Người lao động có quyền nộp đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản khi doanh nghiệp nợ lương trên 3 tháng; đơn phải ghi rõ nội dung và kèm theo chứng cứ chứng minh.
Trong hoạt động sản xuất – kinh doanh, khi doanh nghiệp mất khả năng thanh toán, người lao động thường là nhóm chịu ảnh hưởng trực tiếp do bị nợ lương, bảo hiểm hoặc quyền lợi khác. Các quy định pháp luật về phá sản không chỉ bảo vệ chủ nợ mà còn trao quyền cho người lao động chủ động khởi xướng thủ tục phá sản khi doanh nghiệp không còn khả năng chi trả.
1. Người lao động có quyền nộp đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản không?
Căn cứ theo khoản 2 Điều 5 Luật Phá sản 2014:
Điều 5. Người có quyền, nghĩa vụ nộp đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản
...
2. Người lao động, công đoàn cơ sở, công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở ở những nơi chưa thành lập công đoàn cơ sở có quyền nộp đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản khi hết thời hạn 03 tháng kể từ ngày phải thực hiện nghĩa vụ trả lương, các khoản nợ khác đến hạn đối với người lao động mà doanh nghiệp, hợp tác xã không thực hiện nghĩa vụ thanh toán.
...
Quy định này khẳng định, người lao động được xem là một chủ thể có quyền chủ động khởi xướng thủ tục phá sản, không cần phụ thuộc vào ý chí của doanh nghiệp. Đây là cơ chế pháp lý nhằm bảo vệ quyền lợi người làm công ăn lương, khi doanh nghiệp không còn khả năng thanh toán, đảm bảo họ được tham gia vào quá trình xử lý nợ và phân chia tài sản.
Tình huống giả định
-
Người lao động bị nợ lương kéo dài
Tháng 3/2025, tại phường Khánh Hội, TP Hồ Chí Minh, Công ty TNHH Thương mại Thành Tín nợ lương 4 tháng liên tiếp của 15 nhân viên nhưng không có kế hoạch chi trả. -
Người lao động nộp đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản
Sau khi tham khảo ý kiến công đoàn cơ sở, tập thể người lao động lập đơn yêu cầu Tòa án nhân dân khu vực 1 – TP Hồ Chí Minh mở thủ tục phá sản theo quy định tại Điều 5 Luật Phá sản 2014. -
Tòa án thụ lý đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản
Tòa án nhân dân khu vực 1 – TP Hồ Chí Minh xác nhận đơn yêu cầu do người lao động nộp là hợp lệ nên ra thông báo quyết định thụ lý đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
2. Đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản của người lao động cần có nội dung gì?
Căn cứ theo Điều 27 Luật Phá sản 2014:
Điều 27. Đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản của người lao động, đại diện công đoàn
1. Khi yêu cầu Tòa án nhân dân mở thủ tục phá sản, người lao động, đại diện công đoàn quy định tại khoản 2 Điều 5 của Luật này phải làm đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản.
2. Đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản phải có các nội dung chủ yếu sau:
a) Ngày, tháng, năm;
b) Tên Tòa án nhân dân có thẩm quyền giải quyết phá sản;
c) Tên, địa chỉ của người làm đơn;
d) Tên, địa chỉ của doanh nghiệp, hợp tác xã bị yêu cầu mở thủ tục phá sản;
đ) Tổng số tiền lương và các khoản nợ khác đã đến hạn mà doanh nghiệp, hợp tác xã không trả cho người lao động.Kèm theo đơn phải có chứng cứ để chứng minh lương và các khoản nợ khác đến hạn.
3. Trường hợp có đề xuất chỉ định Quản tài viên, doanh nghiệp quản lý, thanh lý tài sản thì đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản ghi rõ tên, địa chỉ của Quản tài viên, doanh nghiệp quản lý, thanh lý tài sản.
4. Kể từ ngày nộp đơn, người lao động, đại diện công đoàn có quyền, nghĩa vụ như chủ nợ theo quy định của Luật này.
Theo đó, đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản của người lao động phải có các nội dung cơ bản theo quy định của Luật Phá sản, phải được thể hiện rõ ràng và phải có chứng cứ chứng minh nợ lương hoặc khoản đến hạn chưa thanh toán. Trường hợp người lao động muốn đề xuất chỉ định Quản tài viên hoặc doanh nghiệp quản lý, thanh lý tài sản thì phải ghi rõ thông tin về tên, địa chỉ của Quản tài viên, doanh nghiệp đó.
Tình huống giả định
-
Tập thể người lao động lập đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản
Ngày 10/7/2025, tại phường Hải Châu, thành phố Đà Nẵng, 12 công nhân của Công ty Cổ phần Cơ khí Trung Hòa bị nợ lương 4 tháng đã thống nhất lập đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản. -
Tòa án yêu cầu bổ sung chứng cứ chứng minh nợ lương
Khi tiếp nhận hồ sơ, Tòa án nhân dân khu vực 1 - Đà Nẵng yêu cầu người lao động nộp thêm bảng lương, hợp đồng lao động và xác nhận công nợ để làm căn cứ thụ lý. -
Tòa án ra quyết định thụ lý đơn và chỉ định Quản tài viên
Sau khi hồ sơ đầy đủ, Tòa án nhân dân khu vực Đà Nẵng thụ lý đơn, sau đó ra quyết định mở thủ tục phá sản đối với Công ty Trung Hòa vì công ty đã mất khả năng thanh toán.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
Kết luận
Người lao động có quyền nộp đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản khi doanh nghiệp nợ lương hoặc các khoản nợ khác quá 3 tháng mà không thanh toán. Đơn yêu cầu cần ghi rõ thông tin của người nộp đơn cũng như doanh nghiệp bị yêu cầu và người lao động cũng cần nộp thêm chứng cứ nợ lương cho Tòa án. Người lao động có thể đề xuất Quản tài viên hoặc doanh nghiệp quản lý, thanh lý tài sản trong đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản.
