Giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý có hiệu lực vô thời hạn kể từ ngày cấp theo quy định của Luật Sở hữu trí tuệ.
Chỉ dẫn địa lý là công cụ quan trọng để bảo vệ danh tiếng, chất lượng và nguồn gốc đặc thù của sản phẩm gắn với một vùng địa lý cụ thể. Khác với nhiều loại văn bằng sở hữu công nghiệp, thời hạn hiệu lực của chỉ dẫn địa lý được quy định theo cơ chế đặc biệt. Thời hạn hiệu lực của chỉ dẫn địa lý là vô thời hạn kể từ ngày cấp.
1. Giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý có hiệu lực bao lâu?
Quy định này được nêu cụ thể tại khoản 7 Điều 93 Luật Sở hữu trí tuệ 2005 như sau:
Điều 93. Hiệu lực của văn bằng bảo hộ
...
7. Giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý có hiệu lực vô thời hạn kể từ ngày cấp.
Chỉ dẫn địa lý được pháp luật bảo hộ vô thời hạn vì giá trị của nó gắn liền với các yếu tố tự nhiên, điều kiện địa lý và kỹ năng truyền thống ổn định của cộng đồng địa phương. Không giống như sáng chế hay kiểu dáng công nghiệp, chỉ dẫn địa lý không thuộc quyền sở hữu của một cá nhân hay doanh nghiệp mà thuộc về Nhà nước, nên không đặt ra yêu cầu gia hạn để duy trì hiệu lực.
Tình huống giả định
- UBND tỉnh Lâm Đồng hoàn tất hồ sơ đăng ký chỉ dẫn địa lý
Ngày 12/04/2022, Ủy ban nhân dân tỉnh Lâm Đồng hoàn tất hồ sơ đăng ký chỉ dẫn địa lý cho sản phẩm “Cà phê Arabica Lâm Đồng” dựa trên danh tiếng, chất lượng hạt cà phê và khí hậu, thổ nhưỡng đặc thù của vùng cao nguyên. - Cục Sở hữu trí tuệ cấp Giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý
Ngày 18/01/2023, Cục Sở hữu trí tuệ cấp Giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý “Cà phê Arabica Lâm Đồng". - Giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý được bảo hộ vô thời hạn
Từ năm 2023 đến nay, chỉ dẫn địa lý được bảo hộ vô thời hạn, không cần gia hạn và tiếp tục có hiệu lực vì sản phẩm duy trì đúng tiêu chuẩn đặc thù về độ cao, độ ẩm, khí hậu và quy trình rang, chế biến theo quy chế quản lý.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
2. Ai có quyền đăng ký chỉ dẫn địa lý?
Quy định này được nêu cụ thể tại Điều 88 Luật Sở hữu trí tuệ 2005 như sau:
Điều 88. Quyền đăng ký chỉ dẫn địa lý
Quyền đăng ký chỉ dẫn địa lý của Việt Nam thuộc về Nhà nước.
Nhà nước cho phép tổ chức, cá nhân sản xuất sản phẩm mang chỉ dẫn địa lý, tổ chức tập thể đại diện cho các tổ chức, cá nhân đó hoặc cơ quan quản lý hành chính địa phương nơi có chỉ dẫn địa lý thực hiện quyền đăng ký chỉ dẫn địa lý. Người thực hiện quyền đăng ký chỉ dẫn địa lý không trở thành chủ sở hữu chỉ dẫn địa lý đó.
Chỉ dẫn địa lý là tài sản chung của cộng đồng, nên quyền đăng ký thuộc về Nhà nước nhằm bảo đảm tính khách quan và lợi ích chung. Tuy nhiên, để thuận tiện cho hoạt động sản xuất và thương mại, Nhà nước có thể cho phép các tổ chức đại diện của người sản xuất hoặc cơ quan quản lý địa phương thực hiện thủ tục đăng ký. Người thực hiện thủ tục đăng ký không trở thành chủ sở hữu chỉ dẫn địa lý, quyền sở hữu vẫn thuộc về Nhà nước, còn quyền sử dụng được trao cho các tổ chức, cá nhân đáp ứng đúng quy chế quản lý và tiêu chuẩn chất lượng.
Tình huống giả định
- UBND tỉnh Gia Lai hoàn tất hồ sơ đăng ký chỉ dẫn địa lý
Ủy ban nhân dân tỉnh Gia Lai họp cùng hợp tác xã nông sản để hoàn thiện hồ sơ đăng ký chỉ dẫn địa lý “Tiêu Gia Lai”, sản phẩm nổi tiếng nhờ hương thơm mạnh và độ cay đặc trưng của vùng bazan. - Nhà nước cho phép UBND tình Gia Lai đại diện nộp hồ sơ
Nhà nước cho phép UBND tỉnh Gia Lai đại diện cộng đồng người sản xuất tiêu trong tỉnh thực hiện quyền đăng ký chỉ dẫn địa lý. - Hồ sơ đăng ký được nộp lên Cục Sở hữu trí tuệ
Hồ sơ đăng ký được nộp lên Cục Sở hữu trí tuệ. Hợp tác xã và người sản xuất địa phương chỉ là đơn vị tham gia, không trở thành chủ sở hữu chỉ dẫn địa lý. - Chỉ dẫn địa lý được cấp văn bằng bảo hộ
Chỉ dẫn địa lý “Tiêu Gia Lai” được cấp văn bằng bảo hộ vô thời hạn, đồng thời chủ sở hữu chỉ dẫn địa lý này thuộc quyền sở hữu của Nhà nước.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
Kết luận
Chỉ dẫn địa lý thuộc quyền sở hữu của Nhà nước và được bảo hộ theo cơ chế đặc biệt. Văn bằng chỉ dẫn địa lý có hiệu lực vô thời hạn kể từ ngày cấp. Quyền đăng ký thuộc Nhà nước và có thể được ủy quyền cho tổ chức, cá nhân sản xuất hoặc cơ quan quản lý địa phương thực hiện.
