Kết cấu hạ tầng hàng hải gồm các công trình như cảng biển, đê chắn sóng, báo hiệu hàng hải; Nhà nước có chính sách ưu tiên đầu tư và quy hoạch phát triển đồng bộ.
Kết cấu hạ tầng hàng hải là nền tảng quan trọng đảm bảo hoạt động giao thương, vận tải biển và khai thác cảng biển diễn ra thuận lợi, an toàn. Dựa trên quy định của Bộ luật Hàng hải Việt Nam 2015, hệ thống kết cấu này được xác định rất cụ thể, bao gồm nhiều loại công trình và thiết bị phục vụ cho hoạt động hàng hải quốc gia. Bên cạnh đó, Nhà nước cũng có chính sách ưu tiên đặc biệt nhằm phát triển đồng bộ, hiện đại hóa kết cấu hạ tầng hàng hải trong thời gian tới.
Kết cấu hạ tầng hàng hải bao gồm những kết cấu nào?

Khoản 24 Điều 4 Bộ luật Hàng hải Việt Nam 2015 quy định như sau:
Bộ luật Hàng hải Việt Nam 2015
Điều 4. Giải thích từ ngữ
…
24. Kết cấu hạ tầng hàng hải bao gồm kết cấu hạ tầng cảng biển, cảng dầu khí ngoài khơi, luồng hàng hải, hệ thống hỗ trợ hàng hải, báo hiệu hàng hải, hệ thống thông tin điện tử hàng hải, đê chắn sóng, đê chắn cát, kè hướng dòng, kè bảo vệ bờ và các công trình hàng hải khác được đầu tư xây dựng hoặc thiết lập trong vùng nước cảng biển và vùng biển của Việt Nam để phục vụ hoạt động hàng hải.
Kết cấu hạ tầng hàng hải là tổng hợp các công trình, thiết bị, và hệ thống kỹ thuật phục vụ trực tiếp cho hoạt động hàng hải. Các thành phần này không chỉ đảm bảo việc điều hướng, cập bến, bốc dỡ hàng hóa an toàn, mà còn giúp phòng chống thiên tai, bảo vệ bờ biển và môi trường biển. Cụ thể, các công trình như đê chắn sóng, đê chắn cát, kè hướng dòng đóng vai trò quan trọng trong việc ổn định luồng hàng hải; trong khi hệ thống báo hiệu và thông tin điện tử hàng hải giúp tàu thuyền hành trình an toàn và liên lạc hiệu quả.
Tình huống giả định

Cảng Nam Bình đầu tư mở rộng hệ thống đê chắn sóng để đảm bảo an toàn hàng hải
-
Ban quản lý Cảng Nam Bình triển khai dự án đầu tư hạ tầng hàng hải
Ban quản lý Cảng Nam Bình, triển khai dự án mở rộng khu bến cảng phục vụ tàu trọng tải lớn. Dự án bao gồm việc xây dựng mới đê chắn sóng và kè bảo vệ bờ để giảm thiểu nguy cơ sạt lở, đảm bảo hoạt động ra vào cảng an toàn trong mùa mưa bão. -
Dự án được thẩm định theo quy chuẩn hàng hải quốc gia
Sau khi lập hồ sơ kỹ thuật, Cục Hàng hải Việt Nam tiến hành thẩm định và xác định các hạng mục này thuộc kết cấu hạ tầng hàng hải theo quy định tại khoản 24 Điều 4 Bộ luật Hàng hải Việt Nam 2015, đủ điều kiện để cấp phép đầu tư và đưa vào quy hoạch phát triển hệ thống cảng biển quốc gia. -
Cảng Nam Bình hoàn thành giai đoạn 1 và đưa vào khai thác
Khi giai đoạn 1 hoàn thành, hệ thống đê chắn sóng giúp ổn định luồng tàu, giảm độ xoáy dòng chảy, đồng thời tăng năng lực thông quan hàng hóa cho khu vực cảng. Cơ quan chuyên môn đánh giá đây là một phần quan trọng trong việc hoàn thiện kết cấu hạ tầng hàng hải khu vực phía Bắc.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
Nhà nước ưu tiên phát triển kết cấu hạ tầng hàng hải thông qua những chính sách nào?

