Phiếu lý lịch tư pháp do Sở Tư pháp hoặc Trung tâm lý lịch tư pháp quốc gia cấp; người lao động chỉ cần nộp giấy xác nhận hạnh kiểm khi doanh nghiệp yêu cầu hợp lý.
Phiếu lý lịch tư pháp là loại giấy tờ quan trọng thường được yêu cầu trong nhiều thủ tục hành chính, tuyển dụng và đăng ký hoạt động nghề nghiệp. Văn bản này có giá trị chứng minh tình trạng án tích, cũng như việc cá nhân có bị cấm đảm nhiệm chức vụ hoặc thành lập, quản lý doanh nghiệp, hợp tác xã hay không. Bên cạnh đó, pháp luật hiện hành đã quy định rõ cơ quan có thẩm quyền cấp phiếu lý lịch tư pháp nhằm bảo đảm tính thống nhất và chính xác của thông tin được xác nhận.
Phiếu lý lịch tư pháp do cơ quan nào cấp?
Khoản 4 Điều 2 Luật Lý lịch tư pháp 2009 quy định như sau:
Điều 2. Giải thích từ ngữ
...
4. Phiếu lý lịch tư pháp là phiếu do cơ quan quản lý cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp cấp có giá trị chứng minh cá nhân có hay không có án tích; bị cấm hay không bị cấm đảm nhiệm chức vụ, thành lập, quản lý doanh nghiệp, hợp tác xã trong trường hợp doanh nghiệp, hợp tác xã bị Tòa án tuyên bố phá sản.
...
Cơ quan có thẩm quyền cấp phiếu lý lịch tư pháp là cơ quan quản lý cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp. Cụ thể:
- Trung tâm lý lịch tư pháp quốc gia (Bộ Tư pháp) cấp phiếu cho:
+ Công dân Việt Nam không xác định được nơi thường trú hoặc tạm trú, hoặc đang cư trú ở nước ngoài;
+ Người nước ngoài đã cư trú tại Việt Nam.
- Sở Tư pháp các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương cấp phiếu cho:
+ Công dân Việt Nam đang cư trú trong nước, có nơi thường trú hoặc tạm trú tại địa phương;
+ Người nước ngoài đang cư trú tại Việt Nam.
Việc xác định đúng cơ quan cấp phiếu lý lịch tư pháp phụ thuộc vào nơi cư trú hiện tại hoặc quốc tịch của người yêu cầu. Phiếu này được cấp theo yêu cầu của cá nhân, cơ quan, tổ chức để phục vụ mục đích hành chính, tuyển dụng, thành lập doanh nghiệp hoặc các hoạt động khác theo quy định của pháp luật.
Tình huống giả định
Chị Hương xin cấp phiếu lý lịch tư pháp để nộp hồ sơ xin việc
-
Chị Hương nộp hồ sơ tại địa phương
Chị Lê Thị Hương, chuẩn bị hồ sơ xin việc vào một công ty tài chính. Trong danh mục hồ sơ yêu cầu có phiếu lý lịch tư pháp số 1 để chứng minh nhân thân và tình trạng pháp lý. -
Sở Tư pháp tỉnh Nghệ An tiếp nhận và xử lý hồ sơ
Sở Tư pháp là cơ quan có thẩm quyền cấp phiếu cho công dân Việt Nam cư trú tại địa phương. Sau khi tiếp nhận hồ sơ và kiểm tra thông tin, Sở đã tiến hành cấp phiếu lý lịch tư pháp số 1 cho chị Hương trong thời hạn 10 ngày làm việc. -
Chị Hương hoàn tất thủ tục xin việc đúng quy định
Với phiếu lý lịch tư pháp được cấp hợp lệ, chị Hương bổ sung hồ sơ và hoàn tất quy trình tuyển dụng tại doanh nghiệp. Việc xác định đúng cơ quan cấp đã giúp chị tiết kiệm thời gian và tránh phải điều chỉnh hồ sơ nhiều lần.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
Người lao động có bắt buộc nộp giấy xác nhận hạnh kiểm cho người sử dụng lao động không?
