Hành vi báo tin giả cho cơ quan chức năng gây ảnh hưởng lớn đến hoạt động quản lý nhà nước và dễ làm gián đoạn các nhiệm vụ cứu nạn, cứu hộ. Pháp luật quy định rõ mức phạt đối với người cố ý cung cấp thông tin sai sự thật. Đồng thời, thời hiệu xử phạt cũng được ấn định để bảo đảm việc xử lý vi phạm kịp thời, đúng thẩm quyền.

1. Gọi điện báo tin giả cho cơ quan chức năng bị xử phạt bao nhiêu?

Điều 8 Nghị định 282/2025/NĐ-CP quy định như sau:

Nghị định 282/2025/NĐ-CP

Điều 8. Vi phạm quy định về trật tự công cộng

...

3. Phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 4.000.000 đồng đối với một trong những hành vi sau đây:

...

c) Cố ý báo thông tin giả, không đúng sự thật đến các cơ quan, tổ chức có thẩm quyền;

...

Báo tin giả là hành vi làm cơ quan chức năng phải huy động lực lượng, phương tiện xử lý sự việc không có thật, gây lãng phí nguồn lực xã hội. Mức phạt từ 3 đến 4 triệu đồng được áp dụng đối với cá nhân vi phạm để răn đe và ngăn chặn các hành vi tương tự. Nếu hành vi làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động công vụ hoặc gây hậu quả khác, cơ quan chức năng có thể xem xét biện pháp xử lý bổ sung theo quy định pháp luật khác. Việc xác định lỗi dựa trên yếu tố “cố ý báo tin giả”, tức người thực hiện biết rõ thông tin là sai nhưng vẫn cung cấp.

Tình huống giả định

• Người dân gọi báo có cháy lớn tại khu dân cư
  Anh Trần Minh Khôi (sống tại Thành phố Hồ Chí Minh) gọi đến đường dây nóng 114 báo tin có đám cháy nghiêm trọng tại một khu nhà ở gần nơi mình sinh sống. Thông tin này khiến lực lượng PCCC phải huy động 3 xe chữa cháy và nhiều cán bộ chiến sĩ đến hiện trường.

• Cơ quan chức năng kiểm tra và phát hiện không có cháy
  Khi tiếp cận địa điểm, lực lượng chức năng xác định hoàn toàn không có dấu hiệu cháy nổ. Qua xác minh cuộc gọi, nội dung báo tin của anh Khôi bị kết luận là thông tin giả và không xuất phát từ tình huống khẩn cấp nào.

• Người báo tin bị xử phạt hành chính
  Công an mời anh Khôi làm việc và lập biên bản xử phạt 4.000.000 đồng theo điểm c khoản 3 Điều 8 Nghị định 282/2025/NĐ-CP. Anh Khôi đồng thời phải cam kết không tái phạm.

Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.

2. Thời hiệu xử phạt đối với hành vi báo tin giả là bao lâu?

Điều 6 Nghị định 282/2025/NĐ-CP quy định như sau:

Nghị định 282/2025/NĐ-CP

Điều 6. Thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính

1. Thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội; phòng, chống tệ nạn xã hội; phòng, chống bạo lực gia đình là 01 năm.

...

Thời hiệu xử phạt quy định trong Nghị định cho phép cơ quan chức năng áp dụng chế tài trong vòng một năm kể từ khi hành vi xảy ra. Nếu hết thời hiệu, người vi phạm không bị xử phạt hành chính nhưng vẫn có thể phải thực hiện nghĩa vụ khắc phục hậu quả nếu pháp luật yêu cầu. Quy định này bảo đảm việc xử lý mang tính kịp thời và minh bạch. Tuy nhiên, với những trường hợp gây hậu quả nghiêm trọng, cơ quan điều tra có thể xem xét yếu tố cấu thành tội phạm theo các luật liên quan.

Tình huống giả định

• Người đàn ông báo tin giả về vụ đặt bom
  Anh Nguyễn Hoàng Tùng (sống tại Thành phố Hồ Chí Minh) gọi điện đến tổng đài 113 báo rằng có một “vật khả nghi giống bom” đặt trước trung tâm thương mại. Thông tin này khiến lực lượng chức năng nhanh chóng phong tỏa khu vực và huy động nhiều cán bộ, phương tiện để kiểm tra. Sau khi rà soát, cơ quan chuyên môn xác định không có bất kỳ vật thể nguy hiểm nào như tin báo.

• Cơ quan chức năng phát hiện hành vi báo tin giả kéo dài hơn 1 năm
  Khi xác minh cuộc gọi, Công an phát hiện anh Tùng thực hiện cuộc gọi vào 14 tháng trước. Sự chậm trễ trong việc rà soát dữ liệu và đối chiếu thông tin khiến hành vi chỉ được phát hiện muộn. Thời điểm lập hồ sơ, vụ việc đã hết thời hiệu xử phạt hành chính 01 năm theo Điều 6 Nghị định 282/2025/NĐ-CP.

• Người vi phạm không bị phạt tiền nhưng phải khắc phục hậu quả
  Do hết thời hiệu, anh Tùng không bị xử phạt hành chính theo quy định. Tuy nhiên, cơ quan chức năng vẫn yêu cầu anh bồi hoàn một phần chi phí phát sinh liên quan đến việc phong tỏa và kiểm tra khu vực, vì đây là nghĩa vụ khắc phục hậu quả. Anh Tùng phải cam kết không tái phạm và chịu trách nhiệm trước pháp luật nếu gây hậu quả nghiêm trọng trong tương lai.

Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.

Kết luận 

Hành vi báo tin giả gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động của cơ quan chức năng và làm gián đoạn công tác xử lý tình huống khẩn cấp. Mức phạt đối với hành vi này dao động từ 3 đến 4 triệu đồng tùy mức độ vi phạm. Thời hiệu xử phạt là 1 năm, bảo đảm việc xử lý vi phạm diễn ra đúng quy định và phù hợp thực tế.