tuân thủ đúng trình tự và thành phần theo quy định pháp luật. Doanh nghiệp cần bảo đảm đầy đủ các chủ thể bắt buộc tham gia để quyết định kỷ luật có hiệu lực pháp lý. Ngoài ra, pháp luật cũng đặt ra cơ chế xử lý trong trường hợp một trong các thành phần không thể tham dự.
1. Thành phần xử lý kỷ luật người lao động gồm những ai?
Điều 122 Bộ luật Lao động 2019 quy định như sau:
Điều 122. Nguyên tắc, trình tự, thủ tục xử lý kỷ luật lao động
1. Việc xử lý kỷ luật lao động được quy định như sau:
...
b) Phải có sự tham gia của tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở mà người lao động đang bị xử lý kỷ luật là thành viên;
c) Người lao động phải có mặt và có quyền tự bào chữa, nhờ luật sư hoặc tổ chức đại diện người lao động bào chữa; trường hợp là người chưa đủ 15 tuổi thì phải có sự tham gia của người đại diện theo pháp luật;
...
Doanh nghiệp chỉ được họp xử lý kỷ luật khi đầy đủ các thành phần nêu trên; thiếu bất kỳ chủ thể nào thì cuộc họp có nguy cơ vô hiệu. Tổ chức đại diện người lao động có vai trò bảo đảm tính khách quan còn người lao động có quyền trình bày quan điểm và tự bào chữa. Quy định này nhằm tăng tính minh bạch và cân bằng quyền lợi giữa các bên.
Tình huống giả định
- Người lao động vi phạm nội quy
Anh Trần Hoài Nam (nhân viên Công ty Sao Việt) tự ý nghỉ việc 4 ngày liên tiếp không lý do. Công ty xác định cần họp xử lý kỷ luật theo quy định. - Công ty gửi thông báo họp đúng thành phần
Bộ phận nhân sự gửi thông báo họp đến công đoàn cơ sở và anh Nam, yêu cầu xác nhận tham dự. Tất cả thành phần bắt buộc đều xác nhận có mặt đầy đủ. -
Cuộc họp diễn ra đúng quy định
Anh Nam được trình bày ý kiến, công đoàn tham gia giám sát suốt quá trình. Quyết định khiển trách sau đó của công ty được ban hành hợp pháp vì đúng thành phần theo luật.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
2. Nếu một trong các thành phần không thể có mặt thì xử lý thế nào?
Khoản 2 Điều 70 Nghị định 145/2020/NĐ-CP quy định như sau:
Điều 70. Trình tự, thủ tục xử lý kỷ luật lao động
...
2. Trong thời hiệu xử lý kỷ luật lao động quy định tại khoản 1, khoản 2 Điều 123 của Bộ luật Lao động, người sử dụng lao động tiến hành họp xử lý kỷ luật lao động như sau:
a) Ít nhất 05 ngày làm việc trước ngày tiến hành họp xử lý kỷ luật lao động, người sử dụng lao động thông báo về nội dung, thời gian, địa điểm tiến hành cuộc họp xử lý kỷ luật lao động, họ tên người bị xử lý kỷ luật lao động, hành vi vi phạm bị xử lý kỷ luật lao động đến các thành phần phải tham dự họp quy định tại điểm b, điểm c khoản 1 Điều 122 của Bộ luật Lao động, bảo đảm các thành phần này nhận được thông báo trước khi diễn ra cuộc họp;
b) Khi nhận được thông báo của người sử dụng lao động, các thành phần phải tham dự họp quy định tại điểm b, điểm c khoản 1 Điều 122 của Bộ luật Lao động phải xác nhận tham dự cuộc họp với người sử dụng lao động. Trường hợp một trong các thành phần phải tham dự không thể tham dự họp theo thời gian, địa điểm đã thông báo thì người lao động và người sử dụng lao động thỏa thuận việc thay đổi thời gian, địa điểm họp; trường hợp hai bên không thỏa thuận được thì người sử dụng lao động quyết định thời gian, địa điểm họp;
...
Pháp luật yêu cầu người sử dụng lao động thông báo trước tối thiểu 05 ngày làm việc để các thành phần chuẩn bị và xác nhận tham dự. Nếu có người không thể tham dự theo lịch đã thông báo, hai bên phải thỏa thuận thay đổi thời gian. Nếu không thỏa thuận được, doanh nghiệp có quyền chốt lịch họp. Cơ chế này giúp tránh việc trì hoãn bất hợp lý nhưng vẫn bảo đảm người lao động được bảo vệ.
Tình huống giả định
-
Người lao động xin thay đổi lịch họp
Chị Đỗ Ngọc Yến đang điều trị bệnh và không thể tham dự cuộc họp xử lý kỷ luật theo lịch công ty đã thông báo. Chị gửi văn bản đề nghị dời cuộc họp theo đúng trình tự. - Doanh nghiệp điều chỉnh thời gian hợp lý
Công ty Hải Minh tiếp nhận yêu cầu và thống nhất lịch họp mới với chị Yến và công đoàn. Các thành phần bắt buộc đều xác nhận tham dự theo thời gian điều chỉnh. -
Cuộc họp diễn ra hợp lệ
Cuộc họp được tổ chức đúng thời hạn pháp luật cho phép và đầy đủ thành phần. Quyết định kỷ luật sau đó hợp pháp vì doanh nghiệp đã tuân thủ Khoản 2 Điều 70 Nghị định 145/2020/NĐ-CP.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
Kết luận
Việc xác định đúng thành phần tham dự và tuân thủ quy trình họp xử lý kỷ luật là điều kiện bắt buộc để đảm bảo tính hợp pháp của quyết định kỷ luật. Người sử dụng lao động cần gửi thông báo đúng thời gian và phối hợp với người lao động để bảo đảm họ có thể tham gia. Nếu một trong các thành phần không thể dự họp, hai bên có thể thỏa thuận lại lịch; nếu không được, doanh nghiệp có quyền quyết định nhưng vẫn phải bảo đảm thời hiệu theo luật.