Điều 16 Bộ luật Lao động 2019 quy định như sau:
Điều 16. Nghĩa vụ cung cấp thông tin khi giao kết hợp đồng lao động
Người sử dụng lao động phải cung cấp thông tin trung thực cho người lao động về công việc, địa điểm làm việc, điều kiện làm việc, thời giờ làm việc, thời giờ nghỉ ngơi, an toàn, vệ sinh lao động, tiền lương, hình thức trả lương, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp, quy định về bảo vệ bí mật kinh doanh, bảo vệ bí mật công nghệ và vấn đề khác liên quan trực tiếp đến việc giao kết hợp đồng lao động mà người lao động yêu cầu.
Người lao động phải cung cấp thông tin trung thực cho người sử dụng lao động về họ tên, ngày tháng năm sinh, giới tính, nơi cư trú, trình độ học vấn, trình độ kỹ năng nghề, xác nhận tình trạng sức khỏe và vấn đề khác liên quan trực tiếp đến việc giao kết hợp đồng lao động mà người sử dụng lao động yêu cầu.
Pháp luật không bắt buộc người lao động phải nộp giấy xác nhận hạnh kiểm trong mọi trường hợp. Tuy nhiên, nếu doanh nghiệp xác định rằng việc kiểm tra nhân thân, đạo đức, tiền án, tiền sự là yếu tố liên quan trực tiếp đến tính chất công việc (ví dụ: làm việc trong lĩnh vực tài chính, giáo dục, bảo vệ, an ninh, y tế, hoặc làm việc với trẻ em), thì người lao động có nghĩa vụ cung cấp thông tin hoặc giấy tờ phù hợp theo yêu cầu chính đáng.
Tình huống giả định
Công ty yêu cầu nộp giấy xác nhận hạnh kiểm khi tuyển nhân viên bảo vệ
-
Anh Tuấn nộp hồ sơ ứng tuyển tại công ty dịch vụ bảo vệ
Anh Nguyễn Quốc Tuấn, nộp hồ sơ xin làm nhân viên bảo vệ tại Công ty TNHH Dịch vụ An Toàn Việt. Trong danh mục hồ sơ, công ty yêu cầu nộp giấy xác nhận hạnh kiểm để phục vụ công tác thẩm tra nhân thân. -
Công ty căn cứ quy định yêu cầu giấy xác nhận hợp lý
Theo Điều 16 Bộ luật Lao động 2019, người sử dụng lao động có quyền yêu cầu người lao động cung cấp thông tin liên quan trực tiếp đến công việc. Vì vị trí bảo vệ liên quan đến việc giữ gìn tài sản và an ninh trật tự, công ty có quyền yêu cầu giấy xác nhận hạnh kiểm để bảo đảm tiêu chuẩn đạo đức và trách nhiệm nghề nghiệp. -
Anh Tuấn bổ sung hồ sơ và được tuyển dụng
Anh Tuấn đến Công an phường xin cấp giấy xác nhận hạnh kiểm. Sau khi nộp bổ sung đầy đủ hồ sơ theo yêu cầu, anh được công ty tiếp nhận vào làm việc chính thức.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
Kết luận
Phiếu lý lịch tư pháp do cơ quan quản lý cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp cấp, gồm Trung tâm lý lịch tư pháp quốc gia và Sở Tư pháp cấp tỉnh. Trong khi đó, người lao động không bắt buộc phải nộp giấy xác nhận hạnh kiểm, trừ khi người sử dụng lao động yêu cầu hợp lý, liên quan trực tiếp đến công việc. Quy định này giúp cá nhân, tổ chức thực hiện đúng quy trình, tránh yêu cầu hoặc cung cấp thông tin vượt phạm vi pháp luật cho phép.
