Quỹ phòng, chống tác hại của thuốc lá là gì?

Quỹ phòng, chống tác hại của thuốc lá giữ vai trò quan trọng trong việc huy động nguồn lực để bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Việc tổ chức và vận hành Quỹ được pháp luật quy định rõ nhằm đảm bảo minh bạch và hiệu quả. Cách thức hoạt động của Quỹ giúp duy trì các chương trình giảm tác hại thuốc lá trên phạm vi toàn quốc.

1. Quỹ phòng, chống tác hại của thuốc lá là gì?

Điều 28 Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá 2012 quy định như sau:

Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá 2012

Điều 28. Thành lập Quỹ phòng, chống tác hại của thuốc lá

1. Quỹ phòng, chống tác hại của thuốc lá (sau đây gọi chung là Quỹ) là quỹ quốc gia, trực thuộc Bộ Y tế và chịu sự quản lý nhà nước về tài chính của Bộ Tài chính. Quỹ là tổ chức tài chính nhà nước có tư cách pháp nhân, có con dấu và có tài khoản riêng.

2. Quỹ được quản lý bởi Hội đồng quản lý liên ngành. Hội đồng quản lý liên ngành gồm có Chủ tịch, Phó Chủ tịch và các ủy viên. Chủ tịch Hội đồng là Bộ trưởng Bộ Y tế, Phó Chủ tịch là lãnh đạo Bộ Tài chính, các ủy viên là đại diện lãnh đạo Bộ Công thương, Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Thông tin và Truyền thông và đại diện các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan khác.

3. Thủ tướng Chính phủ quyết định thành lập, phê duyệt Điều lệ tổ chức và hoạt động của Quỹ.

4. Định kỳ 02 năm một lần, Chính phủ báo cáo Quốc hội về kết quả hoạt động và việc quản lý sử dụng Quỹ.

Quỹ được thành lập như một tổ chức tài chính nhà nước nhằm đảm bảo có nguồn lực ổn định cho công tác phòng chống tác hại thuốc lá. Cơ cấu quản lý liên ngành giúp phối hợp hiệu quả giữa nhiều bộ, ngành trong việc phân bổ và kiểm soát nguồn quỹ. Việc Thủ tướng phê duyệt điều lệ hoạt động tạo cơ sở pháp lý vững chắc cho bộ máy vận hành. Ngoài ra, Chính phủ phải báo cáo Quốc hội định kỳ để bảo đảm tính minh bạch và trách nhiệm giải trình.

Tình huống giả định 

• Chính phủ ban hành quyết định thành lập Quỹ
  Sau khi hoàn thiện hồ sơ và đánh giá nhu cầu thực tế, Thủ tướng Chính phủ ký quyết định thành lập Quỹ phòng, chống tác hại của thuốc lá. Quyết định này đồng thời ban hành điều lệ hoạt động làm cơ sở vận hành Quỹ.
• Hội đồng quản lý liên ngành đi vào hoạt động
  Đại diện các bộ được phân công tham gia Hội đồng quản lý và họp phiên đầu tiên để thống nhất cơ chế điều hành. Bộ Y tế tiếp nhận vai trò Chủ tịch Hội đồng và phân công trách nhiệm cụ thể cho từng thành viên.

• Báo cáo Quốc hội đúng định kỳ
  Sau hai năm hoạt động, Chính phủ hoàn thiện báo cáo về việc quản lý và sử dụng Quỹ gửi Quốc hội theo đúng yêu cầu pháp luật. Báo cáo nêu rõ kết quả, khó khăn và định hướng sử dụng Quỹ trong thời gian tới.

Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.

2. Quỹ hoạt động vì mục đích gì?

Điều 29 Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá 2012 quy định như sau:

Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá 2012

Điều 29. Mục đích và nhiệm vụ của Quỹ

1. Quỹ hoạt động không vì mục đích lợi nhuận, có chức năng huy động, cung cấp và điều phối nguồn lực tài chính của Quỹ cho các hoạt động phòng, chống tác hại của thuốc lá trên phạm vi toàn quốc.

...

Quỹ được thành lập nhằm hỗ trợ tài chính cho các hoạt động phòng chống tác hại thuốc lá, bao gồm truyền thông, đào tạo và kiểm tra giám sát. Việc không hoạt động vì lợi nhuận giúp Quỹ tập trung hoàn toàn vào mục tiêu bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Nguồn lực của Quỹ góp phần duy trì các chương trình dài hạn, đặc biệt ở các địa phương còn hạn chế kinh phí. Nhờ đó, công tác phòng ngừa tác hại thuốc lá được triển khai đồng bộ và hiệu quả trên toàn quốc.

Tình huống giả định 

• Phê duyệt kinh phí cho chương trình truyền thông
  Bộ Y tế đề xuất sử dụng nguồn Quỹ để triển khai chiến dịch truyền thông phòng chống thuốc lá tại 20 tỉnh. Hội đồng quản lý xem xét và phê duyệt vì chương trình phù hợp mục tiêu Quỹ.
• Hỗ trợ tập huấn cho lực lượng thanh tra
  Quỹ phân bổ kinh phí tổ chức khóa tập huấn nâng cao nghiệp vụ cho lực lượng thanh tra y tế tại các địa phương. Việc này góp phần tăng cường năng lực kiểm tra vi phạm về thuốc lá.

• Kiểm toán xác nhận sử dụng đúng mục tiêu
  Sau khi chương trình kết thúc, cơ quan kiểm toán xác nhận toàn bộ khoản chi đều phục vụ mục đích phòng chống tác hại thuốc lá. Kết quả được công bố công khai để bảo đảm tính minh bạch.

Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.

Kết luận

Quỹ phòng, chống tác hại của thuốc lá được thành lập nhằm tạo nguồn lực bền vững cho công tác bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Quỹ có cơ cấu quản lý liên ngành và hoạt động theo điều lệ do Thủ tướng phê duyệt. Mục đích hoạt động của Quỹ là huy động và điều phối nguồn tài chính cho các chương trình phòng chống thuốc lá trên phạm vi toàn quốc.