Khoản 2 Điều 7 Bộ luật Hàng hải Việt Nam 2015 (được sửa đổi, bổ sung bởi khoản 1 Điều 2 Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 37 luật có liên quan đến quy hoạch năm 2018) quy định như sau:
Bộ luật Hàng hải Việt Nam 2015
Điều 7. Chính sách của Nhà nước về phát triển hàng hải
…
2. Ưu tiên phát triển kết cấu hạ tầng hàng hải thông qua chính sách ưu tiên trong quy hoạch tổng thể phát triển hệ thống cảng biển, quy hoạch chi tiết nhóm cảng biển, bến cảng, cầu cảng, bến phao, khu nước, vùng nước, quy hoạch chi tiết phát triển vùng đất, vùng nước cảng biển, quy hoạch phát triển hệ thống cảng cạn; thu hút nguồn vốn đầu tư xây dựng, khai thác kết cấu hạ tầng hàng hải....
Nhà nước khuyến khích đầu tư, quy hoạch và phát triển kết cấu hạ tầng hàng hải một cách đồng bộ, hiện đại. Các chính sách tập trung vào việc:
-
Ưu tiên trong quy hoạch hệ thống cảng biển, bảo đảm phân bố hợp lý giữa các vùng, phù hợp với định hướng phát triển kinh tế biển;
-
Tăng cường thu hút nguồn vốn đầu tư trong và ngoài nước, khuyến khích các doanh nghiệp tham gia đầu tư xây dựng, khai thác cảng biển, luồng hàng hải và các công trình kỹ thuật hỗ trợ;
-
Đẩy mạnh phát triển bền vững, chú trọng yếu tố môi trường và an toàn hàng hải trong quá trình khai thác.
Những chính sách này không chỉ góp phần tăng năng lực thông quan và phát triển logistics biển, mà còn giúp Việt Nam hội nhập sâu hơn vào chuỗi cung ứng hàng hải quốc tế.
Tình huống giả định

Cảng Dầu khí Sao Mai được hưởng chính sách ưu tiên đầu tư hạ tầng hàng hải
-
Công ty TNHH Cảng Dầu khí Sao Mai đăng ký mở rộng khu cảng chuyên dùng
Công ty TNHH Cảng Dầu khí Sao Mai, lập hồ sơ đề nghị mở rộng khu cảng chuyên dùng phục vụ xuất nhập khẩu dầu khí. Dự án được đề xuất đưa vào quy hoạch tổng thể phát triển hệ thống cảng biển quốc gia. -
Cục Hàng hải Việt Nam thẩm định và đề xuất ưu tiên vốn đầu tư
Sau khi xem xét, Cục Hàng hải Việt Nam xác định dự án này phù hợp định hướng phát triển kết cấu hạ tầng hàng hải theo khoản 2 Điều 7 Bộ luật Hàng hải Việt Nam 2015, đồng thời kiến nghị Bộ Giao thông vận tải ưu tiên bố trí vốn đầu tư giai đoạn 2026–2030. -
Dự án được triển khai với cơ chế ưu đãi
Nhờ được hưởng chính sách ưu tiên phát triển kết cấu hạ tầng hàng hải, doanh nghiệp được hỗ trợ về thủ tục quy hoạch, ưu đãi tín dụng và miễn giảm tiền thuê đất trong 5 năm đầu khai thác. Dự án hoàn thành góp phần tăng sản lượng hàng hóa qua cảng khu vực miền Trung, nâng cao hiệu quả khai thác hạ tầng hàng hải.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
Kết luận
Kết cấu hạ tầng hàng hải đóng vai trò nền tảng trong việc bảo đảm an toàn, năng lực vận tải và phát triển kinh tế biển của Việt Nam. Kết cấu này bao gồm nhiều công trình như cảng biển, đê chắn sóng, báo hiệu hàng hải và hệ thống thông tin điện tử. Nhà nước đang triển khai chính sách ưu tiên trong quy hoạch và thu hút đầu tư nhằm phát triển đồng bộ, hiện đại hóa hạ tầng hàng hải, hướng tới mục tiêu phát triển bền vững và hội nhập quốc tế.





