Doanh nghiệp quản lý, thanh lý tài sản là doanh nghiệp hành nghề quản lý và xử lý tài sản của các công ty đang trên bờ vực phá sản; muốn hành nghề phải là công ty hợp danh hoặc doanh nghiệp tư nhân và có Quản tài viên.
Trong thủ tục phá sản, việc kiểm kê, bảo toàn và xử lý tài sản của doanh nghiệp mất khả năng thanh toán không chỉ do Quản tài viên thực hiện. Mà còn do doanh nghiệp quản lý, thanh lý tài sản thực hiện. Doanh nghiệp này là một chủ thể có tư cách pháp nhân, có thể được Tòa án chỉ định để tiến hành các hoạt động liên quan đến quản lý và thanh lý tài sản theo quy định pháp luật.
1. Doanh nghiệp quản lý, thanh lý tài sản là gì?
Căn cứ theo khoản 8 Điều 4 Luật Phá sản 2014:
Điều 4. Giải thích từ ngữ
...
8. Doanh nghiệp quản lý, thanh lý tài sản là doanh nghiệp hành nghề quản lý, thanh lý tài sản của doanh nghiệp, hợp tác xã mất khả năng thanh toán trong quá trình giải quyết phá sản.
...
Theo quy định này, doanh nghiệp quản lý, thanh lý tài sản có thể được Tòa án chỉ định để thực hiện các công việc như kiểm kê tài sản, giám sát hoạt động tài chính, quản lý tài sản, thanh lý tài sản, lập báo cáo và phối hợp với thẩm phán trong các giai đoạn của thủ tục phá sản. Chủ thể này có tư cách pháp nhân, mang tính chuyên nghiệp hóa cao.
Tình huống giả định
-
Doanh nghiệp mất khả năng thanh toán
Tháng 9/2025, tại phường Kim Liên, TP Hà Nội, Công ty Cổ phần Sơn Tinh bị nợ lương 5 tháng và mất khả năng thanh toán với một số chủ nợ lớn. Một chủ nợ nộp đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản tại Tòa án nhân dân khu vực 2 - Hà Nội. -
Tòa án chỉ định doanh nghiệp quản lý, thanh lý tài sản
Sau khi chấp nhận mở thủ tục phá sản, tòa án chỉ định Công ty Hợp danh Kiểm toán và Quản lý Tài sản Đông Á, một doanh nghiệp hành nghề quản lý, thanh lý tài sản, để thực hiện việc kiểm kê và giám sát tài sản. -
Doanh nghiệp quản lý, thanh lý tài sản lập báo cáo và phối hợp tổ chức hội nghị chủ nợ
Doanh nghiệp được chỉ định tiến hành kiểm kê, xác minh công nợ và lập báo cáo phục vụ Hội nghị chủ nợ theo quy định của Luật Phá sản 2014.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
2. Điều kiện để doanh nghiệp hành nghề quản lý, thanh lý tài sản là gì?
Căn cứ theo Điều 13 Luật Phá sản 2014:
Điều 13. Doanh nghiệp quản lý, thanh lý tài sản
1. Các loại doanh nghiệp sau đây được hành nghề quản lý, thanh lý tài sản trong quá trình giải quyết phá sản:
a) Công ty hợp danh;
b) Doanh nghiệp tư nhân.2. Điều kiện để doanh nghiệp hành nghề quản lý, thanh lý tài sản:
a) Công ty hợp danh có tối thiểu hai thành viên hợp danh là Quản tài viên, Tổng giám đốc hoặc Giám đốc của công ty hợp danh là Quản tài viên;
b) Doanh nghiệp tư nhân có chủ doanh nghiệp là Quản tài viên, đồng thời là Giám đốc.3. Chính phủ quy định chi tiết việc cấp chứng chỉ hành nghề Quản tài viên và việc quản lý nhà nước đối với Quản tài viên.
Theo các quy định trên, doanh nghiệp muốn hành nghề cần đáp ứng hai nhóm điều kiện: (i) phải là loại hình doanh nghiệp được phép (hợp danh hoặc tư nhân) và (ii) nhân sự chủ chốt như thành viên hợp danh, chủ doanh nghiệp hoặc giám đốc phải là Quản tài viên có chứng chỉ hành nghề. Yêu cầu này nhằm bảo đảm tính chuyên nghiệp, khách quan và năng lực xử lý tài sản trong thủ tục phá sản.
Tình huống giả định
-
Doanh nghiệp đề nghị được hành nghề quản lý tài sản
Ngày 3/8/2025, tại phường Ngũ Hành Sơn, TP Đà Nẵng, Công ty Hợp danh Quản lý Tài sản Minh Châu nộp hồ sơ xin đăng ký hành nghề quản lý, thanh lý tài sản. -
Cơ quan thẩm quyền xem xét điều kiện
Hồ sơ cho thấy công ty có ba thành viên hợp danh, trong đó hai người là Quản tài viên có chứng chỉ hành nghề theo Điều 12 Luật Phá sản 2014, đáp ứng điều kiện tại điểm a khoản 2 Điều 13. -
Doanh nghiệp được chấp thuận hành nghề
Sau khi xác minh đầy đủ, cơ quan có thẩm quyền chấp thuận cho công ty hành nghề và là đối tượng có thể được Tòa án chỉ định trong các vụ phá sản.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
Kết luận
Doanh nghiệp quản lý, thanh lý tài sản là chủ thể quan trọng trong thủ tục phá sản, hỗ trợ kiểm kê, quản lý và xử lý tài sản theo quyết định của Tòa án. Để hành nghề, doanh nghiệp phải là công ty hợp danh hoặc doanh nghiệp tư nhân và nhân sự chủ chốt phải là Quản tài viên.
