Quy định trên nhấn mạnh việc cứu trợ khẩn cấp phải được triển khai ngay trong và sau khi thiên tai xảy ra, tập trung vào việc cung cấp lương thực, nước uống, thuốc men và các nhu yếu phẩm để giúp người dân ổn định cuộc sống ban đầu. Đối tượng được cứu trợ chủ yếu là những cá nhân, hộ gia đình chịu thiệt hại trực tiếp như bị thương, mất người thân, mất nhà ở hoặc thiếu các điều kiện tối thiểu để duy trì sự an toàn và sức khỏe, trong đó đặc biệt chú trọng nhóm dễ bị tổn thương.
Nếu lũ lụt gây ra thiệt hại về người, tài sản, môi trường... thì được xem là một thiên tai. Đồng thời những hộ gia đình bị thiệt hại trực tiếp bởi thiên tai sẽ được ưu tiên cứu trợ khẩn cấp, bảo đảm an toàn và nhu yếu phẩm thiết yếu.
Thiên tai là hiện tượng tự nhiên bất thường có thể gây thiệt hại lớn về người và tài sản. Ở Việt Nam, lũ lụt là một trong những dạng thiên tai phổ biến và gây ra nhiều thiệt hại như mất mát nhà cửa, hư hỏng tài sản. Thiên tai thường gây gián đoạn đời sống và đe dọa đến an toàn của người dân. Trong trường hợp thiên tai gây thiệt hại lớn về sức khỏe, tính mạng các hộ gia đình sẽ được nhà nước ưu tiên cứu trợ.
1. Thiên tai là gì? Lũ lụt có phải thiên tai không?
Trả lời vắn tắt: Có. Lũ, lũ quét, ngập lụt được xem là một trong các loại thiên tai theo Luật Phòng chống thiên tai.
Căn cứ theo khoản 1 Điều 3 Văn bản hợp nhất 04/VBHN-VPQH 2020 Luật Phòng chống thiên tai:
Văn bản hợp nhất 04/VBHN-VPQH 2020 Luật Phòng chống thiên tai
Điều 3. Giải thích từ ngữ
Trong Luật này, các từ ngữ dưới đây được hiểu như sau:
1. Thiên tai là hiện tượng tự nhiên bất thường có thể gây thiệt hại về người, tài sản, môi trường, điều kiện sống và các hoạt động kinh tế - xã hội, bao gồm bão, áp thấp nhiệt đới, gió mạnh trên biển, lốc, sét, mưa lớn, lũ, lũ quét, ngập lụt; sạt lở đất, sụt lún đất do mưa lũ hoặc dòng chảy hoặc hạn hán; nước dâng, xâm nhập mặn, nắng nóng, hạn hán, cháy rừng do tự nhiên, rét hại, mưa đá, sương mù, sương muối, động đất, sóng thần và các loại thiên tai khác.
...
Theo quy định trên, thiên tai là hiện tượng tự nhiên bất ngờ có thể gây thiệt hại về người, tài sản, môi trường, điều kiện sống và các hoạt động kinh tế - xã hội. Lũ, lũ quét và ngập lụt được xem là các loại thiên tai ở Việt Nam.
Tình huống giả định
-
Hộ gia đình bị lũ cuốn trôi tài sản
Ngày 19/11/2025, tại xã Suối Dầu, tỉnh Khánh Hòa, gia đình bà Trần Thị Tâm bị lũ lớn làm ngập toàn bộ nhà cửa và cuốn trôi nhiều tài sản thiết yếu. -
Chính quyền xác định thuộc trường hợp thiên tai
Ủy ban nhân dân tỉnh xác nhận sự kiện lũ lụt này là một thiên tai theo quy định tại khoản 1 Điều 3 Luật Phòng chống thiên tai. -
Gia đình được hỗ trợ khẩn cấp theo quy định
Gia đình bà Tâm được hỗ trợ lương thực, nước uống, thuốc men và nhu yếu phẩm để ổn định đời sống ngay sau thiên tai.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
2. Hộ gia đình nào được ưu tiên cứu trợ khẩn cấp?
Trả lời vắn tắt: Hộ gia đình bị thiệt hại trực tiếp do thiên tai như có người chết, bị thương, mất nhà, thiếu lương thực, nước uống và nhu yếu phẩm được ưu tiên cứu trợ, đặc biệt các nhóm dễ bị tổn thương.
Căn cứ theo khoản 1 Điều 32 Văn bản hợp nhất 04/VBHN-VPQH 2020 Luật Phòng chống thiên tai:
Văn bản hợp nhất 04/VBHN-VPQH 2020 Luật Phòng chống thiên tai
Điều 32. Hình thức, đối tượng và nguồn lực cứu trợ, hỗ trợ
1. Cứu trợ khẩn cấp được quy định như sau:
a) Cứu trợ khẩn cấp được thực hiện trong và ngay sau khi thiên tai xảy ra, tập trung vào thực hiện hoạt động hỗ trợ lương thực, thực phẩm, thuốc chữa bệnh và nhu yếu phẩm thiết yếu khác để ổn định đời sống của người dân, vệ sinh môi trường, phòng chống dịch bệnh ở khu vực bị tác động của thiên tai;
b) Đối tượng được cứu trợ bao gồm cá nhân bị thương, hộ gia đình có người bị chết; hộ gia đình, cá nhân bị mất nhà ở, không có lương thực, nước uống và nhu yếu phẩm khác có nguy cơ ảnh hưởng tới tính mạng và sức khỏe, đặc biệt quan tâm tới đối tượng dễ bị tổn thương;
c) Nguồn lực cho cứu trợ khẩn cấp bao gồm lương thực, hàng hóa, thuốc chữa bệnh, hóa chất xử lý nước và môi trường thuộc dự trữ quốc gia; kinh phí dự phòng hằng năm từ ngân sách nhà nước; Quỹ phòng, chống thiên tai và đóng góp tự nguyện của tổ chức, cá nhân; hỗ trợ từ quốc tế.
...
Tình huống giả định
-
Hộ gia đình bị mất nhà hoàn toàn sau bão lớn
Ngày 15/11/2025, tại phường Nam Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa, gia đình ông Nguyễn Văn Thành bị bão làm sập hoàn toàn nhà ở, không còn nơi cư trú và thiếu lương thực. -
Cơ quan chức năng tiến hành đánh giá thiệt hại
Sau khi nhận được tin báo, lực lượng phòng chống thiên tai của phường ngay lập tức triển khai lực lượng đến hỗ trợ nhà ông Thành. -
Gia đình được ưu tiên cứu trợ theo chính sách
Gia đình ông Thành được cấp gạo, nước uống, thuốc men và hỗ trợ chỗ ở tạm thời để bảo đảm an toàn sau thiên tai.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
Kết luận
Thiên tai gồm nhiều hiện tượng tự nhiên bất thường như bão, lũ, lũ quét, ngập lụt và gây thiệt hại lớn đến đời sống người dân. Hộ gia đình bị thiệt hại trực tiếp, đặc biệt nhóm dễ bị tổn thương, được ưu tiên cứu trợ khẩn cấp để bảo đảm về sức khỏe và tính mạng.
-3.webp)
