Mua bán hàng hóa quốc tế phải dựa trên hợp đồng bằng văn bản hoặc hình thức khác có giá trị pháp lý tương đương, đảm bảo giao dịch minh bạch.
Hoạt động mua bán hàng hóa quốc tế là nền tảng quan trọng để thúc đẩy thương mại, phát triển kinh tế và hội nhập toàn cầu. Hiểu đúng quy định pháp luật giúp doanh nghiệp và cá nhân thực hiện giao dịch hợp pháp, đồng thời phòng ngừa rủi ro pháp lý và bảo vệ quyền lợi chính đáng. Pháp luật Việt Nam cũng quy định các biện pháp khẩn cấp để bảo đảm an ninh quốc gia và lợi ích quốc gia khi cần thiết.
1. Mua bán hàng hóa quốc tế phải được thực hiện trên cơ sở nào?
Khoản 1 Điều 27 Luật Thương mại năm 2005 quy định như sau:
Điều 27. Mua bán hàng hoá quốc tế
1. Mua bán hàng hoá quốc tế được thực hiện dưới các hình thức xuất khẩu, nhập khẩu, tạm nhập, tái xuất, tạm xuất, tái nhập và chuyển khẩu.
...
Quy định này đảm bảo mọi giao dịch thương mại quốc tế có cơ sở pháp lý rõ ràng, giúp các bên có căn cứ thực hiện quyền và nghĩa vụ, đồng thời giảm thiểu tranh chấp và rủi ro trong quá trình giao dịch. Hình thức hợp đồng bằng văn bản hoặc tương đương cũng tạo thuận lợi trong việc giải quyết tranh chấp tại tòa án hoặc trọng tài quốc tế khi phát sinh mâu thuẫn.
Tình huống giả định
-
Phát sinh sự việc
Tháng 3/2025, Công ty TNHH Thương mại Quốc tế Minh Thành (cư trú tại Thành phố Hà Nội) ký hợp đồng mua 100 tấn cà phê từ một nhà xuất khẩu tại Brazil. Hợp đồng được lập bằng văn bản và có chữ ký điện tử của cả hai bên. -
Quá trình xử lý
Các bên thực hiện giao dịch, vận chuyển hàng hóa và thanh toán theo điều khoản đã thống nhất. Trong quá trình vận chuyển, công ty Minh Thành yêu cầu xác nhận hợp đồng từ ngân hàng để mở thư tín dụng, đảm bảo quyền lợi hợp pháp. -
Kết quả pháp lý
Việc mua bán được thực hiện dựa trên hợp đồng bằng văn bản, tuân thủ Điều 27 Luật Thương mại năm 2005, thể hiện giao dịch hợp pháp, có cơ sở pháp lý rõ ràng và dễ dàng bảo vệ quyền lợi của các bên nếu phát sinh tranh chấp.
Tình huống trên là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
2. Trường hợp nào thì áp dụng các biện pháp khẩn cấp đối với hoạt động mua bán hàng hóa quốc tế?
Điều 31 Luật Thương mại năm 2005 quy định như sau:
Điều 31. Áp dụng các biện pháp khẩn cấp đối với hoạt động mua bán hàng hóa quốc tế
Trong trường hợp cần thiết, để bảo vệ an ninh quốc gia và các lợi ích quốc gia khác phù hợp với pháp luật Việt Nam và điều ước quốc tế mà Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên, Thủ tướng Chính phủ quyết định áp dụng các biện pháp khẩn cấp đối với hoạt động mua bán hàng hóa quốc tế.
Quy định này giúp bảo đảm thương mại quốc tế diễn ra trong khuôn khổ pháp luật, đồng thời cho phép Nhà nước có quyền áp dụng các biện pháp khẩn cấp khi có nguy cơ đe dọa an ninh hoặc lợi ích quốc gia, chẳng hạn hạn chế xuất nhập khẩu một số mặt hàng chiến lược, tạm dừng các hợp đồng hoặc yêu cầu kiểm tra, giám sát đặc biệt.
Tình huống giả định
-
Phát sinh sự việc
Tháng 6/2025, Việt Nam phát hiện lô hàng nhập khẩu từ nước ngoài chứa nguyên liệu nguy cơ ảnh hưởng an ninh thực phẩm quốc gia. Lô hàng này là hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế giữa Công ty TNHH An Phát (cư trú tại Thành phố Hồ Chí Minh) và đối tác nước ngoài. -
Quá trình xử lý
Thủ tướng Chính phủ ban hành quyết định áp dụng biện pháp khẩn cấp, yêu cầu tạm dừng nhập khẩu lô hàng và kiểm tra toàn bộ giấy tờ, chất lượng hàng hóa, đồng thời thông báo đến các cơ quan hải quan và thương mại. -
Kết quả pháp lý
Biện pháp khẩn cấp được thực hiện đúng theo Điều 31 Luật Thương mại năm 2005, bảo vệ an ninh quốc gia và các lợi ích quốc gia khác, đồng thời các bên vẫn thực hiện quyền và nghĩa vụ hợp đồng sau khi hoàn tất kiểm tra và xác nhận an toàn.
Tình huống trên là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
3. Kết luận
Mua bán hàng hóa quốc tế tại Việt Nam phải dựa trên hợp đồng bằng văn bản hoặc hình thức pháp lý tương đương, nhằm bảo đảm tính minh bạch và cơ sở pháp lý cho các giao dịch. Trong các trường hợp đặc biệt liên quan đến an ninh quốc gia và lợi ích quốc gia, Thủ tướng Chính phủ có quyền áp dụng các biện pháp khẩn cấp để quản lý hoạt động thương mại quốc tế. Quy định này vừa bảo vệ quyền lợi của các bên tham gia giao dịch, vừa bảo đảm an ninh và trật tự quốc gia.
