Nghĩa vụ cấp dưỡng được thực hiện giữa những ai?

Nghĩa vụ cấp dưỡng là một trong những trách nhiệm quan trọng nhằm đảm bảo quyền được chăm sóc và hỗ trợ của các thành viên trong gia đình. Quy định pháp luật xác định rõ chủ thể phải thực hiện nghĩa vụ này và các trường hợp nghĩa vụ được chấm dứt. Việc hiểu đúng quy định giúp bảo vệ quyền lợi của cả người cấp dưỡng và người được cấp dưỡng.

1. Nghĩa vụ cấp dưỡng thực hiện giữa ai với ai?

Điều 107 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 quy định như sau: 

Luật Hôn nhân và gia đình 2014

Điều 107. Nghĩa vụ cấp dưỡng

1. Nghĩa vụ cấp dưỡng được thực hiện giữa cha, mẹ và con; giữa anh, chị, em với nhau; giữa ông bà nội, ông bà ngoại và cháu; giữa cô, dì, chú, cậu, bác ruột và cháu ruột; giữa vợ và chồng theo quy định của Luật này.
Nghĩa vụ cấp dưỡng không thể thay thế bằng nghĩa vụ khác và không thể chuyển giao cho người khác.

2. Trong trường hợp người có nghĩa vụ nuôi dưỡng trốn tránh nghĩa vụ thì theo yêu cầu của cá nhân, cơ quan, tổ chức được quy định tại Điều 119 của Luật này, Tòa án buộc người đó phải thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng theo quy định của Luật này.

Nghĩa vụ cấp dưỡng là trách nhiệm mang tính bắt buộc, thể hiện sự gắn kết gia đình và bảo đảm người yếu thế được hỗ trợ. Quan hệ cấp dưỡng không chỉ giới hạn trong cha mẹ và con mà còn mở rộng đến nhiều mối quan hệ huyết thống khác. Đây là cơ chế pháp lý quan trọng nhằm bảo vệ quyền lợi của người không thể tự nuôi mình.

Tình huống giả định 

• Mất khả năng tự nuôi dưỡng
  Tại Thành phố Hải Phòng, chị Nguyễn Thị Bảo Châu bị bệnh nặng. Sau khi bị bệnh, chị Châu đã mất khả năng lao động và không có thu nhập. 

• Người thân phải thực hiện nghĩa vụ
  Anh trai ruột của chị là anh Nguyễn Văn Dũng được xác định có nghĩa vụ cấp dưỡng theo Điều 107 vì chị không thể tự nuôi mình. 

• Tiến hành thỏa thuận
  Hai bên thỏa thuận mức cấp dưỡng hằng tháng; nếu không đạt được thỏa thuận thì có thể yêu cầu Tòa án giải quyết.

Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.

2. Nghĩa vụ cấp dưỡng chấm dứt khi nào?

Điều 118 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 quy định như sau: 

Luật Hôn nhân và gia đình 2014

Điều 118. Chấm dứt nghĩa vụ cấp dưỡng

Nghĩa vụ cấp dưỡng chấm dứt trong các trường hợp sau đây:

1. Người được cấp dưỡng đã thành niên và có khả năng lao động hoặc có tài sản để tự nuôi mình;

2. Người được cấp dưỡng được nhận làm con nuôi;

3. Người cấp dưỡng đã trực tiếp nuôi dưỡng người được cấp dưỡng;

4. Người cấp dưỡng hoặc người được cấp dưỡng chết;

5. Bên được cấp dưỡng sau khi ly hôn đã kết hôn;

6. Trường hợp khác theo quy định của luật.

Nghĩa vụ cấp dưỡng không phải kéo dài vô hạn mà tùy theo điều kiện thực tế của người được cấp dưỡng. Khi người được hỗ trợ đã có khả năng tự lo cho cuộc sống hoặc có thay đổi về tình trạng pháp lý gia đình, nghĩa vụ sẽ chấm dứt. Điều này bảo đảm sự hợp lý và công bằng giữa các bên.

Tình huống giả định

• Hoàn cảnh cấp dưỡng ban đầu
  Anh Trần Hữu Phong có nghĩa vụ cấp dưỡng cho con trai là Trần Minh Hòa sau khi ly hôn. Anh Phong thực hiện đầy đủ nghĩa vụ cấp dưỡng theo quy định. 
• Thay đổi tình trạng của người được cấp dưỡng
  Anh Phong cung cấp đều đặn cho các nhu cầu của Hoà. Đến năm 19 tuổi, Minh Hòa đã đi làm toàn thời gian với thu nhập ổn định.

• Chấm dứt nghĩa vụ
  Theo Điều 118, Minh Hòa đã thành niên và có khả năng tự nuôi mình nên anh Phong được chấm dứt nghĩa vụ cấp dưỡng.

Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.

Kết luận

Nghĩa vụ cấp dưỡng là trách nhiệm quan trọng nhằm bảo vệ quyền lợi của người không đủ khả năng tự nuôi mình. Pháp luật quy định rõ các chủ thể phải thực hiện nghĩa vụ này nhằm đảm bảo quyền lợi cho người được cấp dưỡng. Đồng thời pháp luạt còn quy định các trường hợp chấm dứt nghĩa vụ cấp dưỡng.